Bošković, Ruđer Josip - Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Scan	Original
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68
121	69
122	70
123	71
124	72
125	73
126	74
127	75
128	76
129	77
130	78

10250THEORIÆ enim ſingulis ejus ſtatibus ducatur perpendicularis reſpondens;
vertices omnium ejuſmodi perpendicularium erunt utique ad li-
neam quandam continuam. Si ea linea nuſquam ad alteram
abeat axis partem, ſi ea formula nullum valorem negativum
habeat; illa etiam quantitas ſemper poſitiva manebit. Sed ſi
mutet latus linea, vel formula valoris ſignum; ipſa illa quan-
titas debebit itidem ejuſmodi mutationem habere. Ut autem
a formulæ, vel lineæ exprimentis natura, & poſitione reſpectu
axis mutatio pendet; ita mutatio eadem a natura quantitatis
illius pendebit; & ut nec duæ formulæ, nec duæ lineæ ſpeciei
diverſæ ſunt, quæ poſitiva exhibent, & negativa; ita nec in
ea quantitate duæ erunt naturæ, duæ ſpecies, quarum altera
exhibeat poſitiva, altera negativa, ut altera progreſſus, altera
regreſſus; altera acceſſus, altera receſſus; & hic altera attra-
ctiones, altera repulſiones exhibeat; ſed eadem erit, uniea, &
ad eandem pertinens quantitatis ſpeciem tota.

111. Quin immo hic locum habet argumentum quoddam,
11An habeatur
tranſitus e po-
ſitivis in nega-
tiva; inveſtiga-
tio ex ſola cur-
varum natura. quo uſus ſum in diſſertatione De Lege Continuitatis, quo ni-
mirum Theoria virium attractivarum, & repulſivarum pro
diverſis diſtantiis, multo magis rationi conſentanea evincitur,
quam Theoria virium tantummodo attractivarum, vel tan-
tummodo repulſivarum. Fingamus illud, nos ignorare penitus,
quodnam virium genus in Natura exiſtat, an tantummodo at-
tractivarum, vel repulſivarum tantummodo, an utrumque ſi-
mul: hac ſane ratiocinatione ad eam perquiſitionem uti liceret.
Erit utique aliqua linea continua, quæ per ſuas ordinatas ad
axem exprimentem diſtantias, vires ipſas determinabit, & pro-
ut ipſa axem ſecuerit, vel non ſecuerit; vires erunt alibi at-
tractivæ, alibi repulſivæ; vel ubique attractivæ tantum, aut
repulſivæ tantum. Videndum igitur, an ſit rationi conſenta-
neum magis, lineam ejus naturæ, & poſitionis cenſere, ut
axem alicubi ſecet, an ut non ſecet.

112. Inter rectas axem rectilineum unica parallela ducta per
22Tranſitum de-
duci ex eo,
quod plures
ſintcurvæ, quas
recte ſecent,
quam eæ, quas
non ſecent. quodvis datum punctum non ſecat, omnes aliæ numero infi-
nitæ ſecant alicubi. Curvarum nulla eſt, quam infinitæ nu-
mero rectæ ſecare non poſſint; & licet aliquæ curvæ ejus na-
turæ ſint, ut eas aliquæ rectæ non ſecent; tamen & eas ip-
ſas aliæ infinitæ numero rectæ ſecant, & infinitæ numero cr-
væ, quod Geometriæ ſublimioris peritis eſt notiſſimum,
ſunt ejus naturæ, ut nulla prorſus ſit recta linea, a qua poſ-
ſint non ſecari. Hujuſinodi ex. gr. eſt parabola illa, cujus
ordinatæ ſunt in ratione triplicata abſciſſarum. Quare infini-
tæ numero curvæ ſunt, & infinitæ numero rectæ, quæ ſe-
ctionem neceſſario habeant, pro quavis recta, quæ non ha-
beat, & nulla eſt curva, quæ ſectionem cum axe habere non
poſſit. Ergo inter caſus poſſibiles multo plures ſunt ii, qui
ſectionem admittant, quam qui ea careant; adeoque ſecluſis
rationibus aliis omnibus, & ſola caſuum probabilitate, &

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68
121	69
122	70
123	71
124	72
125	73
126	74
127	75
128	76
129	77
130	78

Scan	Original
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68
121	69
122	70
123	71
124	72
125	73
126	74
127	75
128	76
129	77
130	78

Scan	Original
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58
111	59
112	60
113	61
114	62
115	63
116	64
117	65
118	66
119	67
120	68
121	69
122	70
123	71
124	72
125	73
126	74
127	75
128	76
129	77
130	78