Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Table of contents

< >
< >
page |< < (52) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="52" file="0104" n="104" rhead="THEORIÆ."/>
            rum genere unam, quam ex genere poſteriorum, adeoque i
              <unsure/>
            -
              <lb/>
            pſam virium naturam plurimos requirere tranſitus ab attractio-
              <lb/>
            nibus ad repulſiones, & </s>
            <s xml:space="preserve">viceverſa, quam paucos, vel nullum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">116. </s>
            <s xml:space="preserve">Sed omiſſa iſta conjecturali argumentatione quadam,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0104-01" xlink:href="note-0104-01a" xml:space="preserve">Curvam virium
                <lb/>
              propoſitam poſ-
                <lb/>
              fe eſſe ſimpli-
                <lb/>
              cem: in quo
                <lb/>
              ſita ſit curva.
                <lb/>
              rum ſimplici-
                <lb/>
              tas.</note>
            formam curvæ exprimentis vires poſitivo argumento a phæ-
              <lb/>
            nomenis Naturæ deducto nos ſupra determinavimus cum plu-
              <lb/>
            rimis interſectionibus, quæ tranſitus ejuſmodi quamplurimos
              <lb/>
            exhibeant. </s>
            <s xml:space="preserve">Nec ejuſmodi curva debet eſſe e pluribus arcubus
              <lb/>
            temere compaginata, & </s>
            <s xml:space="preserve">compacta: </s>
            <s xml:space="preserve">diximus enim, notum eſſe
              <lb/>
            Geometris, infinita eſſe curvarum genera, quæ ex ipſa natu-
              <lb/>
            ra ſua debeant axem in plurimis ſecare punctis, adeoque & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            circa ipſum ſinuari; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed præter hanc generalem reſponſionem
              <lb/>
            deſumptam a generali curvarum natura, in diſſertatione De
              <lb/>
            Lege Virium in Natura exiſtentium ego quidem directe demon-
              <lb/>
            ſtravi, curvam illius ipſius formæ, cujuſmodi ea eſt, quam
              <lb/>
            in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:space="preserve">exhibui, ſimplicem eſſe poſſe, non ex arcubus di-
              <lb/>
            verſarum curvarum compoſitam. </s>
            <s xml:space="preserve">Simplicem autem ejuſmo-
              <lb/>
            di curvam affirmavi eſſe poſſe: </s>
            <s xml:space="preserve">eam enim ſimplicem appello,
              <lb/>
            quæ tota eſt uniformis naturæ, quæ in Analyſi exponi poſſit
              <lb/>
            per æquationem non reſolubilem in plures, e quarum multi-
              <lb/>
            plicatione eadem componatur, cujuſcunque demum ea curva
              <lb/>
            ſit generis, quotcunque habeat flexus, & </s>
            <s xml:space="preserve">contorſiones. </s>
            <s xml:space="preserve">No-
              <lb/>
            bis quidem altiorum generum curvæ videntur minus ſimpli-
              <lb/>
            ces; </s>
            <s xml:space="preserve">quia nimirum noſtræ humanæ menti, uti pluribus oſten-
              <lb/>
            di in diſſertatione De Maris Æſtu, & </s>
            <s xml:space="preserve">in Stayanis Supple-
              <lb/>
            mentis, recta linea videtur omnium ſimpliciſſima, cujus con-
              <lb/>
            gruentiam in ſuperpoſitione intuemur mentis oculis evidentiſ-
              <lb/>
            ſime, & </s>
            <s xml:space="preserve">ex qua una omnem nos homines noſtram derivamus
              <lb/>
            Geometriam; </s>
            <s xml:space="preserve">ac idcirco, quæ lineæ a recta recedunt magis,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">difcrepant, illas habemus pro compoſitis, & </s>
            <s xml:space="preserve">magis ab ea
              <lb/>
            ſimplicitate, quam nobis confinximus, recedentibus. </s>
            <s xml:space="preserve">At ve-
              <lb/>
            ro lineæ continuæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">uniformis naturæ omnes in ſe ipſis ſunt
              <lb/>
            æque ſimplices; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">aliud mentium genus, quod cujuſpiam ex
              <lb/>
            ipſis proprietatem aliquam æque evidenter intueretur, ac nos
              <lb/>
            intuemur congruentiam rectarum, illas maxime ſimplices eſſe
              <lb/>
            crederet curvas lineas, ex illa earum proprietate longe alterius-
              <lb/>
            Geometriæ ſibi elementa conficeret, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad illam ceteras reſer-
              <lb/>
            ret lineas, ut nos ad rectam referimus; </s>
            <s xml:space="preserve">quæ quidem mentes
              <lb/>
            ſi aliquam ex. </s>
            <s xml:space="preserve">gr. </s>
            <s xml:space="preserve">parabolæ proprietatem intime perſpicerent,
              <lb/>
            atque intuerentur, non illud quærerent, quod noſtri Geometræ
              <lb/>
            quærunt, ut parabolam rectificarent, ſed, ſi ita loqui fas eſt,
              <lb/>
            ut rectam parabolarent.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">117. </s>
            <s xml:space="preserve">Et quidem analyſeos ipſius profundiorem cognitionem
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0104-02" xlink:href="note-0104-02a" xml:space="preserve">Problema con-
                <lb/>
              tinens naturam
                <lb/>
              curvæ analyti-
                <lb/>
              ce exprimen-
                <lb/>
              dam.</note>
            requirit ipſa inveſtigatio æquationis, qua poſſit exprimi cur-
              <lb/>
            va ejus formæ, quæ meam exhibet virium legem. </s>
            <s xml:space="preserve">Quamob-
              <lb/>
            rem hic tantummodo exponam conditiones, quas ipſa cur-
              <lb/>
            va habere debet, & </s>
            <s xml:space="preserve">quibus æquatio ibi inventa ſatis </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>