Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Page concordance

< >
Scan Original
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001161">
                <pb pagenum="100" xlink:href="025/01/104.jpg"/>
              vllus obſervarit, quando minor eſt aëris portio, tornari etiam &
                <lb/>
              turbinati inferiorem aëris baſim, quaſi ad inſtar lentis, innno ſi adhuc
                <lb/>
              minor ſit, ad inſtar rotundæ gemmæ apparet; an fortè quia hæc figu­
                <lb/>
              ra ab aqua ambiente inducitur, cùm inter omnes ſimpliciſſima ſit, &
                <lb/>
              inter æquales minimam ſuperficiem habeat; ſed hæc tantulum figuræ de­
                <lb/>
              ſiderant. </s>
            </p>
            <figure id="id.025.01.104.1.jpg" xlink:href="025/01/104/1.jpg" number="35"/>
            <p type="main">
              <s id="s.001162">Sit tubus AD vitreus, plenus aqua, excepta por­
                <lb/>
              tone aëris, quæ ſi innataret occuparet cylindrum
                <lb/>
              FG ; primùm ita reſtringitur, vt baſis diameter ſit
                <lb/>
              TV, occupante aqua Spatia HTGV, ex cujus
                <lb/>
              lapſu, cùm duo corpora ſeſe penetrare non poſſint,
                <lb/>
              cylindrum aëris reſtringi ac turbinari versùs K, vbi
                <lb/>
              labens aqua versùs & ſecus latera, locum illi cedit
                <lb/>
              prorſus neceſſe eſt: cùm
                <expan abbr="autẽ">autem</expan>
              aqua per ſpatia HTGV
                <lb/>
              deſcendens ſpiratim, præ impetu, in aquam conten­
                <lb/>
              tam cylindri portione CE altè ſubeat, ſuperficies
                <lb/>
              aquæ FE neceſſariò attollitur; vnde portionem aë­
                <lb/>
              ris I ſurſum extrudi, neceſſe eſt; idque ſenſim, in
                <lb/>
              proportione aſſignabili; detracto enim cylindro ſub
                <lb/>
              baſi TV, ex cylindro FG, vt reſiduum ad cylin­
                <lb/>
              drum FG, ita motus baſis TV ad motum aquæ la­
                <lb/>
              bentis per ſpatia HTGV, præſcindendo à ſpira.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001163">Iam verò ſit cylindrus aëris OM minor priore; at­
                <lb/>
              tollitur quidem in X, & cum aqua lapſa versùs N reflectatur à lateribus
                <lb/>
              tubi, ſtatimque cum aqua inferiore miſceatur, ita vt per ſpiram integram
                <lb/>
              minimè deſcendat, quaſi tondet marginem inferioris baſis cylindruli aë­
                <lb/>
              ris, eamque in ſuperficiem
                <expan abbr="convexã">convexam</expan>
              NPM facilè tornat; Porrò ab illa ſpira
                <lb/>
              non integra labentis aquæ, lens aëris extruſa ſurſum, huc illuc libratur
                <lb/>
              eundo, quia cùm modò hinc, modò illinc labens aqua ſeſe ſubjiciat aëri,
                <lb/>
              quid mirum, ſi prædicta libratio, ſeu tremor quidam conſequatur:
                <lb/>
              quod etiam accidit in cylindrulis aëris minoribus, propter eandem
                <lb/>
              rationem; in majoribus enim deſcendens aqua cum majore impetu
                <lb/>
              aliam aquam ſubit, vnde hæc ſecundùm Planum horizontale ſenſim at­
                <lb/>
              tollitur. </s>
            </p>
            <figure id="id.025.01.104.2.jpg" xlink:href="025/01/104/2.jpg" number="36"/>
            <p type="main">
              <s id="s.001164">Sit demum tubus AC in ſitu inclinato, cylindrus
                <lb/>
              aëris EH ita conformatur, vt convexitas MFN multo
                <lb/>
              longiùs producatur, quàm connexitas ME; nempe
                <lb/>
              aqua gravior in latus inferius CB inclinat & versùs
                <lb/>
              punctum H lateris inferioris CB deſinunt ſpiræ, quod ad
                <lb/>
              oculum patet. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001165">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001166"> Ex iis omnibus manifeſtum fit, aëra
                <lb/>
              ſurſum ab aqua extrudi, non verò ſua ſponte ire;
                <lb/>
              alioquin cur illæ ſpiræ? </s>
              <s id="s.001167">aut illa parabola? </s>
              <s id="s.001168">cur ini­
                <lb/>
              tio aſcenſus, cylindri aërei faſtigium à Plano pa-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>