Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509
page |< < of 290 > >|
104 quam in maiori proportione ꝙ̄ ſexquialtera in mi­
nori
tamen velocius quam dupla.
Probatur et ſit
a
. potentia / que continuo c. medium tranſeundo mo­
uetur
a ꝓportione dupla per ſue potentie a gra­
du
vniforme et continuū crementum: ſit b. potētia
que
idem c. medium tranſeundo creſcit a non gra-
du
continuo in triplo velocius quam a. poña.
tunc
dico
/ b. poña mouetur continuo velocius ꝙ̄ a. po-
tentia
in maiori ꝓportione ꝙ̄ ſexquialtera: et in mi­
nori
quam dupla.
Quod ſic ꝓbatur / quia b. potētia
mouetur in ſexquialtera ꝓportione velociꝰ ade-
quate
: nec in minori.
Similiter b. poña mouetur
in
dupla ꝓportione velocius: nec in maiori: igitur
b
. potentia mouetur in maiori ꝓportione velocius
quam
ſexquialtera: et in minori ꝙ̄ dupla: quod fuit
ꝓbandum
.
Maior ꝓbatur / quia ſi b. mouetur in ſex­
quialtera
ꝓportione velocius ꝙ̄ ipſa poña a. ade-
quate
: ſequitur / cõtinuo reſiſtentia ipſius b. eſt in
ſexquialtero
maior reſiſtentia ipſius a. (quia c. me­
dium
eſt vniformiter difforme ad non graduꝫ ter-
minatum
) et vltra reſiſtentia ipſius b. eſt in ſexqui-
altero
maior reſiſtentia ipſius a. et ipſius b. ad reſi­
ſtentiam
ipſius a. eſt ꝓportio ſextupla (cum compo­
natur
ex tripla que eſt ipſius b. ad potentiam a. et
ex
dupla que eſt ipſius a. ad ſuam reſiſtentiam) / igi-
tur
ipſius b. ad reſiſtentiam eiuſdem b. eſt propor-
tio
quadrupla quia ſexquialterum ad ſubſextuplū
ad
aliquod eſt ſubquadruplum ad illud et per cõſe-
quens
b. mouetur a ꝓportione quadrupla: et ex hoc
in
duplo velocius ꝙ̄ a. continuo mouens a ꝓportio­
ne
dupla: et non in ſexquialtero velocius adequate /
quod
fuit ꝓbandum.
Sed b. non moueatur in
minori
ꝓportione velocius quam ſexquialtera pro­
batur
: quia tunc reſiſtentia ipſius b. ad reſiſtentiaꝫ
ipſius
a. eſſet minor proportio quam ſexquialtera:
vt
patet ex correlario ſuppoſitionis huius et ipſiꝰ
b
. ad reſiſtentiam ipſius a. eſt ꝓportio ſextupla (vt
ſupra
argutum eſt) / ergo ipſius b. ad reſiſtentiaꝫ ip­
ſius
b. eſſet maior ꝓporio quam quadrupla.
Pa-
tet
conſequentia per hoc / quando aliquis nume-
rus
eſt ſextuplus ad alterum talis numerus eſt ma­
ior
quam quadruplus ad omnem numerum qui eſt
minor
ſexquialtero ad ſuum ſubſextuplum (vt pa-
tet
intelligenti quartum caput ſecunde partis)
Iaꝫ
ꝓbatur
minor / quia ſi b. mouetur in duplo velocius
̄
a. / ſequitur cum caſu / reſiſtentia ipſius b. conti-
nuo
eſt dupla ad reſiſtentiam ipſius a. / vt patet ex
correlario
ſuppoſitionis (cum c. mediuꝫ terminetur
ad
non gradum) et vltra reſiſtentia ipſius b. conti-
nuo
eſt dupla ad reſiſtentiaꝫ ipſius a. et ipſius b. ad
reſiſtentiam
ipſius a. eſt ꝓportio ſextupla (vt ꝓba-
tum
eſt) / ergo ipſius b. ad reſiſtentiam eiuſdem b. eſt
ꝓportio
tripla.
Patet hec conſequentia per hoc /
omne
duplum ad ſubſextuplum alicuius numeri ē
ſubtriplum
ad talem numerum (vt patet intelligen­
ti
quartam concluſionem quarti capitis ſecunde ꝑ­
tis
cum ſuis correlariis) / et per conſequens ſequitur /
b. mouetur a ꝓportione tripla que non eſt dupla
duple
(vt patet intelligenti ſextum caput ſecunde ꝑ­
tis
) / et ex hoc b. non mouetur in duplo velocius a. po­
tentia
mota a ꝓportione dupla: quod fuit ꝓbandū
Sed non moueatur a maiori dupla: patet / q2 tūc
reſiſtentia
ipſius b. eſſet maior quam dupla ad reſi­
ſtentiam
ipſius a. et ſic ipſius b. ad reſiſtentiam ipſi­
us
b. eſſet minor ꝓportio quam tripla (vt facile de­
ducitur
ex dictis) / et per conſeqnens non mouetur a
maiori
ꝓportione quam dupla cuꝫ nulla minor tri­
pla
: nec ipſa tripla ſit dupla ad duplam.
Et ſic pa-
tet
correlarium. 113. correl.
Sequitur tertio / duabus potē­
tiis aliquod medium vniformiter difforme ad non
gradum
terminatum tranſeundo.
vniformiter cõ-
tinuo
mouentibus per earuꝫ a non gradu poñe vni­
forme
et continuum crementum: vna altera in du­
plo
velocius continuo creſcente: et poña que tardiꝰ
creſcit
continuo mouente a ꝓportione ſexquialte-
ra
: poña que velocius continuo creſcit velocius cõ­
tinuo
mouetur: in minori tamen ꝓportione quã du­
pla
: et maiori quam ſexquialtera.
Probatur / et ſit
b
. poña que in duplo velocius continuo creſcat po­
tentia
a. continuo mouēte a ꝓportione ſexquialte­
ra
c. medium terminatum ad non gradum pertran­
ſeundo
Quo poſito arguitur ſic / b. poña moue-
tur
in dupla ꝓportione velocius nec in maiori (vt
patet
ex concluſione) / nec b. poña mouetur in ſexqui­
altera
ꝓportione velocius adequate, nec in minori /
igitur
b. potentia mouetur continuo in minori pro­
portione
quam dupla velocius, et in maiori quam
ſexquialtera
: quod fuit ꝓbandum.
Conſequentia
patet
cum maiore et arguitur minor / quia ſi b. po-
tentia
mouetur in ſexquialtera ꝓportione velociꝰ
quam
a. / ſequitur / reſiſtentia ipſius b. eſt ſexquial­
tera
ad reſiſtentiam ipſius a. / vt patet ex correlario
ſuppoſitiõis
(quia medium eſt terminatum ad non
gradum
) / et vltra reſiſtentia ipſius b. eſt ſexquialte-
ra
ad reſiſtentiam ipſius a. et ipſius b. ad reſiſten-
tiaꝫ
ipſius a. eſt proportio tripla: ergo ipſius b. ad
reſiſtentiam
ipſius b. eſt ꝓportio dupla / et per con-
ſequens
b. mouetur a proportione dupla.
Patet tamen cõſequentia per hoc / omne tripluꝫ
ad
aliquem numerum eſt duplum ad numerum ſex­
quialterum
ad illum numerum ſubtriplum (vt con­
ſtat
intelligenti quartum caput ſepius allegatum
et
vltra b. mouetur a ꝓportione dupla, et dupla
eſt
ſexquialtera ad duplam:
Sed maior quaꝫ ſexqui­
altera
: vt patet ex ſexto capite ſecunde partis: igi-
tur
b. mouetur in maiori ꝓportione velocius quaꝫ
ſexquialtera
/ quod fuit ꝓbandum.
Sed b. mo­
ueatur
in minori ꝓportione quam ſexquialtera ve­
locius
: ꝓbatur / quia tunc reſiſtentia ipſius b. eſt mi­
nor
quam ſexquialtera ad reſiſtentiam ipſius a. / et
per
conſequens ipſius b. ad reſiſtentiam ipſius b.
eſt
maior ꝓportio quam dupla: vt patet per hanc
maximam
.
Omnis numerus triplus ad alterum eſt
maior
quam duplus ad omnem numerum minorē
numero
ſexquialtero ad illum ſubtriplum (vt pa-
tet
intuenti) / et ſi b. mouetur a maiori ꝓportiõe quã
dupla
: conſequens eſt / b. mouetur in maiori pro-
portione
quam ſexquialtera velocius ipſa a. poña
mouente
continuo a ꝓportione ſexquialtera (ſiqui­
dem
dupla, et omnis maior ea, maior eſt quam ſex-
quialtera
ad ſexquialteram)
Componitur em̄ du-
pla
ex ſexquialtera, et ſexquitertia: et ſexquitertia
maior
eſt quam medietas ſexquialtere: vt patet ex
nono
correlario tertie concluſionis quarti capitis
ſecunde
partis.
Infinita ſimilia correlaria intel­
ligens
primam et ſecundam partem huius operis
ex
his / que dicta ſunt / et ſtatim dicent̄̄ propria indu­
ſtria
poterit inferre. 22Nota q̄-
ſtionem
.
Et ſi queras / ex quo b. moue-
tur
in minori ꝓportione quam dupla velocius a. et
in
maiori quaꝫ ſexquialtera in qua ꝓportione ade­
quate
b. mouetur velocius quam a.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index