Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001874">
                <pb pagenum="105" xlink:href="009/01/105.jpg"/>
              omnes, quibus
                <expan abbr="vbiq;">vbique</expan>
              terrarum, dum in planis ædeficiorum fundamenta ex­
                <lb/>
              canant, occurrit primò terra quædam, quam ipſi motam appellant, quæ li­
                <lb/>
              gnis, ruderibus, ferramentis, numiſmatis, ſepulturis,
                <expan abbr="varijsq́">varijsque</expan>
              ; rebus per­
                <lb/>
              mixta eſt; qua eruta, reperitur terra alia, quam nunquam fuiſſe motam, ap­
                <lb/>
              paret, ex eo quod ſolida, ac benè compacta ſit, neque vllis externis rebus,
                <lb/>
              præſertim artificiatis admixta, terra illa, quam motam dicunt, variam va­
                <lb/>
              rijs in locis ſortita eſt altitudinem, prout aquæ plurimum, vel minimum
                <lb/>
              montanæ terræ huc, vel illuc comportarunt: alicubi vt hic Parmæ erit ſex
                <lb/>
              vlnarum, alibi viginti, vt Mutinæ; alibi triginta, vt Romæ, nonnullis in lo­
                <lb/>
              cis. </s>
              <s id="s.001875">Comprobatur tandem hæc noſtra obſeruatio ex arte illa, qua per eaſ­
                <lb/>
              dem fluuiales aquas ſolent, tam loca depreſſiora per aggerationem paula­
                <lb/>
              tim replere,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              eleuare: quàm etiam altiora per aquarum earumdem cor­
                <lb/>
              roſionem deprimere. </s>
              <s id="s.001876">qua in arte exercitatiſſimum P. Auguſtinum Spernac­
                <lb/>
              ciatum noſtræ Societatis videmus modo de mandato Summi Pontificis Pa­
                <lb/>
              dum, ac Renum Bononienſem ob aggerationem ſtagnantes in mari emitte­
                <lb/>
              re; cui totus hic noſter diſcurſus maximè probatur. </s>
              <s id="s.001877">Ex quibus omnibus ſe­
                <lb/>
              quitur ſuperficiem terræ tam montium, quam planorum quotidie variari.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001878">illam nimirum deprimi, hanc attolli. </s>
              <s id="s.001879">vnde aliud maximum notandum ſe­
                <lb/>
              quitur, videlicet hac tempeſtate non eſſe eandem agrorum ſuperficiem, quæ
                <lb/>
              erat antiquitus, cum in montanis agris ſit multò humilior, in campeſtribus
                <lb/>
              verò altior, quàm antiqua illa, ac primigenia; quapropter mirum videri
                <lb/>
              non debet, ſi quorumdam locorum adeò immutata natura eſt, vt quæ olim
                <lb/>
              generoſa vina ferebant, vel quouis alio eſſent prædita munere, adeò dege­
                <lb/>
              nerauerint, vt & vina, & alia nullius modò valoris, vel in parua copia pro­
                <lb/>
              ferant. </s>
              <s id="s.001880">Quod verò ad marium aggerationem ſpectat, dicimus ijſdem aquis
                <lb/>
              magnam arenarum copiam perpetuò importantibus, fieri aggerationem,
                <lb/>
              hoc eſt littora quotidie magis creſcere, ſeu in mare ingredi, & conſequen­
                <lb/>
              ter mare recedere. </s>
              <s id="s.001881">quod primò Ariſt. teſtimonio in hoc cap. comprobatur,
                <lb/>
              cum quo pariter ſentiunt veteres Geographi, & Hiſtorici omnes. </s>
              <s id="s.001882">Ariſt. igi­
                <lb/>
              tur in comprobationem huius adducit primò magnam Aegypti aggeratio­
                <lb/>
              nem; pars enim illa Aegypti, quæ Delta,
                <expan abbr="Niliq́">Nilique</expan>
              ; donum appellatur ab He­
                <lb/>
              rodoto, ex arenis, & limo, ex Aethyopiæ montibus ſimul cum Nilo in mare
                <lb/>
              delabentibus, eſt conflata,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              antiquo littori addita, cui locum paulatim
                <lb/>
              mare ceſſit;
                <expan abbr="eſtq́">eſtque</expan>
              ; propterea donum Nili appellata, quod ab ipſo illuc are­
                <lb/>
              nas importante ſit facta. </s>
              <s id="s.001883">ſecundum, Ariſt. exemplum eſt Ammonia Regio,
                <lb/>
              cuius humiliora loca. </s>
              <s id="s.001884">f. </s>
              <s id="s.001885">maritima, palam eſt, inquit, quod aggeratione facta,
                <lb/>
              fiunt ſtagna, & continens: ſuccedente autem tempore, ſtagnans aqua ob
                <lb/>
              nouam aggerationem deſiccata eſt, & iam annihilata. </s>
              <s id="s.001886">tertium eſt Meotidis
                <lb/>
              Paludis; At verò, ait, & quæ ſunt circa Meotidem Paludem creuerunt allu­
                <lb/>
              uione fluuiorum tantum, vt multò minores magnitudine naues, nunc innare
                <lb/>
              poſſint, quàm anno ab hinc ſexageſimo. </s>
              <s id="s.001887">quare ex hoc facilè eſt ratiocinari,
                <lb/>
              quod & primò, vt multa ſtagnorum, ita & hoc opus eſt fluuiorum, & tan­
                <lb/>
              dem neceſſe eſt totum fieri ſiccum. </s>
              <s id="s.001888">
                <expan abbr="quartũ">quartum</expan>
              eſt illi Boſphorus Tracius; quod
                <lb/>
              vnà cum præcedentibus ſatius eſt apud ipſum, vel potius apud eius expoſi­
                <lb/>
              torem Vicomercatum videre, vt breuitati conſulatur. </s>
              <s id="s.001889">Accedit & Plinij te­
                <lb/>
              ſtimonium, qui tradit multas terras naſci, non ſolum fluminum inuectu, ſed </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>