1nat obliquè.
Quoniam enim pondus eſt mare, contrario inni
xum modo nauem inclinat. Hypomochlion enim in contra
rium verſatur: mare verò anteriùs, & illud exteriùs: illud
autem ſequitur nauis, quoniam illi eſt alligata. Et remus
quidem ſecundum latitudinem onus propellens, & ab eodem
repulſus, in rectum propellit: gubernaculum autem vt obli
quum iacet, hinc inde in obliquum motionem facit. In ex
tremo autem, & non in medio iacet, quoniam mouenti facilli
mum eſt ab extremo motum mouere. Prima enim pars celer
rimè fertur, & quoniam quemadmodum in ijs, quæ ferun
tur, in fine deficit latio, ſic ipſius continui, in fine imbecilliſ
ſima eſt latio. Imbecilliſsima autem ad expellendum eſt fa
cilis. Propter hæc igitur in puppi gubernaculum ponitur:
nec minus, quoniam parua ibi motione facta, multò maius
interuallum fit in vltimo. Quia æqualis angulus ſemper
maiorem ſpectat, tantòque magis, quantò maiores fuerint il
læ, quæ continent. Ex ijs etiam manifeſtum eſt, quam ob
cauſam magis in contrarium procedit nauigium, quàm re
mi ipſius palmula: eadem magnitudo ijſdem mota viribus,
in aere plus, quàm in aqua progreditur. Sit enim AB remus,
C verò ſcalmus. A autem in nauigio ſit remi principium, B
verò in mari palmula. Si igitur A vbi D tranſtatum eſt, non erit
B vbi E; æqualis enim BE ipſi AD; æquale igitur tranſtatum
erit, ſed erat minus. Erit igitur vbi eſt F, minor enim BF
ipſa AD, quare ipſa GF, ipſa DG. Similes enim ſunt trian
guli. Stans autem erit medium, vbi eſt C. In contrarium
enim ipſi quod in mari eſt, extremo videlicet B procedit, vbi
extremum in nauigio eſt A. Non procederet autem vbi eſt
D, niſi commoueretur nauigium, & ab eo transferretur, vbi
remi eſt principium. Id ipſum etiam facit gubernaculum, ni
ſi quod (vt dictum eſt retrò) nihil nauigio ad id, quod in ante
eſt, confert, ſed ſolùm puppim in obliquum pellit, vbicumque
fuerit: in contrarium enim & modo vergit prora. Vbi igitur
applicatum eſt gubernaculum, id oportet rei motæ ceu quoddam
intelligere medium, & quemadmodum ſcalmus remo. Me
dium autem procedit ſecundum quod gubernaculum tranſ-
xum modo nauem inclinat. Hypomochlion enim in contra
rium verſatur: mare verò anteriùs, & illud exteriùs: illud
autem ſequitur nauis, quoniam illi eſt alligata. Et remus
quidem ſecundum latitudinem onus propellens, & ab eodem
repulſus, in rectum propellit: gubernaculum autem vt obli
quum iacet, hinc inde in obliquum motionem facit. In ex
tremo autem, & non in medio iacet, quoniam mouenti facilli
mum eſt ab extremo motum mouere. Prima enim pars celer
rimè fertur, & quoniam quemadmodum in ijs, quæ ferun
tur, in fine deficit latio, ſic ipſius continui, in fine imbecilliſ
ſima eſt latio. Imbecilliſsima autem ad expellendum eſt fa
cilis. Propter hæc igitur in puppi gubernaculum ponitur:
nec minus, quoniam parua ibi motione facta, multò maius
interuallum fit in vltimo. Quia æqualis angulus ſemper
maiorem ſpectat, tantòque magis, quantò maiores fuerint il
læ, quæ continent. Ex ijs etiam manifeſtum eſt, quam ob
cauſam magis in contrarium procedit nauigium, quàm re
mi ipſius palmula: eadem magnitudo ijſdem mota viribus,
in aere plus, quàm in aqua progreditur. Sit enim AB remus,
C verò ſcalmus. A autem in nauigio ſit remi principium, B
verò in mari palmula. Si igitur A vbi D tranſtatum eſt, non erit
B vbi E; æqualis enim BE ipſi AD; æquale igitur tranſtatum
erit, ſed erat minus. Erit igitur vbi eſt F, minor enim BF
ipſa AD, quare ipſa GF, ipſa DG. Similes enim ſunt trian
guli. Stans autem erit medium, vbi eſt C. In contrarium
enim ipſi quod in mari eſt, extremo videlicet B procedit, vbi
extremum in nauigio eſt A. Non procederet autem vbi eſt
D, niſi commoueretur nauigium, & ab eo transferretur, vbi
remi eſt principium. Id ipſum etiam facit gubernaculum, ni
ſi quod (vt dictum eſt retrò) nihil nauigio ad id, quod in ante
eſt, confert, ſed ſolùm puppim in obliquum pellit, vbicumque
fuerit: in contrarium enim & modo vergit prora. Vbi igitur
applicatum eſt gubernaculum, id oportet rei motæ ceu quoddam
intelligere medium, & quemadmodum ſcalmus remo. Me
dium autem procedit ſecundum quod gubernaculum tranſ-