Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of handwritten notes
<
1 - 4
[out of range]
>
<
1 - 4
[out of range]
>
page
|<
<
(55)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
55
"
file
="
0107
"
n
="
107
"
rhead
="
PARS PRIMA.
"/>
in globos homogeneos diverſarum diametrorum ſit in eadem ra-
<
lb
/>
tione, in qua ſunt globorum diametri, adeoque vis ejuſmodi
<
lb
/>
in exiguam particulam eſt eo minor gravitate corporum in
<
lb
/>
Terram, quo minor eſt diameter particulæ diametro totius Ter-
<
lb
/>
ræ, adeoque penitus inſenſibilis. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Et idcirco Newtonus aliam
<
lb
/>
admiſit vim pro cohæſione, quæ decreſcat in ratione majore,
<
lb
/>
quam ſit reciproca duplicata diſtantiarum; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">multi ex Newto-
<
lb
/>
nianis admiſerunt vim reſpondentem huic formula {a/x} 3 + {b/x} 2, cu-
<
lb
/>
jus prior pars reſpectu poſterioris ſit in immenſum minor,
<
lb
/>
ubi x ſit in immenſum major unitate aſſumpta; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſit vero ma-
<
lb
/>
jor, ubi x ſit in immenſum minor, ut idcirco in ſatis magnis
<
lb
/>
diſtantiis evaneſcente ad ſenſum prima parte, vis remaneat
<
lb
/>
quam proxime in ratione reciproca duplicata diſtantiarum x,
<
lb
/>
in minimis vero diſtantiis ſit quam proxime in ratione recipro-
<
lb
/>
ca triplicata: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">uſque adeo ne apud Newtonianos quidem ſerva.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tur omnino accurate ratio duplicata diſtantiarum.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">122. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Demonſtravit quidem Newtonus, in ellipſibus plane-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0107-01
"
xlink:href
="
note-0107-01a
"
xml:space
="
preserve
">Ex planetarum
<
lb
/>
apheliis erui
<
lb
/>
eam legem
<
lb
/>
quamproxime.
<
lb
/>
non accurate.</
note
>
tariis, eam, quam Aſtronomi lineam apſidum nominant, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">eſt
<
lb
/>
axis ellipſeos, habituram ingentem motum, ſi ratio virium a
<
lb
/>
reciproca duplicata diſtantiarum aliquanto magis aberret, cum-
<
lb
/>
que ad ſenſum quieſcant in earum orbitis apſidum lineæ, intulit,
<
lb
/>
eam rationem obſervari omnino in gravitate. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At id nequaquam
<
lb
/>
evincit, accurate ſervari illam legem, ſed ſolum proxime, ne-
<
lb
/>
que inde ullum efficax argumentum contra meam Theoriam de-
<
lb
/>
duci poteſt. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Nam inprimis nec omnino quieſcunt illæ apſidum
<
lb
/>
lineæ, ſive, quod idem eſt, aphelia planetarum, ſed motu exi-
<
lb
/>
guo quidem, at non inſenſibili prorſus, moventur etiam reſpe-
<
lb
/>
ctu fixarum, adeoque motu non tantummodo apparente, ſed ve-
<
lb
/>
ro. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Tribuitur is motus perturbationi virium ortæ ex mutua
<
lb
/>
planetarum actione in ſe invicem; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">at illud utique huc uſque non-
<
lb
/>
dum demonſtratum eſt, illum motum accurate reſpondere actio-
<
lb
/>
nibus reliquorum planetarum agentium in ratione reciproca du-
<
lb
/>
plicata diſtantiarum; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">neque enim adhuc ſine contemptibus pluri-
<
lb
/>
bus, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">approximationibus a perfectione, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">exactitudine admo-
<
lb
/>
dum remotis ſolutum eſt problema, quod appellant, trium cor-
<
lb
/>
porum, quo quæratur motus trium corporum in ſe mutuo agen-
<
lb
/>
tium in ratione reciproca duplicata diſtantiarum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">utcunque
<
lb
/>
projectorum, ac illæ ipſæ adhuc admodum imperfectæ ſolutiones,
<
lb
/>
quæ prolatæ huc uſque ſunt, inſerviunt tantummodo particulari-
<
lb
/>
bus quibuſdam caſibus, ut ubi unum corpus ſit maximum, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">re-
<
lb
/>
motiſſimum, quemadmodum ſol, reliqua duo admodum minora
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">inter ſe proxima, ut eſt Luna, ac Terra, vel remota admo-
<
lb
/>
dum a majore, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">inter ſe, ut eſt Jupiter, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Saturnus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hinc
<
lb
/>
nemo hucuſque accuratum inſtituit, aut etiam inſtituere potuit
<
lb
/>
calculum pro actione perturbativa omnium planetarum; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">qui-
<
lb
/>
bus ſi accedat actio perturbativa cometarum, qui, nec ſcitur,
<
lb
/>
quam multi ſint, nec quam longe abeant; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">multo adhuc ma-
<
lb
/>
gis evidenter patebit, nullum inde confici poſſe </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>