Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509
page |< < of 290 > >|
107 tio eſt maior f. proportione in minori proportione
quam ſit f. ex hypotheſi: igitur b. mouetur in mino-
ri proportione velocius a. quam ſit f. / quod fuit pro­
bandum.
Sed iam ꝓbatur minor videlicet /  b. nõ
mouetur velocius in maiori proportione quam ſit
f. / quod ſic ꝓbatur / quia ſi b. moueretur velocius a. ī
maiori proportione quam ſit f. ꝓportio a qua mo-
uetur a. / ſequitur /  continuo reſiſtentie ipſius b. ad
reſiſtentiam ipſius a. eſt maior proportio quam f.
et vltra reſiſtentie ipſius b. ad reſiſtentiaꝫ ipſius a.
eſt maior proportio quam f. et ipſius a. ad eandem
reſiſtentiaꝫ ipſius a. eſt f. proportio adequate ex hy­
potheſi.
igitur continuo reſiſtentia ipſius b. eſt ma­
ior a. poña.
Patet conſequentia / quia reſiſtentia ip­
ſius b. habet maiorem proportionem ad vnū terti­
um puta ad reſiſtentiam ipſius a.
Et vltra ex con-
ſequenti continuo reſiſtentia ipſius b. eſt maior a.
potentia.
et ipſius b. ad a. eſt proportio h. / igitur ip­
ſius b. ad reſiſtentiam eiuſdem b. eſt minor ꝓportio
quam h. et ab illa mouetur continuo b. / igitur b. con­
tinuo mouetur a minori proportione ꝙ̄ h. et h. pro-
portio eſt maior f. proportione a qua continuo mo­
uetur a. (in minori tamen ꝓportione quaꝫ ſit f.) / igi­
tur proportio a qua moueatur b. eſt maior quam f.
a qua mouetur a. in minori proportione quam f. / et
per conſequens b. mouetur continuo velocius a. in
minori ꝓportione quam ſit f. / quod fuit probandū:
Patet tamen conſequentia / quia cum aliquid exce­
dit vnum tertium in aliqua proportione:
omne mi­
nus maius tamen illo tertio excedit idem tertium ī
minori proportione.
ſed per te proportio a qua mo­
uetur b. potentia eſt maior quam ꝓportio f. et mi-
nor quam h. proportio: igitur.
Et ſic patet antece-
dens cum concluſione.
¶ Has tres concluſiones pul­
chras diligenter nota
Poſſunt enim ex eis inferri
infinite concluſiones cum multis quas ponit calcu­
lator in ſecundo capite de medio non reſiſtente.
111. correl.
¶ Ex quo ſequitur primo /  ſi a. potentia minor mo­
ueatur ab aliqua proportiõe minore multiplici ra­
tionali in caſu concluſionis puta ab aliqua propor­
tione ſuperparticulari aut ſuprapartiente.
et b. po­
tentia maior creſcat velocius a. potentia minore in
alqua proportione multiplici: tunc b. potentia ma­
ior non mouebitur velocius b. poña minore in pro-
portione a qua mouetur a. potentia minor.
ſed in
maiore vel minore ſecundum tenorem tertie vel q̈r-
te concluſionis.
Patet hoc correlarium / quia vt pa­
tet ex ſuperioribus: nun̄ maior potentia mouetur
velocius minore mota a ꝓportione rationali in ea
ꝓportione a qua mouetur minor: niſi quando pro-
portio in qua maior velocius creſcit ſe habet ad ꝓ­
portionem a qua mouetur minor in ꝓportione ra-
tionali: ita  qualis eſt proportio a qua mouetur
minor talis debet eſſe proportio inter proportiõeꝫ
in qua maior velocius creſcit, et proportionē a qua
minor mouetur / vt patet: ſed nulla ꝓportio multi-
plex ſe habet ad proportionem minorem multipli-
ci rationalem in aliqua ꝓportione rationali: vt pa­
tet ex ſecunda et ſexta concluſionibus ſexti capitis
ſecunde partis / igitur correlarium verum.
222. correl.
¶ Sequitur ſecundo /  ſi a. potentia minor mouea­
tur ab aliqua ꝓportione multiplici: et b. potentia
maior creſcat velocius ipſa a. potentia in aliqua ꝓ­
portione multiplici ſuperparticulari: aut multipli­
ci ſuprapartiente.
tunc b. potentia maior nõ moue­
tur velocius a. minore in ꝓportione multiplici a q̈
mouetur a. potentia minor
Probatur / quia ſi ſic iã
ꝓportio in qua creſcit b. maior potentia velocius
a. minore ſe haberet ad proportionem a qua moue­
tur a. potentia minor in eadem ꝓportione multipli­
ci a qua mouetur eadē a. poña minor / vt patet ex ſe­
cunda cõcluſione huius: ſed hoc eſt falſum / quia nul­
la multiplex eſt cõmenſurabilis ꝓportioni multipli­
ci ſuperparticulari, aut multiplici ſuprapartienti /
vt patet ex tertia cõcluſione ſecunde partis: igitur
illud ex quo ſequitur eſt falſum: et per conſequēs cor­
relarium verum. 333. correl.
¶ Sequitur tertio /  ſi a. poña mi­
nor moueatur ab aliqua ꝓportione non multipli-
ci rationali: et b. poña maior creſcat velocius mino­
re in proportione aliqua multiplici: tunc b. poten-
tia maior nõ mouetur velocius a. poña minore in ꝓ­
portione a qua mouetur a. poña minor.
Patet cor­
relarium / quia alias ſequeretur /  proportio non
multiplex in qua b. poña maior velocius creſcit a.
poña minore ſe haberet ad ꝓportionem non multi­
plicem rationalem a qua mouetur a. poña minor ī
eadem proportione non multiplici rationali a qua
mouetur a. potentia minor / vt patet ex ſecunda con­
cluſione huius: ſed conſequens eſt falſum / vt patet
ex quarta concluſione ſexti capitis ſecunde partis:
igitur illud ex quo ſequitur: et per conſequens cor-
relatium verum. 444. correl.
¶ Sequitur quarto /  ſi a. potētia
minor moueatur ab aliqua proportione ſuperpar­
ticulari: et poña b. maior creſcat velocius a. poten-
tia minore in aliqua ꝓportione ſuperparticulari:
tunc b. potentia maior nõ mouetur velocius a. potē­
tia minore in ea ꝓportione ſuperparticulari a qua
mouetur a. poña minor.
Probatur / quia alias ſe-
queretur ex ſecunda concluſione cum aliis  ꝓpor-
tio ſuperparticularis in qua b. poña maior velociꝰ
creſcit minore ſe haberet ad ꝓportionem ſuperpar­
ticularem a qua mouetur a. poña minor in eadem
ꝓportione ſuperparticulari a qua mouetur eadem
a. poña minor: ſed hoc eſt falſum.
quia nulla ꝓpor-
tio ſuperparticularis eſt cõmenſurabilis alicui ſu­
perparticulari / vt patet ex quinta concluſione ſexti
capitis ſecunde partis: igitur illud ex quo ſequitur /
et per conſequens correlarium verum.
555. correl.
¶ Sequitur quinto /  nūquam poña maior poteſt
moueri velocius minore in ꝓportione multiplici a
qua mouetur minor.
niſi ipſa maior creſcat conti-
nuo velocius minore in alia ꝓportione multiplici.
Patet hoc correlarium / quia ſola multiplex eſt pro­
portioni multiplici cõmenſurabilis / vt patet ex ſex­
ta concluſione ſexti capitis ſecunde partis.
666. correl.
¶ Sequitur ſexto /  ſi in caſu huius quarte conclu-
ſionis a. poña minor cõtinuo moueatur ab aliqua
proportione multiplici: et b. poña maior creſcat ve­
locius a potentia minore in aliqua ꝓportione mul­
tiplici ſuperparticulari vel multiplici ſuprapartiē­
te compoſita ex proportione multiplici a qua mo-
uetur minor: et aliqua ſuperparticulari, vel ſupra-
partiente (vt oportet): tunc illa b. potentia maior
mouetur velocius a. potentia minore in minori pro­
portione quam ſit proportio a qua mouetur a. po-
tentia minor: et etiam in minori ꝓportione quaꝫ ſit
ea in qua velocius creſcit a. poña minore.
Proba-
tur prima pars ex hac quarta concluſione / quia om­
nis ꝓportio multiplex ſuperparticularis, aut mul­
tiplex ſuprapartiens eſt minor quam multiplex ad
totum reſiduum eius dempta proportione ſupra-
partiente aut ſuperparticulari quam vltra illam
multiplicem continet / vt patet / quoniam ipſa nõ cõ-
tinet talem multiplicem niſi ſemel: ergo non exce-
dit illam in aliqua ꝓportione multiplici ſed in mi-
nori.
Et ſic ex concluſione ſequitur /  mouetur ī mi­
nori proportione velociꝰ ꝙ̄ ſit talis proportio mul­
tiplex a qua mouetur potentia minor.
Sed ſecūda

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index