Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 7
[out of range]
>
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 60
[Note]
Page: 61
[Note]
Page: 62
[Note]
Page: 62
[Note]
Page: 63
[Note]
Page: 63
[Note]
Page: 63
[Note]
Page: 63
[Note]
Page: 63
[Note]
Page: 63
[Note]
Page: 63
[Note]
Page: 63
[Note]
Page: 64
[Note]
Page: 64
[Note]
Page: 65
[Note]
Page: 65
[Note]
Page: 65
[Note]
Page: 66
[Note]
Page: 66
[Note]
Page: 66
[Note]
Page: 67
[Note]
Page: 67
[Note]
Page: 67
[Note]
Page: 68
<
1 - 7
[out of range]
>
page
|<
<
(71)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div177
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
61
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3663
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
71
"
file
="
107
"
n
="
108
"
rhead
="
Ioan. de Sacro Boſco.
"/>
nam in Nouilunijs coniunctam cum Sole eum non occultare. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3664
"
xml:space
="
preserve
">Præterea ſecun
<
lb
/>
dum Albategnium & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3665
"
xml:space
="
preserve
">Tebith, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3666
"
xml:space
="
preserve
">alios Aſtronomos, diameter uiſualis Solis ad
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-107-01
"
xlink:href
="
note-107-01a
"
xml:space
="
preserve
">Diametri
<
unsure
/>
<
lb
/>
uiſuales a-
<
lb
/>
ſtrorum
<
lb
/>
guid.</
note
>
diametrum uiſualem Veneris (ſunt autem uiſuales diametri illorum circulo-
<
lb
/>
ru
<
unsure
/>
m, qui nobis apparent in aſtris) proportionem habet decuplam. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3667
"
xml:space
="
preserve
">Vnde iuxta
<
lb
/>
demonſtrationes Geometricas, circulus viſualis Solis ad circulum uiſualem
<
lb
/>
Veneris proportionem habebit centuplam. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3668
"
xml:space
="
preserve
">Nam cum circuli eam inter ſe
<
lb
/>
proportionem habeant, quam diametrorum quadrata, proportio autem qua-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-107-02
"
xlink:href
="
note-107-02a
"
xml:space
="
preserve
">2. duod.</
note
>
dratorum, quæ deſcribuntur ex diametris circulorum, duplicata ſit illius pro-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-107-03
"
xlink:href
="
note-107-03a
"
xml:space
="
preserve
">20. ſexti.</
note
>
portionis, quam habent diametri: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3669
"
xml:space
="
preserve
">ſit, ut cum diametr
<
unsure
/>
i uiſuales circulorum So
<
lb
/>
lis, ac Veneris habeant proportionem decuplam, diametrorum quadrata, atque
<
lb
/>
adeo & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3670
"
xml:space
="
preserve
">circulij uiſuales, proportionem habeant centuplam: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3671
"
xml:space
="
preserve
">Hæc enim illius
<
lb
/>
duplicata eſt, ut in his numeris 1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3672
"
xml:space
="
preserve
">10. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3673
"
xml:space
="
preserve
">100. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3674
"
xml:space
="
preserve
">qui decuplam proportionem con-
<
lb
/>
tinuam habent, perſpicuum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3675
"
xml:space
="
preserve
">Nam, ut ex defin. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3676
"
xml:space
="
preserve
">10. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3677
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3678
"
xml:space
="
preserve
">5. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3679
"
xml:space
="
preserve
">Eucl. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3680
"
xml:space
="
preserve
">conſtat, quando
<
lb
/>
ſunt tres magnitudines continue proportionales, dicitur tertia ad primam ha-
<
lb
/>
bere proportionem duplicatam illius proportionis, quam ſecunda habet ad pri
<
lb
/>
mam, vel tertia ad ſecundam. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3681
"
xml:space
="
preserve
">Cum ergo dicti tres numeri 1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3682
"
xml:space
="
preserve
">10. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3683
"
xml:space
="
preserve
">100. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3684
"
xml:space
="
preserve
">conti-
<
lb
/>
nuè ſint proportionales in proportione decupla, erit proportio centupla, quã
<
lb
/>
tertius numerus 100. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3685
"
xml:space
="
preserve
">ad primum 1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3686
"
xml:space
="
preserve
">hẽt, duplicata proportionis decuplæ, quã
<
lb
/>
hẽt ſecundus numerus 10. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3687
"
xml:space
="
preserve
">ad primũ 1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3688
"
xml:space
="
preserve
">uel tertius 100. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3689
"
xml:space
="
preserve
">ad ſecundum 10. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3690
"
xml:space
="
preserve
">Ex quo
<
lb
/>
f
<
unsure
/>
it, circulum uiſualem Solis ad circulum uiſualem Veneris habere proportio-
<
lb
/>
nem centuplam, cum di
<
unsure
/>
ctorum circulorum diametri decuplam habeant pro-
<
lb
/>
portionem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3691
"
xml:space
="
preserve
">circuli habeant proportionem duplicatam illius, quam diametri
<
lb
/>
habent, vt dictum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3692
"
xml:space
="
preserve
">Eadem ratione, ſi duorum circulorum diametri habeant
<
lb
/>
proportionem duplam, habebunt ipſi circuli proportionem quadruplam. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3693
"
xml:space
="
preserve
">Hæc
<
lb
/>
namque illius duplicata eſt, ut patet in his numeris 1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3694
"
xml:space
="
preserve
">2. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3695
"
xml:space
="
preserve
">4. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3696
"
xml:space
="
preserve
">continue proportio
<
lb
/>
nalibus in proportione dupla. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3697
"
xml:space
="
preserve
">Sic etiam ſi diametri duorum circulorum ha-
<
lb
/>
beant proportionem centuplam, habebunt circuli ipſi proportionem, quam
<
lb
/>
10000. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3698
"
xml:space
="
preserve
">ad 1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3699
"
xml:space
="
preserve
">ut in tribus his numeris 1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3700
"
xml:space
="
preserve
">100. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3701
"
xml:space
="
preserve
">10000. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3702
"
xml:space
="
preserve
">continuam proportionem
<
lb
/>
centuplam habentibus manifeſtum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3703
"
xml:space
="
preserve
">Hac arte quorumlibet circulorum pro-
<
lb
/>
portionem cognoſcemus, ſi proportio, quam eorum diametri habent, fuerit co-
<
lb
/>
gnita. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3704
"
xml:space
="
preserve
">Vt autem facile ſciatur, quænam proportio dicatur alterius proportio
<
lb
/>
nis duplicata, multiplicandus erit denominator proportionis in ſeipſum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3705
"
xml:space
="
preserve
">pro-
<
lb
/>
ducetur enim denominator pro portionis duplicatæ: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3706
"
xml:space
="
preserve
">Vt quoniam decuplæ pro
<
lb
/>
portionis denominator eſt 10. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3707
"
xml:space
="
preserve
">ſi 10. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3708
"
xml:space
="
preserve
">in 10. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3709
"
xml:space
="
preserve
">multiplicentur, procreabuntur 100
<
lb
/>
nempe denominator duplicatæ proportionis ipſius decuplæ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3710
"
xml:space
="
preserve
">Eadem ratione
<
lb
/>
duplicata proportio proportionis triplæ, erit noncupla, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3711
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3712
"
xml:space
="
preserve
">qua de re lege ea,
<
lb
/>
quæ in defin. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3713
"
xml:space
="
preserve
">10. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3714
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3715
"
xml:space
="
preserve
">5. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3716
"
xml:space
="
preserve
">Eucl. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3717
"
xml:space
="
preserve
">ſcripſimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3718
"
xml:space
="
preserve
">Hinc perſpicuum eſt, Venerem nullo
<
lb
/>
modo poſſe Solem obtegere, etiamſi interponatur inter noſtrum aſpectum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3719
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Solem: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3720
"
xml:space
="
preserve
">quoniam occultabit ſolum centeſimam,
<
unsure
/>
partem ipſius, quæ nullius eſt
<
lb
/>
momenti, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3721
"
xml:space
="
preserve
">uix animaduerti poteſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3722
"
xml:space
="
preserve
">A fortiori igitur neque Mercurius id ef-
<
lb
/>
ficere poterit, cum eius diameter uiſualis ſit longe minor diametro uiſuali Ve-
<
lb
/>
neris. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3723
"
xml:space
="
preserve
">Quòd ſi quis roget, cur igitur Luna e uiſu nobis Solem quandoque eri
<
lb
/>
pit, cum tamen mirum in modum minor ſit Luna ipſo Sole? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3724
"
xml:space
="
preserve
">Reſpondendum
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-107-04
"
xlink:href
="
note-107-04a
"
xml:space
="
preserve
">Cur Luna
<
lb
/>
Solem in-
<
lb
/>
terdũ ecli-
<
lb
/>
pſet, cũ ta
<
lb
/>
mẽ multo
<
lb
/>
minor ipſo
<
lb
/>
ſit.</
note
>
eſt, id euenire ob nimiam vicinitatem Lunæ ad terram, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3725
"
xml:space
="
preserve
">maximam illius di-
<
lb
/>
ſtantiam à Sole. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3726
"
xml:space
="
preserve
">Hinc enim efficitur, ut diameter uiſualis Lunæ appar
<
unsure
/>
eat no-
<
lb
/>
bis maior diametro
<
unsure
/>
uiſuali Solis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3727
"
xml:space
="
preserve
">propterea tota Luna maior conſpiciatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3728
"
xml:space
="
preserve
">quam Sol. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3729
"
xml:space
="
preserve
">Vnde mirum non eſt, quod Luna Solem poſſit contegere aliquan-
<
lb
/>
do, ita ut cerni non poſſit.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3730
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>