Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

Page concordance

< >
Scan Original
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N12F6D" type="main">
              <s id="N13020">
                <pb pagenum="100" xlink:href="005/01/108.jpg"/>
                <emph type="italics"/>
              fertur. </s>
              <s id="N1302E">Siquidem introrſus agit, & puppis eò transfertur,
                <lb/>
              prora verò ad contrarium vergit. </s>
              <s id="N13033">In eodem enim exiſtente
                <lb/>
              prora, totum transfertur nauigium.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1303A" type="head">
              <s id="N1303C">COMMENTARIVS.</s>
            </p>
            <p id="N13040" type="main">
              <s id="N13042">Celebris eſt hæc quæſtio tum propter communem
                <lb/>
              admirationem ortam ex paruitate gubernaculi, ac
                <lb/>
              temonis reſpectu magnæ molis nauigij, quæ illius
                <lb/>
              beneficio circumfertur: tum propter difficultatem, quæ
                <lb/>
              circa ſolutionem eiuſdem quæſtionis, ac doctrinam Philo­
                <lb/>
              ſophi hic ſeſe offert. </s>
              <s id="N1304F">Quare vt luculentius in expoſitione
                <lb/>
              procedamus, diſtinguendum prius nobis erit inter ipſum
                <lb/>
              remonem, ſeu clauum, & gubernaculum, quamuis ambo ad
                <lb/>
              vnicum pertineant inſtrumentum, ac ſæpe vnum pro alio
                <lb/>
              vſurpetur. </s>
              <s id="N1305A">Temonem itaque in præſenti vocamus cum
                <lb/>
              Ariſtotele alam illam ligneam, ſeu tabulam ad alæ veluti
                <lb/>
              similitudinem efformatam, quæ duplici cardine liberè in
                <lb/>
              dorſo puppis affigitur,
                <expan abbr="mariq.">marique</expan>
              ex parte immergitur, & pro
                <lb/>
              opportunitate huc atque illuc ad directionem nauis con­
                <lb/>
              uertitur. </s>
              <s id="N1306B">Gubernaculum verò appellamus anſam, qua te­
                <lb/>
              mo ipſe manu cietur; cuius videlicet alterum extremum
                <lb/>
              lato foramine excipit caput temonis; alterum intra nauim
                <lb/>
              ſe extendit tanquam manubrium ad vſum Gubernatoris. </s>
            </p>
            <p id="N13074" type="main">
              <s id="N13076">Deinde duplex conſideranda erit motio nauis mediante
                <lb/>
              huiuſcemodi inſtrumento, quod ex gubernaculo, ac temo­
                <lb/>
              ne conſtruitur. </s>
              <s id="N1307D">Vna eſt, quæ à gubernatore procedit per
                <lb/>
              motum ipſius gubernaculi, ac temonis, ſiue nauis aliunde
                <lb/>
              etiam moueatur ſiue quieſcat. </s>
              <s id="N13084">Quandoquidem dum temo,
                <lb/>
              qui rectà manebat mouetur in tranſuerſum pura ad dexte­
                <lb/>
              ram, vel ſiniſtram, neceſſariò, maris
                <expan abbr="portionẽ">portionem</expan>
              propellit ver­
                <lb/>
              ſus eam partem, in quam inclinatur,
                <expan abbr="neceſſarioq:">neceſſarioque</expan>
              ab ea pro­
                <lb/>
              pter reſiſtentiam repellitur in contrarium: & ſic temo cum
                <lb/>
              puppi, cui eſt affixus, repulſo accepto in dextera, mouebi­
                <lb/>
              tur ad ſiniſtram, vel è conuerſo. </s>
              <s id="N13097">Non enim aliter ſe habet
                <lb/>
              gubernaculum ſimul cum temone in hac motione, quàm
                <lb/>
              remus conſtitutus in cuſpide puppis per longum iuxta re-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>