Bošković, Ruđer Josip - Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Scan	Original
81	29
82	30
83	31
84	32
85	33
86	34
87	35
88	36
89	37
90	38
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58

10856THEORIÆ pro ipſa penitus accurata ratione reciproca duplicata diſtantia-
rum.

123. Clairautius quidem in ſchediaſmate ante aliquot annos
11Idem ex reli-
qua Aſtronomia:
poſſe autemhanc
legem accedere
ad illam quan-
tum libuerit. impreſſo, crediderat, ex ipſis motibus lineæ apſidum Lunæ col-
ligi ſenſibilem receſſum a ratione reciproca duplicata diſtantiæ,
& Eulerus in diſſertatione De Aberrationibus Jovis, & Satur-
ni, quæ præmium retulit ab Academia Pariſienſi an. 1748,
cenſuit, in ipſo Jove, & Saturno haberi receſſum admodum
ſenſibilem ab illa ratione; ſed id quidem ex calculi defectu non
ſatis producti ſibi accidiſſe Clairautius ipſe agnovit, ac edidit;
& Eulero aliquid ſimile ſortaſſe accidit: nec ullum habetur
poſitivum argumentum pro ingenti receſſu gravitatis genera-
lis a ratione duplicata diſtantiarum in diſtantia Lunæ, & mul-
to magis in diſtantia planetarum. Verum nec ullum habe-
tur argumentum poſitivum pro ratione ita penitus accurata,
ut diſcrimen ſenſum omnem prorſus effugiat. At & ſi id
haberetur; nihil tamen pati poſſet inde Theoria mea; cum
arcus ille meæ curvæ poſtremus V T poſſit accedere, quantum
libuerit, ad arcum illius hyperbolæ, quæ exhibet legem gra-
vitatis reciprocam quadratorum diſtantiæ, ipſam tangendo,
vel oſculando in punctis quotcunque, & quibuſcunque; a-
deoque ita poſſit accedere, ut diſcrimen in iis majoribus di-
ſtantiis ſenſum omnem effugiat, & effectus nullum habeat
ſenſibile diſcrimen ab effectu, qui reſponderet ipſi legi gravita-
tis; ſi ea accurate ſervaret proportionem cum quadratis diſtan-
tiarum reciproce ſumptis.

124. Nec vero quidquam ipſi meæ virium Theoriæ obſunt
22Difficultas a
Maupertuiſiana
perfectione ma-
xima Newto-
nianæ legis. meditationes Maupertuiſii, ingenioſæ illæ quidem, ſed meo
judicio nequaquam ſatis conformes Naturæ legibus circa le-
gem virium decreſcentium in ratione reciproca duplicata di-
ſtantiarum, cujus ille perfectiones quaſdam perſequitur, ut
illam, quod in hac una integri globi habeant eandem vi-
rium legem, quam ſingulæ particulæ. Demonſtravit enim
Newtonus, globos, quorum ſinguli paribus a centro diſtantiis
homogenei ſint, & quorum particulæ minimæ ſe attrahant in
ratione reciproca duplicata diſtantiarum, ſe itidem attrahere
in eadem ratione diſtantiarum reciproca duplicata. Ob haſce
perfectiones hujus Theoriæ virium ipſe cenſuit hanc legem re-
ciprocam duplicatam diſtantiarum ab Auctore Naturæ ſelectam
fuiſſe, quam in Natura eſſe vellet.

125. At mihi quidem inprimis nec unquam placuit, nec
33Prima reſpon-
ſio: nec cogno-
ſci fines omnes,
& perfectiones,
ac ſeligi etiam
minus perfecta
in gratiam per-
fectiorum. placebit ſane unquam in inveſtigatione Naturæ cauſarum
finalium uſus, quas tantummodo ad meditationem quandam,
contemplationemque, uſui eſſe poſſe arbitror, ubi leges Natu-
ræ aliunde innotuerint. Nam nec perfectiones omnes in-
noteſcere nobis poſſunt, qui intimas rerum naturas nequaquam
inſpicimus, ſed externas tantummodo proprietates quaſdam a-
gnoſcimus, & fines omnes, quos Naturæ Auctor ſibi

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
81	29
82	30
83	31
84	32
85	33
86	34
87	35
88	36
89	37
90	38
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58

Scan	Original
81	29
82	30
83	31
84	32
85	33
86	34
87	35
88	36
89	37
90	38
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58

Scan	Original
81	29
82	30
83	31
84	32
85	33
86	34
87	35
88	36
89	37
90	38
91	39
92	40
93	41
94	42
95	43
96	44
97	45
98	46
99	47
100	48
101	49
102	50
103	51
104	52
105	53
106	54
107	55
108	56
109	57
110	58