Monantheuil, Henri de, Aristotelis Mechanica, 1599
page |< < of 252 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <subchap1>
              <pb xlink:href="035/01/108.jpg" pagenum="68"/>
              <p type="main">
                <s id="id.001075">
                  <emph type="italics"/>
                Ergo qui in medio eſt inter remiges plus promouet nauim.
                  <emph.end type="italics"/>
                </s>
              </p>
              <p type="main">
                <s id="id.001076">An quia remus.]
                  <emph type="italics"/>
                Prior pars propoſitionis præcedentis ſyllogiſ­
                  <lb/>
                mi primo loco illuſtratur, ſic
                  <emph.end type="italics"/>
                </s>
              </p>
              <p type="main">
                <s id="id.001077">
                  <emph type="italics"/>
                Quantò maior eſt vectis pars ab hypomochlio ad caput, tantò
                  <lb/>
                vis mouens facilius & plus mouet, quia ibi maior eſt radius.
                  <lb/>
                </s>
                <s id="id.001078">Hoc ita eſſe patuit ex cap. præced. libri huius.
                  <emph.end type="italics"/>
                </s>
              </p>
              <p type="main">
                <s id="id.001079">
                  <emph type="italics"/>
                Sed pars remi à Scalmo ad manubrium eſt pars vectis ab
                  <lb/>
                hypomochlio ad caput. </s>
                <s id="id.001080">Nam remus eſt vectis. per def. &
                  <lb/>
                ſcalmus eſt hypomochlium. </s>
                <s id="id.001083">hic enim mouet, pondus vero
                  <lb/>
                mobile mare, & vectem mouens, Remex.
                  <emph.end type="italics"/>
                </s>
              </p>
              <p type="main">
                <s id="id.001084">
                  <emph type="italics"/>
                Ergo is plus & facilius nauim promouebit, cuius remi pars à
                  <lb/>
                ſcalmo ad manubrium maior erit.
                  <emph.end type="italics"/>
                </s>
              </p>
              <p type="main">
                <s id="id.001085">In nauis medio.]
                  <emph type="italics"/>
                Aſſumptio eſt primarij ſyllogiſmi confir­
                  <lb/>
                mata ex forma nauis quæ in ſui medio latior eſt & depreßior: in
                  <lb/>
                prora autem & puppi arctior, & ſublimior. </s>
                <s id="id.001086">Ergo ſuppoſito quod re­
                  <lb/>
                mi omnium
                  <expan abbr="remigũ">remigum</expan>
                ſint æquales, ex his, qui ſcalmis proræ & puppis
                  <lb/>
                ſunt alligati, partem extra
                  <expan abbr="nauẽ">nauem</expan>
                longiorem habent, alias
                  <expan abbr="eorũ">eorum</expan>
                palmu­
                  <lb/>
                la non diuideret aquam, & intra nauem minorem: contra omnia in
                  <lb/>
                his qui ſcalmis mediorum laterum nauis alligantur. </s>
                <s id="id.001087">vt ex penultimo
                  <lb/>
                diagrammate qualicunque intelligi poteſt. </s>
                <s id="id.001088">In quo C eſto prora, D
                  <lb/>
                puppis, G ſcalmus ad proram, T ſcalmus ad puppim, H ſcalmus
                  <lb/>
                ad medium: vbi nauis latior & depreßior eſt, ob id magis diſtans à
                  <lb/>
                recta A B, vtpote chorda arcus A G H T B, quæ deſignes
                  <lb/>
                loca tranſtrorum & quæ à remis partes auferat æquales & partes
                  <lb/>
                inæquales relinquat K G, M H, O T & quidem M H ma­
                  <lb/>
                iorem. </s>
                <s>( quod nos ſequenti theoremate demonſtrabimus ) igitur erit
                  <lb/>
                totum ex M H, & adempto maius quam quod ex K G &
                  <lb/>
                adempto, velex O T & adempto per ax. 5.
                  <emph.end type="italics"/>
                </s>
              </p>
              <p type="main">
                <s id="id.001090">Theorema.
                  <emph type="italics"/>
                Si chorda rectas in circulo inſcriptas ad rectos ſe­
                  <lb/>
                cet: ſectarum pars, quæ de diametro abſcinditur, eſt maxima, reli­
                  <lb/>
                quarum quæ diametro propinquior remotiore maior eſt. </s>
                <s id="id.001091">Eſto circu­
                  <lb/>
                lus A D B E, in quo rectam A B diametrum ſecet chorda D
                  <lb/>
                E ad rectos vt & K I, L H: & ſint ſegmenta C B, è dia­
                  <lb/>
                metro: F I è propinquiore: G H è remotiore. </s>
                <s id="id.001092">Dico C B eſſe
                  <lb/>
                maiorem quam F I: & F I quam G H. </s>
                <s id="id.001093">Per punctum M cen­
                  <lb/>
                trum circuli repertum prop. 1. lib. 3. ducatur parallela M N O P
                  <emph.end type="italics"/>
                </s>
              </p>
            </subchap1>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>