10856THEORIÆ
pro ipſa penitus accurata ratione reciproca duplicata diſtantia-
rum.
rum.
123.
Clairautius quidem in ſchediaſmate ante aliquot annos
11Idem ex reli-
qua Aſtronomia:
poſſe autemhanc
legem accedere
ad illam quan-
tum libuerit. impreſſo, crediderat, ex ipſis motibus lineæ apſidum Lunæ col-
ligi ſenſibilem receſſum a ratione reciproca duplicata diſtantiæ,
& Eulerus in diſſertatione De Aberrationibus Jovis, & Satur-
ni, quæ præmium retulit ab Academia Pariſienſi an. 1748,
cenſuit, in ipſo Jove, & Saturno haberi receſſum admodum
ſenſibilem ab illa ratione; ſed id quidem ex calculi defectu non
ſatis producti ſibi accidiſſe Clairautius ipſe agnovit, ac edidit;
& Eulero aliquid ſimile ſortaſſe accidit: nec ullum habetur
poſitivum argumentum pro ingenti receſſu gravitatis genera-
lis a ratione duplicata diſtantiarum in diſtantia Lunæ, & mul-
to magis in diſtantia planetarum. Verum nec ullum habe-
tur argumentum poſitivum pro ratione ita penitus accurata,
ut diſcrimen ſenſum omnem prorſus effugiat. At & ſi id
haberetur; nihil tamen pati poſſet inde Theoria mea; cum
arcus ille meæ curvæ poſtremus V T poſſit accedere, quantum
libuerit, ad arcum illius hyperbolæ, quæ exhibet legem gra-
vitatis reciprocam quadratorum diſtantiæ, ipſam tangendo,
vel oſculando in punctis quotcunque, & quibuſcunque; a-
deoque ita poſſit accedere, ut diſcrimen in iis majoribus di-
ſtantiis ſenſum omnem effugiat, & effectus nullum habeat
ſenſibile diſcrimen ab effectu, qui reſponderet ipſi legi gravita-
tis; ſi ea accurate ſervaret proportionem cum quadratis diſtan-
tiarum reciproce ſumptis.
11Idem ex reli-
qua Aſtronomia:
poſſe autemhanc
legem accedere
ad illam quan-
tum libuerit. impreſſo, crediderat, ex ipſis motibus lineæ apſidum Lunæ col-
ligi ſenſibilem receſſum a ratione reciproca duplicata diſtantiæ,
& Eulerus in diſſertatione De Aberrationibus Jovis, & Satur-
ni, quæ præmium retulit ab Academia Pariſienſi an. 1748,
cenſuit, in ipſo Jove, & Saturno haberi receſſum admodum
ſenſibilem ab illa ratione; ſed id quidem ex calculi defectu non
ſatis producti ſibi accidiſſe Clairautius ipſe agnovit, ac edidit;
& Eulero aliquid ſimile ſortaſſe accidit: nec ullum habetur
poſitivum argumentum pro ingenti receſſu gravitatis genera-
lis a ratione duplicata diſtantiarum in diſtantia Lunæ, & mul-
to magis in diſtantia planetarum. Verum nec ullum habe-
tur argumentum poſitivum pro ratione ita penitus accurata,
ut diſcrimen ſenſum omnem prorſus effugiat. At & ſi id
haberetur; nihil tamen pati poſſet inde Theoria mea; cum
arcus ille meæ curvæ poſtremus V T poſſit accedere, quantum
libuerit, ad arcum illius hyperbolæ, quæ exhibet legem gra-
vitatis reciprocam quadratorum diſtantiæ, ipſam tangendo,
vel oſculando in punctis quotcunque, & quibuſcunque; a-
deoque ita poſſit accedere, ut diſcrimen in iis majoribus di-
ſtantiis ſenſum omnem effugiat, & effectus nullum habeat
ſenſibile diſcrimen ab effectu, qui reſponderet ipſi legi gravita-
tis; ſi ea accurate ſervaret proportionem cum quadratis diſtan-
tiarum reciproce ſumptis.
124.
Nec vero quidquam ipſi meæ virium Theoriæ obſunt
22Difficultas a
Maupertuiſiana
perfectione ma-
xima Newto-
nianæ legis. meditationes Maupertuiſii, ingenioſæ illæ quidem, ſed meo
judicio nequaquam ſatis conformes Naturæ legibus circa le-
gem virium decreſcentium in ratione reciproca duplicata di-
ſtantiarum, cujus ille perfectiones quaſdam perſequitur, ut
illam, quod in hac una integri globi habeant eandem vi-
rium legem, quam ſingulæ particulæ. Demonſtravit enim
Newtonus, globos, quorum ſinguli paribus a centro diſtantiis
homogenei ſint, & quorum particulæ minimæ ſe attrahant in
ratione reciproca duplicata diſtantiarum, ſe itidem attrahere
in eadem ratione diſtantiarum reciproca duplicata. Ob haſce
perfectiones hujus Theoriæ virium ipſe cenſuit hanc legem re-
ciprocam duplicatam diſtantiarum ab Auctore Naturæ ſelectam
fuiſſe, quam in Natura eſſe vellet.
22Difficultas a
Maupertuiſiana
perfectione ma-
xima Newto-
nianæ legis. meditationes Maupertuiſii, ingenioſæ illæ quidem, ſed meo
judicio nequaquam ſatis conformes Naturæ legibus circa le-
gem virium decreſcentium in ratione reciproca duplicata di-
ſtantiarum, cujus ille perfectiones quaſdam perſequitur, ut
illam, quod in hac una integri globi habeant eandem vi-
rium legem, quam ſingulæ particulæ. Demonſtravit enim
Newtonus, globos, quorum ſinguli paribus a centro diſtantiis
homogenei ſint, & quorum particulæ minimæ ſe attrahant in
ratione reciproca duplicata diſtantiarum, ſe itidem attrahere
in eadem ratione diſtantiarum reciproca duplicata. Ob haſce
perfectiones hujus Theoriæ virium ipſe cenſuit hanc legem re-
ciprocam duplicatam diſtantiarum ab Auctore Naturæ ſelectam
fuiſſe, quam in Natura eſſe vellet.
125.
At mihi quidem inprimis nec unquam placuit, nec
33Prima reſpon-
ſio: nec cogno-
ſci fines omnes,
& perfectiones,
ac ſeligi etiam
minus perfecta
in gratiam per-
fectiorum. placebit ſane unquam in inveſtigatione Naturæ cauſarum
finalium uſus, quas tantummodo ad meditationem quandam,
contemplationemque, uſui eſſe poſſe arbitror, ubi leges Natu-
ræ aliunde innotuerint. Nam nec perfectiones omnes in-
noteſcere nobis poſſunt, qui intimas rerum naturas nequaquam
inſpicimus, ſed externas tantummodo proprietates quaſdam a-
gnoſcimus, & fines omnes, quos Naturæ Auctor ſibi
33Prima reſpon-
ſio: nec cogno-
ſci fines omnes,
& perfectiones,
ac ſeligi etiam
minus perfecta
in gratiam per-
fectiorum. placebit ſane unquam in inveſtigatione Naturæ cauſarum
finalium uſus, quas tantummodo ad meditationem quandam,
contemplationemque, uſui eſſe poſſe arbitror, ubi leges Natu-
ræ aliunde innotuerint. Nam nec perfectiones omnes in-
noteſcere nobis poſſunt, qui intimas rerum naturas nequaquam
inſpicimus, ſed externas tantummodo proprietates quaſdam a-
gnoſcimus, & fines omnes, quos Naturæ Auctor ſibi