Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich - Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero

Scan	Original
51	45
52	46
53	47
54	48
55	49
56	50
57	51
58	52
59	53
60	54
61	55
62	56
63	57
64	58
65	59
66	60
67	61
68	62
69	63
70	64
71	65
72	66
73	67
74	68
75	69
76	70
77	71
78	72
79	73
80	74

110104ALHAZEN huius albi à corpore colorato, in quod cadit lux foraminis, eadem cum elongatione albi, quod eſt
in concauo ab eodem, & cum elongatione ſpeculi ab codem: tunc comprehendetur color debilior
in albo, quod eſt intra concauum, quàm in eo, quod eſt extra: licet æquidiſtent ab ortu ſuo, id eſt à
corpore colorato. Et in cauſſa eſt reflexio colorem debilitans. Amplius: lux reflexa fortior eſt lu-
ceſecundaria: licet eiuſdem ſint elongationis ab origine ſua. Luce enim reflexa cadente in cor-
pus aliquod: ſi aliud eiuſmodi corpus ponatur extra locum reflexionis: & ſit cum eo eiuſdem e-
longationis à ſpeculo: uidebitur ſuper ipſum lux minor, quàm in illo. Idem etiam planum erit in
domo: ſi deponatur in terram, in directo foraminis ſpeculum, quod accipiat totam foramin is lu-
cem: erit lux fortior ſuper corpus in loco reflexionis poſitum, quàm ſuper aliud eiuſdem modi
extra hunc locum, tantundem elongatum à ſpeculo. Eodem modo ſi excedat lux foraminis quan-
titatem ſpeculi: & cadat circa ſpeculum lux in terram, aut corpus album, à quo aliud corpus tan-
tùm elongatur, quantùm corpus reflexionis à ſpeculo: debilior apparebit in eo lux, quàm ſuper
reflexionis corpus. Similiter accidit in colore, ſi corpus aliquod tantùm diſtet à ſpeculo extra ſi-
tum reflexionis, quantùm aliud ei ſimile, quod eſt in ſitu reflexionis: apparebit quidem ſuper cor-
pus, quod eſt in ſitu reflexionis, color reflexus: ſuper aliud forſitan nullus. Si enim ferreum fuerit
ſpeculum: aut modicus uidebitur, aut omnino nullus. Si uerò argenteum fuerit ſpeculum: appa-
rebit ſuper ipſum color aliquis, ſed ualde debilis, & longè debilior, quàm in corpore, quod eſt in
ſitu reflexionis. Et iã igitur planũ, quòd formæ luciũ & colorũ ex corporibus politis reflectuntur,
& in reflexione debilitantur: & erit forma directa fortior reflexa, cũ eadẽ fuerit earũ origo, & æqua
lis ab ea origine elongatio: & reflexa fortior ſecũdaria, cũ eſt idẽ uel æqualis ortus, & par elõgatio.

DE MODO REFLEXIONIS FORMARVM À POLI-
tis corporibus. Cap. III.

6. Lenitatis: politæ ſuperficiei: & perpendicularis incidentiæ definitiones. In def. 5 libr.

POlitum eſt læue multùm in ſuperficie: Et læuitas eſt, ut ſint partes ſuperficiei continuæ, ſine
pororum multitudine. Læuitas intenſa eſt, ubi eſt multa partium ſuperficiei continuitas, &
pororum paruitas & paucitas: & finis læuitatis eſt priuatio pororũ, & priuatio diuiſionis par
tium. Itaq; politio eſt politiua cõtinuitas partium ſuperficiei, cum poris raris & exiguis: & finis po-
litionis eſt uera continuitas partium, & priuatio pororum. In omnibus politis ſuperficiebus, licet
diuerſis ſubiaceant figuris, accidet reflexio: & idem reflexionis modus & eadem proprietas eſt. Et
eſt, quòd ab omni politi ſuperficie & quolibet eius puncto fit reflexio. Et ſumpto quocunq; pũcto
in ſuperficie, à qua fit reflexio: linea acceſſus formæ ad illud punctum, & linea reflexionis in eadẽ
ſuperficie erunt cum linea perpendiculari ſuper illud punctum erecta: & tenebunthę lineæ eundẽ
ſitum reſpectu perpendicularis, & æqualitatem angulorum. Et uolo dicere perpendicularem: quæ
ſit perpendicularis ſuper ſuperficiẽ, tangentem corpus politum in illo puncto. Et duę lineę cũ per-
pendiculari ſunt in eadem ſuperficie orthogonaliter cadente ſuper ſuperficiem, corpus politum in
puncto, à quo fit reflexio, tangentem. Si autem linea, per quam accedit ad ſpeculũ forma, cadat per-
pendiculariter ſuper illud: fiet reflexio formæ per ipſam, non per aliam. Et hoc eſt propriũ in omni
reflexione, in omni polito corpore. Si igitur corpus politum fuerit planum: ſuperficies tangẽs pun
ctũ reflexionis, erit una & eadem cũ ſuperficie corporis. Si uerò fuerit columnare ſpeculũ interius
aut exterius politũ: erunt contactus ſuperficiei ſpeculi & ſuperficiei contingentis linea tantùm, ſe-
cundum longitudinem ſpeculi intellecta. Idẽ in ſpeculo pyramidali intus uel extrà polito. In ſphæ-
rico ſiue interius ſiue exterius polito, contingens ſuperficies tangit in ſolo puncto.

7. Fabricatio & uſus organi reflexionis. 9 p 5.

QVomodo autem etiam ad oculum pateat hic modus reflexionis in ſpeculis omnibus, expla
nabimus. Accipe tabulam æneam ſpiſſam, ut firmior ſit: eius longitudo ſit non minor duo-
decim digitis: ſitq́; latitudo ſex digitorum, & fiat linea æquidiſtans extremitati longitudi-
nis: & circa illam extremitatẽ, & ſuper pũctũ
19[Figure 19]n m l b h i k e p t r o s u q a f d g c huius lineæ mediũ ponatur pes circini, & fiat
ſemicirculus, cuius ſemidiameter ſit latitudo
tabulæ & [per 11 p 1] extrahatur à puncto,
quod eſt centrũ, linea orthogonaliter ſuper
diametrũ iã factã: & erit linea illa ſemidiame-
ter diuidens ſemicirculum per æqualia [per
33 p 6. ] Et in hac ſemidiametro ſumatur men
ſura unius digiti, & poſito pede circini ſuper
centrũ, fiat ſemicirculus ſecundũ quantitatẽ
partis reſiduæ ſemidiametri, ſecundum ſemi-
diametrũ quinq; digitorũ. Et diuidiantur ſe-
micirculi primi medietates, in quot libuerit, partes, ita ut ſibi reſpondeant in æ qualitate, prima ſcili
cet primæ, ſecũda ſecundæ, & ſic de alijs: & protrahantur lineę à centro ad pũcta diuiſionum. De-
inceps in ſemidiametro menſura digiti ſignetur: & ex parte centri & ſuper punctum ſignatum pro-
trahatur linea, æquidiſtans diametro ſemicirculi, ſiue tabulæ extremitati [per 31 p 1: ] & ſecetur è
tabula, quod interiacet hanc lineam & ſemidiametrũ, uſq; ad centrum & lineas primas, ad diuiſio-

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
51	45
52	46
53	47
54	48
55	49
56	50
57	51
58	52
59	53
60	54
61	55
62	56
63	57
64	58
65	59
66	60
67	61
68	62
69	63
70	64
71	65
72	66
73	67
74	68
75	69
76	70
77	71
78	72
79	73
80	74

Scan	Original
51	45
52	46
53	47
54	48
55	49
56	50
57	51
58	52
59	53
60	54
61	55
62	56
63	57
64	58
65	59
66	60
67	61
68	62
69	63
70	64
71	65
72	66
73	67
74	68
75	69
76	70
77	71
78	72
79	73
80	74

Scan	Original
51	45
52	46
53	47
54	48
55	49
56	50
57	51
58	52
59	53
60	54
61	55
62	56
63	57
64	58
65	59
66	60
67	61
68	62
69	63
70	64
71	65
72	66
73	67
74	68
75	69
76	70
77	71
78	72
79	73
80	74