Guevara, Giovanni di
,
In Aristotelis mechanicas commentarii
,
1627
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
page
|<
<
of 303
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
id
="
N10019
">
<
p
id
="
N130F8
"
type
="
main
">
<
s
id
="
N13108
">
<
pb
pagenum
="
102
"
xlink:href
="
005/01/110.jpg
"/>
remus; Nec minus conſtituitur mouens gubernator, quàm
<
lb
/>
remiger, vt per ſe patet. </
s
>
<
s
id
="
N13116
">Si verò loquamur de ſecunda mo
<
lb
/>
tione, adhuc idem inſtrumentum in illa conſtituitur vectis
<
lb
/>
ad ſuſtinendum impetum maris; innixum ſcilicet fulcimen
<
lb
/>
to, ſeu cardini, quo puppi coniungitur: Non ſecus, ac quod
<
lb
/>
libet lignum alteri quomodolibet innixum ad ſuſtinendum
<
lb
/>
onus impoſitum. </
s
>
<
s
id
="
N13123
">Gubernator autem conſtituitur potentia,
<
lb
/>
nam adhibendo gubernaculum, temonem ipſum ſuſtentat
<
lb
/>
obliquum contra fluctus maris, veluti qui vecte pondus
<
lb
/>
quod cumque ſuſtinet, etiam ſi non moueatur. </
s
>
<
s
id
="
N1312C
">Mare deni
<
lb
/>
que in vtraque motione conſtituitur onus; quoniam vel eſt
<
lb
/>
id quod propellitur, vel id quod ſuſtinetur per temonem
<
lb
/>
tranſuerſum ne directè in oppoſitum fluat. </
s
>
</
p
>
<
p
id
="
N13135
"
type
="
main
">
<
s
id
="
N13137
">Quamobrem immeritò nonnulli Ariſtotelem
<
expan
abbr
="
redarguũt
">redarguunt</
expan
>
,
<
lb
/>
dicentes, mare habere potius rationem potentiæ mouentis
<
lb
/>
totam puppim cum temone; Nam ſicut ſaxum, vectem cui
<
lb
/>
imponitur ſemper premit appetendo deſcenſum ad ima,
<
lb
/>
& tamen eſt onus reſpectu potentiæ, quæ vectem ſuſtinet in
<
lb
/>
illo ſitu, ita mare, licet ſucceſſiuè temonem impellat, ratio
<
lb
/>
nem habet oneris reſpectu potentiæ manu tenentis temo
<
lb
/>
nem in illo ſitu contra ictus eiuſdem maris. </
s
>
<
s
id
="
N1314C
">Quod ſi ipſe
<
lb
/>
temo cum puppi, cui adhæret verè ſimul moueatur à mare,
<
lb
/>
per accidens eſt,
<
expan
abbr
="
proceditq.
">proceditque</
expan
>
à fluxibilitate aquæ, in qua diu
<
lb
/>
permanere non poteſt puppis omnino immota ad ſuſtinen
<
lb
/>
dum in ſuo cardine ipſum temonem. </
s
>
<
s
id
="
N1315B
">Motus enim fulcimen
<
lb
/>
ti per accidens ſe habet ad motum, vel operationem pro
<
lb
/>
priam vectis; vt motus ſcalmi cum naui, cui eſt affixus ad
<
lb
/>
motionem remi, qui tanquam vectis fulcitur in illo; vel mo
<
lb
/>
tus cuiuslibet fulcimenti, quod aſportatur cum curru, ad
<
lb
/>
motionem vectis eidem innixi. </
s
>
<
s
id
="
N13168
">Vnde potentia reſpectu ve
<
lb
/>
ctis dicitur illa, quæ vectem adhibet, onus mouendo, vel ſu
<
lb
/>
ſtentando, non autem illa, quæ mouet fulcimentum. </
s
>
<
s
id
="
N1316F
">Quare
<
lb
/>
tunc rectè mare diceretur potentia, cum mediante impetu
<
lb
/>
incuſſo in temonem, ipſo tanquam vecte adhibito, moueret
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
manũ
">manum</
expan
>
gubernatoris. </
s
>
<
s
id
="
N1317B
">
<
expan
abbr
="
Cũ
">Cum</
expan
>
igitur contra accidat, nempe, vt po
<
lb
/>
tius gubernator adhibito temone mare ad latus depellat, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>