Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
90
"/>
quæ eſt cum modo quo ipſa exiſtit, concipiat; per id quod eſt eſſe, aut non eſſe in ſubiecto, rei
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg785
"/>
<
lb
/>
modum comprehendat, & modum hìc à re ſeparet qui idem eſt cum reipſa, ratione tantum ſe
<
lb
/>
cretus. </
s
>
<
s
>Commune item ad vnum, quia natura poſterius, nec accipitur in definitionibus; nec à ſuis
<
lb
/>
partibus aut re, aut cogitatione ſegregatur: verùm partes cogitatione anticipari ſemper oportet.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Cùm verò inter partes vna prima ſit, reliquæ pendeant ab illa, à prima ſumitur nomen quod cę
<
lb
/>
teris ordine quodam communicatur. </
s
>
<
s
>Ita fit, vt nomen ad vnum plura quidem ſignificet, ſed eiuſ
<
lb
/>
modi quæ
<
expan
abbr
="
ordinẽ
">ordinem</
expan
>
inter ſe habeant. </
s
>
<
s
>quo item ab vniuoco ſimul & ab ambiguo ſeparatur. </
s
>
<
s
>Etenim
<
lb
/>
in eorum partibus ordo nullus exiſtit. </
s
>
<
s
>atque in vniuocis quidem, quia ſunt omnes eius partes na
<
lb
/>
tura ſimul pariter ab eodem principio fluentes; in ambiguis verò, quòd neceſſariò nullam
<
expan
abbr
="
habẽt
">habent</
expan
>
<
lb
/>
communionem: ordo verò aliquam communionem
<
expan
abbr
="
conuenientiamq́
">conuenientiamque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>poſtulat, vnde prius & po
<
lb
/>
ſterius extet. </
s
>
<
s
>quid enim vermi cum eruca, aut gladiolo ferreo cum herba? </
s
>
<
s
>Veruntamen ſic ab ip
<
lb
/>
ſis commune ad vnum ſecernitur, vt vtraque ſimul imitari videatur, &
<
expan
abbr
="
vtrorũque
">vtrorunque</
expan
>
ingenium par
<
lb
/>
ticipare, & quaſi medium quid eſſe, dum eo quòd rationem
<
expan
abbr
="
cõmunem
">communem</
expan
>
& eandem non obtinuere
<
lb
/>
partes eius, ambiguorum naturam ſapiat: dum verò primi cuiuſdam poteſtas cęteris communi
<
lb
/>
cetur, non admodum diſtet ab vniuoco, adeſt enim quædam participatio rationis eiuſdem in
<
expan
abbr
="
cõ-muni
">con
<
lb
/>
muni</
expan
>
ad vnum. </
s
>
<
s
>Nec quicquam me illa deterrent quæ nonnulli ſolent obiicere. </
s
>
<
s
>vel quòd de illis
<
lb
/>
mentionem
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
fecerit Ariſtoteles in Prędicamentis, vbi
<
expan
abbr
="
vniuocorũ
">vniuocorum</
expan
>
<
expan
abbr
="
ambiguorumq́
">ambiguorumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>naturas euol
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg786
"/>
<
lb
/>
uit, vel quòd inter vniuoca & ambigua medium eſſe nequeat. </
s
>
<
s
>quoniam hæc tanquam contradi
<
lb
/>
centia ſe habeant; itaque alterum ex his neceſſariò ſemper exiſtat, quicquid voce exprimitur. </
s
>
<
s
>Illa
<
lb
/>
etenim contradicentia ſunt quorum definitiones ſunt contradicentes. </
s
>
<
s
>In his autem ſunt huiuſ
<
lb
/>
modi. </
s
>
<
s
>quippe quòd horum ratio ſit eadem, illorum verò minimè. </
s
>
<
s
>Nanque omiſſa fuiſſe dicimus,
<
lb
/>
vel more veteribus conſueto, vt ſæpe in Hippocrate nos admonuit Galenus; quòd ex extremis
<
lb
/>
media quoque intelligi poſſent, vel quòd rerum ipſarum diligentiorem explicationem require
<
lb
/>
rent, & quæ vim ſuperaret inſtitutionis quam in eo libro tenuiſſe Ariſtotelem perpetuò fatemur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Idcirco in prędicamentis inuoluta ſilentio fuere,
<
expan
abbr
="
ſolumq́
">ſolumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>in prima philoſophia primùm tractata.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Neque nobis illa ratio vim vllam afferat, qui norimus idem & non idem eſſe, vel ſimpliciter, vel
<
lb
/>
ſummè, ac ſimpliciter quidem, vbi excluditur, cùm id quod ſummè eſt, tùm id quod eſt aliquo
<
lb
/>
modo. </
s
>
<
s
>& vbi ſine vlla conditione altera pars oppoſitionis eſt vera, & ſic contradicentia ſunt, ne
<
lb
/>
que medium habent. </
s
>
<
s
>ſummè verò, cùm in extremo ſunt: & hîc datur medium quod ſcilicet, aut
<
lb
/>
idem eſt, aut non idem, ſed non in extremo, verùm partim idem, partim non idem. </
s
>
<
s
>Nunc vniuoca
<
lb
/>
& ambigua diſtinguuntur, quòd abſolutè illorum ratio eſt eadem, aut non eſt. </
s
>
<
s
>& cum hac condi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg787
"/>
<
lb
/>
tione abſolutè eadem, aut non eadem eſt ratio. </
s
>
<
s
>Atqui conditio partibus contradictionis accedens
<
lb
/>
eius minuit vires. </
s
>
<
s
>Itaque medium recipiuntur cuius neque ratio prorſus eadem ſit, neque prorſus
<
lb
/>
non eadem. </
s
>
<
s
>Quapropter illa item quæ ſunt ad vnum, ad vniuoca & ambigua, tanquam media ad
<
lb
/>
extrema quodam ordine referuntur. </
s
>
<
s
>veniamus ad alia.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg779
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg780
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg781
"/>
a Alex. 2.
<
lb
/>
de An. c. 9.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg782
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg783
"/>
b 2. de An.
<
lb
/>
T. 9.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg784
"/>
c 10. Met.
<
lb
/>
T. 14.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg785
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg786
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg787
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
De ordine partium communis ad vnum. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>XXIII
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>QVONIAM verò de ordine qui intercedit inter eas partes quæ ſunt ad vnum, poſſet eſſe
<
lb
/>
dubitatio; quandoquidem ordo ſignificat prius & poſterius, atque hæc multis dicuntur
<
lb
/>
modis, & ſecundum naturam & ad nos; atque itidem quod ſecundum naturam eſt, ab
<
lb
/>
omni genere cauſſę duci poteſt: haud erit ab re, ſi viam quandam in hac re explicanda nunc ſub
<
lb
/>
iecero, necnon breuiter docuero, vt tale communium genus vſurpare liceat in definitionibus; ac
<
lb
/>
poſtremò demonſtrem, vt partes quæ ſubiiciuntur, ſint prædicato priores. </
s
>
<
s
>Nam quod ad primum
<
lb
/>
attinet, generalem hanc ego credo regulam tradi poſſe: à primo illo nuncupari poſteriora, quod
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg788
"/>
<
lb
/>
ſit notius nobis. </
s
>
<
s
>Nanque & eſſe ſubſtantia primùm dicitur quæ modis omnibus prior eſt, ac no
<
lb
/>
tior accidente. </
s
>
<
s
>Item ſubſtantia primùm dicitur ea quæ compoſita eſt, & natura poſterior, & ab ea
<
lb
/>
reliquæ ſubſtantiæ ſimplices & natura priores. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Cumq́ue
">Cumque</
expan
>
nil prohibeat quominus id quod nobis
<
lb
/>
notius eſt, ſit etiam natura prius & notius; quemadmodum anteà de ſubſtantia dictum eſt; & ab
<
lb
/>
eo quoque, quod ita primum eſt, rationem peti nominationis aſſero. </
s
>
<
s
>Sic à diuerſo cauſſarum ge
<
lb
/>
nere deriuari tale nominum genus; ſiquidem & cibus & medicamentum ſana dicuntur an vna
<
lb
/>
ſanitate cuius gratia ſunt. </
s
>
<
s
>Ita inſtrumentum medicum à medico qui ipſo vtitur, & quo facit me
<
lb
/>
dicinam. </
s
>
<
s
>Neque vereor item concedere nominationem à materia
<
expan
abbr
="
formaq́
">formaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>deduci. </
s
>
<
s
>ac de nomi
<
lb
/>
natione ſimpliciter quòd à forma ſumatur, anteà longo ſermone declaratum eſt. </
s
>
<
s
>Sed quòd ea
<
lb
/>
quę ſunt ad vnum, ſic nominentur, à materia mox indicabimus ſolum, poſtea pluribus oſtenturi.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Nam ſi accidens eſt ens, quia pendeat à ſubſtantia; poſthàc verò docebimus accidens ad ſubſtan
<
lb
/>
tiam referri, tanquam ad tale genus cauſſarum; certè etiam nominatio illorum quæ ſunt ad
<
expan
abbr
="
vnũ
">vnum</
expan
>
,
<
lb
/>
à materia
<
expan
abbr
="
formaq́
">formaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ducetur. </
s
>
<
s
>Inualuit item conſuetudo, vt ſiqua ſpecies proprio nomine careat,
<
lb
/>
atque altera ſimilis illi nomen habeat, ab hac illa nomen mutuetur, veluti pes ſcamni à pede </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>