Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.004845
">
<
pb
pagenum
="
462
"
xlink:href
="
016/01/111.jpg
"/>
timidi, peſte corripiuntur celerrimè: iuuenes
<
lb
/>
& fortes, non niſi valde ſæuiente, multum
<
lb
/>
igitur iuuabit arcendo peſtem. </
s
>
<
s
id
="
s.004846
">Sed & ob ſpi
<
lb
/>
ritus iucunditatem, gratum & manſuetum
<
lb
/>
reddet & boni conſilij: vnde autoritatem au
<
lb
/>
gebit, ad cuius incrementum plerunque
<
lb
/>
etiam diuitiæ augentur.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg681
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004847
">
<
margin.target
id
="
marg679
"/>
Hyacinthus
<
lb
/>
& vires il
<
lb
/>
lius.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004848
">
<
margin.target
id
="
marg680
"/>
Species hya
<
lb
/>
cinthorum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004849
">
<
margin.target
id
="
marg681
"/>
Hyacinthus
<
lb
/>
quomodo à
<
lb
/>
fulmine ho
<
lb
/>
minem tueri
<
lb
/>
poſſit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.004850
">Viri clari
<
lb
/>
fulmine ex
<
lb
/>
tincti.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.004851
">Reliquum igitur hoc vnum eſt, vt à ful
<
lb
/>
mine reddat tutos. </
s
>
<
s
id
="
s.004852
">Neque hoc exiguum eſt
<
lb
/>
munus, quandoquidem clari viri multi, hoc
<
lb
/>
mortis genere tam repentino perierint: Zo
<
lb
/>
roaſtres Bactrianorum rex, Capaneus bello
<
lb
/>
Thebaico, Aiax poſt Troiæ excidium, Ana
<
lb
/>
ſtaſius imperator poſt 27. imperij annum:
<
lb
/>
Carus quoque tum Cæſares etiam alij. </
s
>
<
s
id
="
s.004853
">Id er
<
lb
/>
go quot modis fieri poſſit, doceamus. </
s
>
<
s
id
="
s.004854
">Vel
<
lb
/>
enim prohibet ne veniat, vel vt conſilium
<
lb
/>
gerentis dirigat, aut quòd ſolis his in men
<
lb
/>
tem veniat hyacinthum ferre, quos
<
expan
abbr
="
nunquã
">nunquam</
expan
>
<
lb
/>
fulmen læſurum eſt, vel vt prohibeat ne læ
<
lb
/>
datur qui fert hyacinthum, etiamſi fulmine
<
lb
/>
tactus fuerit. </
s
>
<
s
id
="
s.004855
">Plures excogitari modos poſſe
<
lb
/>
non video, Tangi fulgure nec lædi vix eſt ve
<
lb
/>
riſimile: neque qui ſcribunt, non lædi, ſed
<
lb
/>
non tangi ſcripsêre. </
s
>
<
s
id
="
s.004856
">Rurſus prohibere etiam
<
lb
/>
ne veniat, maius miraculum erit quàm hoc:
<
lb
/>
actiones enim ſaltem conſpicuæ & magnæ
<
lb
/>
contactu fieri ſolent. </
s
>
<
s
id
="
s.004857
">Fato verò ita eſſe con
<
lb
/>
ſtitutum, proximum fabulæ eſſe videtur. </
s
>
<
s
id
="
s.004858
">Il
<
lb
/>
lud igitur melius eſt dicere, exhilaratum
<
lb
/>
ſpiritum cordis etiam hoc commodi aſſequi,
<
lb
/>
vt hominem eò arrigat, quò omninò à ful
<
lb
/>
gure tutus ſit. </
s
>
<
s
id
="
s.004859
">Dicere autem, quod etiam ſi
<
lb
/>
tangatur, non lædatur, medicum eſt ac ma
<
lb
/>
gis naturale: quanquam miraculo euidenti
<
lb
/>
proximius ſit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.004860
">Diximus in his, morem Philoſophi ſecu
<
lb
/>
ti, qui in tam arduis quæſtionibus ſatis eſſe
<
lb
/>
putat, ſi magis abſurda deuitemus. </
s
>
<
s
id
="
s.004861
">At quòd
<
lb
/>
lapides nos tueantur à caſu, velut de Erano,
<
lb
/>
vocata Turcheſia
<
expan
abbr
="
referũt
">referunt</
expan
>
, quę annulo geſta
<
arrow.to.target
n
="
marg682
"/>
<
lb
/>
ta, ſi ex equo cadat homo, excipere omnem
<
lb
/>
ictum creditur, atque frangi etiam in fru
<
lb
/>
ſta ſeruato homine, minus difficilem ha
<
lb
/>
bet cauſam, tametſi arduam: adiiciunt,
<
lb
/>
oportere dono eſſe acceptam. </
s
>
<
s
id
="
s.004862
">Lapis hic co
<
lb
/>
lore cœli conſpicuus eſt, nitetque. </
s
>
<
s
id
="
s.004863
">Probatur
<
lb
/>
autem, quòd nocte ſubviridis videatur,
<
lb
/>
quòd pars auerſa & quæ in imo eſt, nigra
<
lb
/>
ſit, quòd venas ex inferiore parte recipiat,
<
lb
/>
quòd lenis ſit nec admodum frigidus, quòd
<
lb
/>
denique diluta calx & ei ſuperpoſita cærulea
<
lb
/>
videatur, coloremque gemmæ excipiat. </
s
>
<
s
id
="
s.004864
">Et
<
lb
/>
cùm talis etiam fuerit, nec perſpicuus, nec
<
lb
/>
gemma: lima enim tangitur. </
s
>
<
s
id
="
s.004865
">Quinetiam
<
lb
/>
ignibus propè admoto effloreſcit color, &
<
lb
/>
ſolo manuum vdo flacceſcit, & diluitur. </
s
>
<
s
id
="
s.004866
">Ob
<
lb
/>
hoc incertum eſt, an ſeplaſia gemmariorum
<
lb
/>
vulgata ſit fama tantæ virtutis, vt magni
<
lb
/>
pretij, ac modicæ pulchritudinis, ac caducæ,
<
lb
/>
lapis reperiet emptores. </
s
>
<
s
id
="
s.004867
">Nec hi apud quos
<
lb
/>
naſcitur alias ei eſſe putant vires, quàm ad
<
lb
/>
uerſus veneficia & lymphaticos. </
s
>
<
s
id
="
s.004868
">Ergo ſi
<
lb
/>
prohibeat cadentium damna, hoc fiet homi
<
lb
/>
ne minus preſſo: nam & hanc cauſam ca
<
lb
/>
dentibus vilioribus ac macilentis equis non
<
lb
/>
periclitamur. </
s
>
<
s
id
="
s.004869
">Sed lapidem ipſum ictum
<
lb
/>
excipere, ſupra fidem eſt: forſan adeò
<
lb
/>
mollis eſt, vt celerius equite ipſo caden
<
lb
/>
te lædatur. </
s
>
<
s
id
="
s.004870
">Eſt mihi Erano, & dono
<
lb
/>
quidem accepta, nec experiri contigit, nec
<
lb
/>
tanti eſt voluiſſe ſcire, vt experiri velim.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg683
"/>
<
lb
/>
Minore miraculo hyænam & ſmaragdum
<
lb
/>
futura prænoſcere faciunt, ſi id faciant:
<
lb
/>
nam nunc de ea re quæ facit diſſerere
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg684
"/>
<
lb
/>
nolo, ſed quòd facere poſſit, & cur, &
<
lb
/>
quomodo. </
s
>
<
s
id
="
s.004871
">In annulo enim geſtata gem
<
lb
/>
ma, vel collo appenſa, quod validius eſt,
<
lb
/>
aut etiam ſub lingua retenta, quod maxi
<
lb
/>
mè tunc efficere poteſt confirmat rei ven
<
lb
/>
turæ opinionem, non venturæ autem ex
<
lb
/>
animo delet. </
s
>
<
s
id
="
s.004872
">Id quomodo faciat, ſi ſcire
<
lb
/>
cupis, non ſecus ac per ſomnium ani
<
lb
/>
mam diuinare dicas: at quomodo per
<
lb
/>
ſomnium diuinare contingit, in libello
<
lb
/>
de Animi immortalitate, docuimus. </
s
>
<
s
id
="
s.004873
">Poſ
<
lb
/>
ſunt & lapides ſub lingua retenti, diui
<
lb
/>
nationem facere, augendo iudicium &
<
lb
/>
prudentiam: horum autem maximè eſt
<
lb
/>
diuinatio, vt in libris de Sapientia, de
<
lb
/>
monſtrauimus. </
s
>
<
s
id
="
s.004874
">Frangi verò ſmaragdum in
<
lb
/>
coitu quandoque experimento compræ
<
lb
/>
henſum dicunt. </
s
>
<
s
id
="
s.004875
">Vtut res ſe habet, fra
<
lb
/>
gilior omnium gemmarum eſt ſmaragdus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.004876
">Cùm verò abundanti, tenuique humido
<
lb
/>
concoctio acceſſerit, calore vexata diſ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg685
"/>
<
lb
/>
rumpitur. </
s
>
<
s
id
="
s.004877
">nam humidum concalefactum in
<
lb
/>
aërem tranſit, maiuſque occupat ſpatium,
<
lb
/>
inde diſrumpit: hoc enim demonſtratum
<
lb
/>
eſt ſuperius. </
s
>
<
s
id
="
s.004878
">Incaleſcere plurimùm cor
<
lb
/>
pus in Venere, & anhelitus frequentia,
<
lb
/>
& ſudoris aduentus etiam quandoque do
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg686
"/>
<
lb
/>
cet, calorque hic magis imprimit, quia
<
lb
/>
non quemadmodum in exercitationibus
<
lb
/>
ſenſim diſſoluitur. </
s
>
<
s
id
="
s.004879
">Venenis maximè reſi
<
lb
/>
ſtit epota hæc gemma, quoniam mollitie
<
lb
/>
vincitur à natura, plus omni alia gem
<
lb
/>
ma: perſpicuitate ſubſtantiam ſpiritus re
<
lb
/>
creat: humidi concocti abundantia, na
<
lb
/>
turæ humanæ confert, & veneni naturam
<
lb
/>
retundit: quia verò lapis, ſtabiles vires re
<
lb
/>
tinet. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004880
">
<
margin.target
id
="
marg682
"/>
Turcheſia.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004881
">
<
margin.target
id
="
marg683
"/>
Smaragdus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004882
">
<
margin.target
id
="
marg684
"/>
Gemmæ quo
<
lb
/>
modo poſſint
<
lb
/>
facere diui
<
lb
/>
bationem.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004883
">
<
margin.target
id
="
marg685
"/>
Cur ſmarag
<
lb
/>
dus in coitu
<
lb
/>
quandoque
<
lb
/>
frangatur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.004884
">
<
margin.target
id
="
marg686
"/>
Cur ſma
<
lb
/>
ragdus præ
<
lb
/>
cipuè reſiſtit
<
lb
/>
venenis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.004885
">Eſt & Occidentalis Indiæ ſmaragdus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg687
"/>
<
lb
/>
Peru, à Prouincia vocata, paulò antiqua,
<
lb
/>
durior, non adeò ſatura colore, verùm
<
lb
/>
iucundioris aſpectus. </
s
>
<
s
id
="
s.004886
">Geſtata mihi viſa
<
lb
/>
eſt triſtitiam afferre, & ſomnia mœroris,
<
lb
/>
timoriſque plena. </
s
>
<
s
id
="
s.004887
">Ob id petulantibus ac
<
lb
/>
commodata. </
s
>
<
s
id
="
s.004888
">Nam prudentiores efficit, &
<
lb
/>
pacatiorem animum reddit: vt contrà, hya
<
lb
/>
cinthus mœſtis àc timidis vtilior. </
s
>
<
s
id
="
s.004889
">Eorum
<
lb
/>
verò quæ viſui grata ſunt, fermè nullum
<
lb
/>
homini non vtile eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.004890
">Dico autem gemmas,
<
lb
/>
aurum, argentum, ſericum, purpuram,
<
lb
/>
modò ars aſpectum non decipiat. </
s
>
<
s
id
="
s.004891
">Itaque
<
lb
/>
ſmaragdus cùm pulchritudine præſtantiſſi
<
lb
/>
ma ſit gemmarum, vt duritia & ſolidita
<
lb
/>
te adamas, gratia ſapphirus, alacritate car
<
lb
/>
bunculus, ac ſplendoris varietate opalus,
<
lb
/>
nitore chryſolithus, diuerſitate achates,
<
lb
/>
ita etiam ſmaragdus hominis ſalubritati
<
lb
/>
plus confert: verùm vt molliſſima eſt, ita
<
lb
/>
obnoxia omnibus maximè caſibus. </
s
>
<
s
id
="
s.004892
">Vitia
<
lb
/>
tur ab igne & æſtu, à contactu duriorum
<
lb
/>
gemmarum, præcipuè adamantis, à cha
<
lb
/>
lybe aurichalco, ære communi, tum
<
lb
/>
cyprio, ab ictibus, attritu: denique nul
<
lb
/>
lis non obnoxia iniuriis hæc gemma eſt,
<
lb
/>
hacque cauſa paucis eſt in digitis, ob pre
<
lb
/>
tium grande. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>