1dum ſcripſit.
Quod pati potest ab actu, non eſt actus; cum ni
hil à ſe ipſo patiatur, ſed à contrario, & quod omnem actum
accipit, non eſt actus; quia neceſſe eſt, vt quod accipit, ſit omni
no expers rei illius, quam accipit, & quod cuilibet actui ſub
sternitur, aliquid certè erit, ſed non actus, nihil enim idem ſi
bi ipſi ſubiicitur. At materia prima ab omni actu patitur,
omnem actum accipit, & cuilibet actui ſubiicitur, vt pati poſ
ſit ab actu, finiri ab actu possit, quemlibet possit accipere actum,
& in opus prorumpere ſine actu minime possit. Ergo materia
prima eſt infra omnem actum, & ſupra nihilum, vt paullo an
te memorauimus, ſola, nuda, pura, ſimplexque natura facul
tatis, ex ſe ipſa informis, nullaque ſpecie, ſeu forma, prædita,
quo possit Protei cuiuſdam fabuloſi more in varias ſe ſe for
mas induere, quibus naturæ ipſius vniuerſitas exornetur; &
hæc pulcherrima rerum caducarum deſcriptio ab interitu vin
dicetur: nihil enim habet materia præter facultatem ad con
trariorum paria quæuis accipienda, per quam facultatem
& ipſa eſt, & omnia gignuntur, & vicissitudo rerum omnium
caducarum perpetuum curſum ſeruet.
hil à ſe ipſo patiatur, ſed à contrario, & quod omnem actum
accipit, non eſt actus; quia neceſſe eſt, vt quod accipit, ſit omni
no expers rei illius, quam accipit, & quod cuilibet actui ſub
sternitur, aliquid certè erit, ſed non actus, nihil enim idem ſi
bi ipſi ſubiicitur. At materia prima ab omni actu patitur,
omnem actum accipit, & cuilibet actui ſubiicitur, vt pati poſ
ſit ab actu, finiri ab actu possit, quemlibet possit accipere actum,
& in opus prorumpere ſine actu minime possit. Ergo materia
prima eſt infra omnem actum, & ſupra nihilum, vt paullo an
te memorauimus, ſola, nuda, pura, ſimplexque natura facul
tatis, ex ſe ipſa informis, nullaque ſpecie, ſeu forma, prædita,
quo possit Protei cuiuſdam fabuloſi more in varias ſe ſe for
mas induere, quibus naturæ ipſius vniuerſitas exornetur; &
hæc pulcherrima rerum caducarum deſcriptio ab interitu vin
dicetur: nihil enim habet materia præter facultatem ad con
trariorum paria quæuis accipienda, per quam facultatem
& ipſa eſt, & omnia gignuntur, & vicissitudo rerum omnium
caducarum perpetuum curſum ſeruet.
Vnde hallucinatum fuiſſe Themistium credimus, qui actum
quemdam entitatiuum (vt vocant) commentus est, quem ma
teriæ aſcripſit: multoque fœdius lapſi ſunt posteriores, qui ma
teriæ actum existendi aſcripſerunt; putauerunt enim, mate
riam primam ita comparatam eſſe, vt veluti omnia corpora,
exiſtere possit. Verum ſolus Ariſtoteles rem hanc obſcurissi
mam comprehendit; illiusque naturam propriam intus, & in
cute nouit; propriisque coloribus ad viuum expressit, dum di
xit, materiam nullum certè eſſe actum, nullum alium actum
habere, id quod alibi demonstrauimus.
quemdam entitatiuum (vt vocant) commentus est, quem ma
teriæ aſcripſit: multoque fœdius lapſi ſunt posteriores, qui ma
teriæ actum existendi aſcripſerunt; putauerunt enim, mate
riam primam ita comparatam eſſe, vt veluti omnia corpora,
exiſtere possit. Verum ſolus Ariſtoteles rem hanc obſcurissi
mam comprehendit; illiusque naturam propriam intus, & in
cute nouit; propriisque coloribus ad viuum expressit, dum di
xit, materiam nullum certè eſſe actum, nullum alium actum
habere, id quod alibi demonstrauimus.
Sicut materia eſt principium patiendi, ita forma est prin