1aèr infra lineam GFH, ſuppoſito vtroque globo immobili, gravitat ver
sùs centrum A; totus aër ſupra GH, gravitat versùs I; hic enim propriùs
accedit ad I, quàm ad A; ille verò propiùs ad A, quàm ad I. Prætereà
linea FB eſt minor NV: itemque illæ minores, quæ propiùs accedunt
ad FB; ſupponantur infinitæ, hinc inde, quarum maxima erit ES paral
lela dirimenti GH cum oppoſita æquali ZC: cùm autem prædictæ lineæ
ſint totidem cylindri aëris gravitantis, haud dubiè gravitatio inæqualis eſt,
& conſequenter preſſio; igitur ſi ſupponatur globus totus aqueus, ſaltem
quo ad ſuperficiem, ſeu corticem exteriorem ex dicta preſſione inæquali,
ſequitur figuræ ſphæricæ mutatio; & cùm ES, CZ ſint omnium maximæ
in punctis E & C, maximum eſt preſſionis momentum; igitur deprimun
tur C & E in Q & I v. g. igitur attollitur B in P, punctum enim B, in quo
eſt minimum preſſionis momentum, prævalentibus aliis, tantulùm attolli
neceſſe eſt.
sùs centrum A; totus aër ſupra GH, gravitat versùs I; hic enim propriùs
accedit ad I, quàm ad A; ille verò propiùs ad A, quàm ad I. Prætereà
linea FB eſt minor NV: itemque illæ minores, quæ propiùs accedunt
ad FB; ſupponantur infinitæ, hinc inde, quarum maxima erit ES paral
lela dirimenti GH cum oppoſita æquali ZC: cùm autem prædictæ lineæ
ſint totidem cylindri aëris gravitantis, haud dubiè gravitatio inæqualis eſt,
& conſequenter preſſio; igitur ſi ſupponatur globus totus aqueus, ſaltem
quo ad ſuperficiem, ſeu corticem exteriorem ex dicta preſſione inæquali,
ſequitur figuræ ſphæricæ mutatio; & cùm ES, CZ ſint omnium maximæ
in punctis E & C, maximum eſt preſſionis momentum; igitur deprimun
tur C & E in Q & I v. g. igitur attollitur B in P, punctum enim B, in quo
eſt minimum preſſionis momentum, prævalentibus aliis, tantulùm attolli
neceſſe eſt.
Auguſtin.
Quàm magnum mihi campum aperis; pudet me, hæc priùs
non cogitaſſe; tam facilia, tam obvia, tam trita & communia: fac quæſo
circulum DCBE volvi circa axem BD, punctum X deſcribit circulum,
cujus radius eſt XB, in cujus tota peripheria fit æqualis preſſio, ſcilicet
vt XO, quæ eſt major BF; item C deſcribet peripheriam circuli radio
CA, in qua tota eſt æqualis preſſio, ſed longè major, quàm in priore;
tum quia circulus major premitur, tum quia in ſingulis punctis major eſt
preſſio; in ſingulis verò punctis inter CD, circuli preſſionum minores
ſunt; quilibet ſcilicet ſub ſinu recto; cùm autem preſſiones ſint, vt præ
dicti circuli, ac proinde major ſit preſſio in CE, ſequitur neceſſariò de
preſſio punctorum C & E & elevatio B & D, in oppoſitis ſcilicet punctis,
per quæ ducitur linea connectens centra, ſcilicet ID; vna tamen mihi
reſtat difficultas, cui ſolvendæ imparem profectò me ſentio, nempe in
ſingulis punctis quadrantis CD, æqualis eſt vis preſſionis; cur igitur
aſſurgit in R? cur vnum prævalet ſupra aliud;
non cogitaſſe; tam facilia, tam obvia, tam trita & communia: fac quæſo
circulum DCBE volvi circa axem BD, punctum X deſcribit circulum,
cujus radius eſt XB, in cujus tota peripheria fit æqualis preſſio, ſcilicet
vt XO, quæ eſt major BF; item C deſcribet peripheriam circuli radio
CA, in qua tota eſt æqualis preſſio, ſed longè major, quàm in priore;
tum quia circulus major premitur, tum quia in ſingulis punctis major eſt
preſſio; in ſingulis verò punctis inter CD, circuli preſſionum minores
ſunt; quilibet ſcilicet ſub ſinu recto; cùm autem preſſiones ſint, vt præ
dicti circuli, ac proinde major ſit preſſio in CE, ſequitur neceſſariò de
preſſio punctorum C & E & elevatio B & D, in oppoſitis ſcilicet punctis,
per quæ ducitur linea connectens centra, ſcilicet ID; vna tamen mihi
reſtat difficultas, cui ſolvendæ imparem profectò me ſentio, nempe in
ſingulis punctis quadrantis CD, æqualis eſt vis preſſionis; cur igitur
aſſurgit in R? cur vnum prævalet ſupra aliud;
Antim.
Hic nodus indiſſolubilis eſſet, ſi tantùm preſſio fieret in pun
ctis C & D, aliíſque eiuſdem arcus CD ; ſed quia æqualis radiorum, ſeu
linearum preſſio fit in circulo, v. g. in circulo radio CA, in circulo ra
dio ba, aliíſque parallelis, certè preſſiones ſunt vt peripheriæ prædi
ctorum circulorum, & hæ vt radij CA, ba &c. vnde ſequitur, majorem
eſſe vim preſſionis circuli, cujus radius eſt CA, quàm circuli, cujus ra
dius eſt Ba, deprimitur ergo aqúa in prædicto circulo CE, quem dein
ceps circulum maximæ preſſonis, ſeu depreſſionis vocabo; & attollitur
versùs P & R, qui ſunt poli prædicti circuli, ſeu puncta maximæ eleva
tionis: hinc ex ſphæra fit ſphærois, licèt autem preſſis in b ſit major quam
in X ; hoc tamen pro nihilo habendum eſt; cùm primaria cauſa elevatio
nis aquæ ſit à circulis preſſionis, non procul à circulo maximæ preſſionis
diſtantibus; accedit quod cùm non obſtante circulo preſſionia, radio ba, in
tumeſcat aqua in R, ac proinde in arcum Qb, oblique cylindrus incidat, pel
lit potiùs punctum b per ba quam per b A; vnde fit quędam compenſatio; nam
ctis C & D, aliíſque eiuſdem arcus CD ; ſed quia æqualis radiorum, ſeu
linearum preſſio fit in circulo, v. g. in circulo radio CA, in circulo ra
dio ba, aliíſque parallelis, certè preſſiones ſunt vt peripheriæ prædi
ctorum circulorum, & hæ vt radij CA, ba &c. vnde ſequitur, majorem
eſſe vim preſſionis circuli, cujus radius eſt CA, quàm circuli, cujus ra
dius eſt Ba, deprimitur ergo aqúa in prædicto circulo CE, quem dein
ceps circulum maximæ preſſonis, ſeu depreſſionis vocabo; & attollitur
versùs P & R, qui ſunt poli prædicti circuli, ſeu puncta maximæ eleva
tionis: hinc ex ſphæra fit ſphærois, licèt autem preſſis in b ſit major quam
in X ; hoc tamen pro nihilo habendum eſt; cùm primaria cauſa elevatio
nis aquæ ſit à circulis preſſionis, non procul à circulo maximæ preſſionis
diſtantibus; accedit quod cùm non obſtante circulo preſſionia, radio ba, in
tumeſcat aqua in R, ac proinde in arcum Qb, oblique cylindrus incidat, pel
lit potiùs punctum b per ba quam per b A; vnde fit quędam compenſatio; nam
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib