Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 525
>
41
(4)
42
(5)
43
(6)
44
(7)
45
(8)
46
(9)
47
(10)
48
49
(12)
50
(13)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 525
>
page
|<
<
(74)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div197
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
64
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3801
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
74
"
file
="
110
"
n
="
111
"
rhead
="
Comment. in I. Cap. Sphæræ
"/>
moueri, ſuoq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3802
"
xml:space
="
preserve
">motu ſecum circumducere ſtellas omnes, duæ experientiæ, quas
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-110-01
"
xlink:href
="
note-110-01a
"
xml:space
="
preserve
">Ali
<
unsure
/>
æ duæ
<
lb
/>
experiẽtię,
<
lb
/>
quibus con
<
lb
/>
cluditur, cę
<
lb
/>
lum moue-
<
lb
/>
ri, & nõ ſtel
<
lb
/>
las ipſas.</
note
>
iam iam in medium depromã. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3803
"
xml:space
="
preserve
">Altera ex uia lactea ſumitur, quę cum ſit uel in-
<
lb
/>
ſinita multitudo ſtellarum minimarum, vel quod magis probo, pars octaui cœ-
<
lb
/>
li denſior, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3804
"
xml:space
="
preserve
">continua, licet non uniformiter ſit denſa, qui fieri poteſt, ut to-
<
lb
/>
tus ille candor totum cęlum circundans tam regulariter ab ortu in occaſum
<
lb
/>
progrediatur, uiſi motu octauæ ſphæræ, in qua eſt, circunferatur? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3805
"
xml:space
="
preserve
">Altera expe-
<
lb
/>
rientia conſiſtit in partibus cęli rarioribus, cuiuſmodi non paucæ cernuntur
<
lb
/>
(vt eruditus quidam vir, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3806
"
xml:space
="
preserve
">religioſus uitam degens in prouincia Peru, quæ po
<
lb
/>
lum antarcticum ſupra Horizontem habet eleuatum, teſtatur in libello, quem
<
lb
/>
de ſitu, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3807
"
xml:space
="
preserve
">natura Indiæ occidentalis inſcripſit.) </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3808
"
xml:space
="
preserve
">prope polum antarcticum;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3809
"
xml:space
="
preserve
">ita ut nigror quidam pleris que in locis cęli appareat, ac ſi cęlum quodam-
<
lb
/>
modo eſſet perforatum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3810
"
xml:space
="
preserve
">Hæ ergo partes rariores cum vniformiter cum ſtel-
<
lb
/>
lis ab ortu in occaſum ſpatio 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3811
"
xml:space
="
preserve
">horarum ſerantur, vt non ſemel ab habitan-
<
lb
/>
tibus in illo tractu terræ eſt obſeruatum, quis dixerit, illas per ſeſe moueri, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3812
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
non potius ad motum cęli circumduci, cnm non ſint ſtellæ, ſed partes omnino
<
lb
/>
raræ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3813
"
xml:space
="
preserve
">obſcuræ? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3814
"
xml:space
="
preserve
">Quid enim partes illas impellet, ſi non unà cum cęlo circum-
<
lb
/>
ferantur? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3815
"
xml:space
="
preserve
">Quæ cum ita ſint, ueriſimile eſt, totum cęlum ab ortu in occaſum
<
lb
/>
agitari, ſecumq́ue trahere & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3816
"
xml:space
="
preserve
">ſtellas, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3817
"
xml:space
="
preserve
">partes alias denſiores, cuiuſmodi ſunt
<
lb
/>
illæ, quæ uiam lacteam efficiunt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3818
"
xml:space
="
preserve
">partes rariores, ſiue obſcuras, de quibus
<
lb
/>
proxime diximus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3819
"
xml:space
="
preserve
">quales etiam ſunt maculæ illæ, quæ in Luna cernuntur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3820
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
uniformiter cum Luna circumferuntur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3821
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3822
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Aristoteles</
emph
>
lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3823
"
xml:space
="
preserve
">2. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3824
"
xml:space
="
preserve
">de cœlo probat quoque, ſtellas per ſeſe non
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-110-02
"
xlink:href
="
note-110-02a
"
xml:space
="
preserve
">Ratio Ari-
<
lb
/>
ſtotelis pro
<
lb
/>
bans ſtellas
<
lb
/>
non moue-
<
lb
/>
ri per ſeſe.</
note
>
moueri, hac ratione. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3825
"
xml:space
="
preserve
">Aſtra, ſi per ſe mouentur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3826
"
xml:space
="
preserve
">cœlum quieſcit, uel ſunt infi-
<
lb
/>
xa in cęlo, uel certe ſunt in ſuperficie extima cęli, concaua uidelicet uel con-
<
lb
/>
uexa, ita ut fit aliquid ſpatij interiectũ inter quoſlibet duos cælos, in quo mo-
<
lb
/>
ueri poſſint ſtellæ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3827
"
xml:space
="
preserve
">Si ſunt infixa cęló, dabitur ſciſſio cœli, ſiue penetratio cor-
<
lb
/>
porũ, quorum vtrumq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3828
"
xml:space
="
preserve
">eſt impoſſibile: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3829
"
xml:space
="
preserve
">Si uero mouentur in ſuperficie extima
<
lb
/>
cœli, ſicut homo v.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3830
"
xml:space
="
preserve
">g. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3831
"
xml:space
="
preserve
">in pauimento, uel muſca, aut formica in laqueari aliquo,
<
lb
/>
erit ſpatiũ, in quo mouentur, uel uacuũ, quod iamdudũ remouit à rerum natu-
<
lb
/>
ra Ariſtor
<
unsure
/>
eles lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3832
"
xml:space
="
preserve
">4. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3833
"
xml:space
="
preserve
">Phyſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3834
"
xml:space
="
preserve
">uel corpus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3835
"
xml:space
="
preserve
">hoc uel cęleſte, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3836
"
xml:space
="
preserve
">ſic iterum ſequetur
<
lb
/>
primũ inconueniens; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3837
"
xml:space
="
preserve
">aut elementare, quod extra locum ſuum naturalẽ perpe-
<
lb
/>
tuo eſſe non poteſt: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3838
"
xml:space
="
preserve
">eſſet autem extra ſuum locum, ſi ibi eſſet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3839
"
xml:space
="
preserve
">Non igitur per
<
lb
/>
ſeſe mouentur ſtellæ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3840
"
xml:space
="
preserve
">Alias rationes loco citato affert Ariſtoteles, ſed illis re-
<
lb
/>
lictis, una ſola experientia, quæ meo iudicio maximũ robur habet, confirmare
<
lb
/>
poſſumus concluſionẽ hanc noſtri auctoris. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3841
"
xml:space
="
preserve
">Sumatur quæuis ſtella, ſiue ſixa
<
lb
/>
ſit, ſiue erratica, quam aliquis dicat per ſeſe moueri. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3842
"
xml:space
="
preserve
">Hæc ſtella mouetur moti
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-110-03
"
xlink:href
="
note-110-03a
"
xml:space
="
preserve
">Ratio con-
<
lb
/>
uincẽs, ſtel-
<
lb
/>
las de facto
<
lb
/>
non moue-
<
lb
/>
ri per ſe, ſed
<
lb
/>
ad motum
<
lb
/>
cęli.</
note
>
bus quodammodo oppoſitis, ut ſupra diximus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3843
"
xml:space
="
preserve
">Mouetur enim ſimpliciter, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3844
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
continue ab oriente in occidentem, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3845
"
xml:space
="
preserve
">ſimul eodem tempore ſecundum quid,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3846
"
xml:space
="
preserve
">continue, ab occidente in orientem, quemadmodum ſupra expoſitum fuit,
<
lb
/>
atque demõſtratum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3847
"
xml:space
="
preserve
">At uero nullum corpus idem numero cieri poteſt diuerſis
<
lb
/>
motibus, atque adeo oppoſitis, eodem tempore: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3848
"
xml:space
="
preserve
">Implicat enim contradictionẽ
<
lb
/>
unum & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3849
"
xml:space
="
preserve
">idem corpus ſimul procedere ab oriente in occidentẽ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3850
"
xml:space
="
preserve
">eodẽ inſtãti
<
lb
/>
ab occidẽte in orientẽ, ita ut neuter motus alterũ interrũpat, ſed uterque ſine
<
lb
/>
ulla intermis ſione uniformiter progrediatur, niſi altero motu moueatur tan-
<
lb
/>
quã ad uehiculũ alterius. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3851
"
xml:space
="
preserve
">Non igitur ſtellæ liberæ, ac ſolutæ à corporibus cœ-
<
lb
/>
eſtibus mouẽtur, quia unico tantũ motu in eodem tẽpore poſſunt moueri; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3852
"
xml:space
="
preserve
">(ut
<
lb
/>
aperte uidemus in animalibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3853
"
xml:space
="
preserve
">in aliis rebus, quas ab uno loco in alium im
<
lb
/>
pellimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3854
"
xml:space
="
preserve
">Fieri enim non poteſt, ut eodem tempore ab alio in contrariã </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>