Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

List of thumbnails

< >
111
111 (74)
112
112 (75)
113
113 (76)
114
114 (77)
115
115 (78)
116
116 (79)
117
117 (80)
118
118 (81)
119
119 (82)
120
120 (83)
< >
page |< < (75) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div197" type="section" level="1" n="64">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3854" xml:space="preserve">
              <pb o="75" file="111" n="112" rhead="Ioan. de Sacro Boſco."/>
            impellantur, niſi prior motus intermittatur, aut interrumpatur.) </s>
            <s xml:id="echoid-s3855" xml:space="preserve">ſed deuehun-
              <lb/>
            tur ad motũ orbiũ, in quibus ſunt@ita enim poteſt unum, idemq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3856" xml:space="preserve">aſtrũ diuerſis
              <lb/>
            cieri lationibus, ut ſupra declaratum fuit, uarijs etiam adductis exemplis. </s>
            <s xml:id="echoid-s3857" xml:space="preserve">Con
              <lb/>
            firmatur hoc ipſum multo magis in planetis: </s>
            <s xml:id="echoid-s3858" xml:space="preserve">Mouentur enim adhuc pluribus
              <lb/>
            motibus, quam duobus illis ab ortu in occaſum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3859" xml:space="preserve">ab occaſu in ortum; </s>
            <s xml:id="echoid-s3860" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s3861" xml:space="preserve">nunc
              <lb/>
            uelocius uidentur moueri ab occidente in orientem, nunc tardius: </s>
            <s xml:id="echoid-s3862" xml:space="preserve">Videntur
              <lb/>
            interdum ſtare, interdum retrocedere in occidentem, &</s>
            <s xml:id="echoid-s3863" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s3864" xml:space="preserve">vt in Theoricis pla-
              <lb/>
            netarum explicatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3865" xml:space="preserve">Si igitur ſtellæ per ſeſe mouerentur, non poſſet ſufficiens
              <lb/>
            ratio huiuſce uarietatis afferri: </s>
            <s xml:id="echoid-s3866" xml:space="preserve">Si autem ad motum cęli moueri dicãtur, facili
              <lb/>
            negotio omnes apparẽtiæ locũ habẽt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3867" xml:space="preserve">ut in Theoricis planetarũ explicabitur.</s>
            <s xml:id="echoid-s3868" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3869" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Videntes</emph>
            itaq; </s>
            <s xml:id="echoid-s3870" xml:space="preserve">nonnulli, hac ratione non poſſe dari multitudinem
              <lb/>
            motum in ſtellis, aliam rationem confinxerunt, quibus perſuadere conantur
              <lb/>
            ſtellas moueri per ſeſe, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3871" xml:space="preserve">non infixas eſſe corporibus cœleſtibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s3872" xml:space="preserve">Dicuntenim,
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-111-01" xlink:href="note-111-01a" xml:space="preserve">Sententia
                <lb/>
              eorum, qu@
                <lb/>
              dicunt ſtel-
                <lb/>
              las in cana-
                <lb/>
              libus moue
                <lb/>
              ri, eiusq. cõ-
                <lb/>
              fu@atio.</note>
            unicum tantum eſſe cœlum, atque hoc ipſum unico motu moueri ab oriente
              <lb/>
            in occidẽtem, unà cum omnibus ſtellis; </s>
            <s xml:id="echoid-s3873" xml:space="preserve">Stellas uero proprijs motibus ab occi-
              <lb/>
            dente in orientẽ ferri, ut aiunt, ſolutas ab orbibus cœleſtibus: </s>
            <s xml:id="echoid-s3874" xml:space="preserve">non quidem tan
              <lb/>
            quam piſces in mari, uel aues in aere, ne detur penetratio corporum, aut ſciſſio
              <lb/>
            cęli, ſed per canales quoſdam. </s>
            <s xml:id="echoid-s3875" xml:space="preserve">Confinxerunt namq. </s>
            <s xml:id="echoid-s3876" xml:space="preserve">ſingulas ſtellas habere ſin-
              <lb/>
            gulos canales congruentes motibuspropriis, tantæ amplitudinis, quanta eſt
              <lb/>
            illarum magnitudo, ita ut quælibet ſtella repleat totum ſuum canalem. </s>
            <s xml:id="echoid-s3877" xml:space="preserve">In
              <lb/>
            his porro canalibus poſuerunt corpus quoddam fluxibile, ſicut eſt aer, quod
              <lb/>
            cedere poſſit ſtellis, quando ab occidente in orientem mouentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3878" xml:space="preserve">Itaq. </s>
            <s xml:id="echoid-s3879" xml:space="preserve">ſecun-
              <lb/>
            dũ hos auctores totum cęlũ erit refertũ iſtis canalibus, pro multitudine ſtella-
              <lb/>
            rũ, ad inſtar animalis, quod repletum eſt uariis, ac multiplicibus uenis. </s>
            <s xml:id="echoid-s3880" xml:space="preserve">Hanc ue
              <lb/>
            ro ſententiã eo libentius amplectuntur, quòd nolint concedere motum raptus.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3881" xml:space="preserve">Dicunt namque impoſſibile eſſe, ut unum cœlum alterum rapiat, quantumuis
              <lb/>
            ipſi contiguum. </s>
            <s xml:id="echoid-s3882" xml:space="preserve">Veruntamen hæc ſententia & </s>
            <s xml:id="echoid-s3883" xml:space="preserve">abſurda, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3884" xml:space="preserve">infufficiens eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s3885" xml:space="preserve">Ab-
              <lb/>
            ſurda quidem, quoniam ſine ulla neceſſitate, aut ratione probabili, ponit cor-
              <lb/>
            pus cœleſte perforatum tot canalibus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3886" xml:space="preserve">refertum undique corpore illo fluxi-
              <lb/>
            bili, quod nemo ph@loſophorum hactenus cõcedere uiſus eſt: </s>
            <s xml:id="echoid-s3887" xml:space="preserve">Inſufficiens uero,
              <lb/>
            quia impoſſibile eſt defendere iuxta hanc ſententiam omnia Phænomena, quæ
              <lb/>
            Aſtronomi diligentiſſime obſeruarunt in motibus cœleſtibus. </s>
            <s xml:id="echoid-s3888" xml:space="preserve">Primo enim ve-
              <lb/>
            lint, nolint, uitare nequeunt motum raptus. </s>
            <s xml:id="echoid-s3889" xml:space="preserve">Cum enim ſtellæ ſint ſolutæ ac li-
              <lb/>
            beræ, ut ipſi dicunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3890" xml:space="preserve">nullo modo cœlo inhæreant, moueanturque ad motum
              <lb/>
            cęli ab ortu in occaſum, neceſſe eſt, eas rapi à cœlo ſine ulla reſiſtentia, aut uio-
              <lb/>
            lentia, hanc ſolum ob cauſam, quòd contiguæ ſint canalibus, in quibus exi-
              <lb/>
            ſtunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3891" xml:space="preserve">Secundo quamuis hac ſententia duplex motus, ab oriente uidelicet in
              <lb/>
            occidentẽ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3892" xml:space="preserve">contra, ab occidente in orientem, utcunque defendi poſſit:</s>
            <s xml:id="echoid-s3893" xml:space="preserve">tamen
              <lb/>
            nullo modo plures motus, præter hos duos, ſtella quæuis habere poteſt, ob ra-
              <lb/>
            tionem, quam ſupra adduximus contra eos, qui aiebant ſtellas ex ſeſe moue-
              <lb/>
            ri. </s>
            <s xml:id="echoid-s3894" xml:space="preserve">Cum igitur in Luna plures ſint deprehenſi motus, nempe ſex, ut minimum. </s>
            <s xml:id="echoid-s3895" xml:space="preserve">
              <lb/>
            idemque de cæteris planetis ſit dicendum, immo & </s>
            <s xml:id="echoid-s3896" xml:space="preserve">ſtellę fixæ triplicẽ habeant
              <lb/>
            motum, ut ſupra oſtendimus, nullo modo hæc opinio uera eſſe poterit. </s>
            <s xml:id="echoid-s3897" xml:space="preserve">Tertio
              <lb/>
            planetæ, ut ex Theoricis planetarum liquet, non ſemper æqualiter diſtant à
              <lb/>
            centro terræ, ſed nunc propiores, nunc uero remotiores apparent, quod nul-
              <lb/>
            latenus fieri poſſet, ſi ſtellæ per ſeſe in dictis canalibus mouerentur, niſi dica-
              <lb/>
            tur illos canales eſſe eccentricos cum mundo, ita ut una pars magis recedat a
              <lb/>
            mundi centro, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3898" xml:space="preserve">alia magis ad idem accedat: </s>
            <s xml:id="echoid-s3899" xml:space="preserve">quod dici non poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3900" xml:space="preserve">Nam </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>