Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
[5.] Capitulum quintum / in quo ponuntur regule ſiue concluſiones velocitatis et tar­ditatis motus penes proportionem pro­portionum conformiter ad intentionem calculatoris.
Page: 63
[6.] Sextum capitulum / in quo ponūtur alique obiectiones contra aliquas concluſiones ſuperioris capitis.
Page: 67
[7.] Septimum capitulum / in quo inquiri­tur: vtrum aliqua potentia non varia-riata per medium vniforme aut diffor-me, vniformiter ad non gradum vel ad gradum ſuum motum remittere aut in­tendere valeat.
Page: 74
[8.] Capitulū octauū / in quo inquiritur an due potentie īequales idē mediū īuariatū tran-ſeūtes valeãt vniformiter remittere aut intē­dere motum ſuum per ambarū vel alterius earum variationem.
Page: 78
[9.] Capitulum nonum / quod obiicit cõcluſioni­bus duoꝝ p̄cedentium capitum.
Page: 89
[10.] Capitulum decimum / in quo oſten-ditur, et traditur noticia velocitatis motus penes cauſam in medio vni-formiter difformi quieſcente: poten-tia continuo variata.
Page: 96
[11.] Capitulum vndecimum / in quo pulchre admodum comparantur motus diuerſa-rum potentiarum in eodem medio vnifor­miter difformi inuariato mouentium per earum potentiarum vniforme crementum
Page: 103
[12.] Capitulum duodecimum: aliqui-bus predictarum concluſionum pre-cedentium capitum obiiciens.
Page: 108
[13.] Capitulum tridecimum / in quo ponū­tur alique concluſiones velocitatē mo­tus penes cauſam declarãtes in medio non reſiſtente in quo eſt progreſſio la-titudinis reſiſtentie vniformiter diffor­mis: gradu intenſiori quieſcente.
Page: 113
[14.] Quartumdecimum capitulum: in quo ponuntur concluſiones de velo-citate motus in medio non reſiſtente, in quo eſt progreſſio ſiue extenſio la-titudinis reſiſtentie nõ gradu aut ex­tremo remiſſiori quieſcente inſequē-do ordinem et modum calculatoris.
Page: 117
[15.] Quindecimum caput / quod obiicit ali-quibus que dicta ſunt in precedentibꝰ duo­bus capitibus: inferendo aliquas conclu-ſiones de velocitate motus in reſiſtētia dif­formiter difformi progrediente per medi-um non reſiſtens: et in latitudine vniformi­ter difformi condenſante ſe ad non quãtū in medio non reſiſtente.
Page: 122
[1.] Capitulū ṗmū / in quo ponūtur aliq̈ cõia elemēta ī hac materia definitiões vcꝫ diuiſionibꝰ adiunctis
Page: 129
[2.] Capitulum ſecundum / in quo inueſtiga­tur diſputatiue et per modum queſtionis penes quid attendi habeat motus loca-lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
Page: 134
[3.] Capitulū tertiū / in quo oſtendit̄̄ modꝰ cogno-ſcendi ſiue cõmenſurandi motū vniformieer diffor-mem et difformiter difformem quo ad tempus quo ad velocitatem et tarditatem in omni ſpecie .etc̈. In oī ſpecie ꝓportiõis rõnalis et irrõalis per modū q̄ſtiõis ꝓcedendo.
Page: 141
[4.] Capitulum quartum in quo diſputatiue īquiritur quõ motus difformis quo ad ſubiectū et tp̄s ſimul: pa­riter motus mixti veloci­tas cognoſci debeat.
Page: 168
[1.] Capitulū primū in quo diſputatiue inquiritur. Quid ſi raritas et dēſitas et penes q̇d raritatis et dēſitatis intēſio et rarefactiõis et condenſationis ſit velocitas attendenda.
Page: 174
[2.] Secundū capitulū huiꝰ tractatus / in quo ſolito pro more diſputatiue inquirimus penes quid velo­citas augmētationis attendi habeat.
Page: 203
[1.] Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue inquirit̄̄ penes quid motus alterationis velocitas attendi habeat.
Page: 218
[2.] Capitulum ſecundum in quo agitur de intenſione et remiſ-ſione formarum.
Page: 236
[3.] Caput .3.4. tractatus inquireas diſpu­tatiue. An qualitates contrarie ſe com-patiantur.
Page: 252
[4.] Capitulū q̈rtū / in quo principalr̄ q̄rit̄̄ penes quid attendi intenſio qualitatis difformis debeat.
Page: 263
[5.] Capitulum quintum inquirens penes quid gradus ſummi inductio ſit attendenda.
Page: 277
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N15C22" level="3" n="1" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N1A8D1" level="4" n="12" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N1AE78">
                  <s xml:id="N1AF36" xml:space="preserve">
                    <pb chead="Primi tractatus" file="0113" n="113"/>
                  gere. </s>
                  <s xml:id="N1AF42" xml:space="preserve">opus ē ſic argumentari a. poña in certa ꝓpor­
                    <lb/>
                  tione adequate vel inadequate velociꝰ continuo mo­
                    <lb/>
                  uetur ꝙ̄ b. poña precedens / igitur a. poña tandeꝫ b.
                    <lb/>
                  poñam attinget (eſto /  ꝑpetuo motus eius dura-
                    <lb/>
                  ret) </s>
                  <s xml:id="N1AF4D" xml:space="preserve">Patet hoc correlarium ex ſe. </s>
                  <s xml:id="N1AF50" xml:space="preserve">¶ Plura alia ar­
                    <lb/>
                  gumenta contra pleraſ duorum precedentiuꝫ ca-
                    <lb/>
                  pitum concluſiones adducit calculator in ſecundo
                    <lb/>
                  capite de medio non reſiſtente: ſed ea omnia intelle­
                    <lb/>
                  ctis his / que dicta ſunt facile diſſoluuntur. </s>
                  <s xml:id="N1AF5B" xml:space="preserve">Poſſet
                    <lb/>
                  hic etiam plures induci concluſiones de velocitate
                    <lb/>
                  motus in medio vniformiter difformi vtrī ad gra­
                    <lb/>
                  dum terminato et de diuerſarum poñarum motuuꝫ
                    <lb/>
                  comparatione in huiuſcemodi medio: ſed ex predi-
                    <lb/>
                  ctis a perpſicaciuſculo ingenio aliquali tamen la-
                    <lb/>
                  bore comprehendi valent </s>
                  <s xml:id="N1AF6A" xml:space="preserve">Ideo ſuperſedeo et hec de
                    <lb/>
                  his dixiſſe ſufficiat.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1AF85">
                  <s xml:id="N1AF86" xml:space="preserve">¶De motu penes cauſam in medio vni-
                    <lb/>
                  formiter difformi non variato finis.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1AF8B">
                  <s xml:id="N1AF8C" xml:space="preserve">¶ Sequitur de motu penes cauſam
                    <lb/>
                  in medio non reſiſtente.</s>
                </p>
              </div>
              <div xml:id="N1AF91" level="4" n="13" type="chapter" type-free="capitulum">
                <head xml:id="N1AF96" xml:space="preserve">Capitulum tridecimum / in quo ponū­
                  <lb/>
                tur alique concluſiones velocitatē mo­
                  <lb/>
                tus penes cauſam declarãtes in medio
                  <lb/>
                non reſiſtente in quo eſt progreſſio la-
                  <lb/>
                titudinis reſiſtentie vniformiter diffor­
                  <lb/>
                mis: gradu intenſiori quieſcente.</head>
                <p xml:id="N1AFA3">
                  <s xml:id="N1AFA4" xml:space="preserve">QUoniam iam ſupereſt ponere
                    <lb/>
                  aliquas concluſiones de velocitate et tar­
                    <lb/>
                  ditate motus penes cauſam in medio nõ
                    <lb/>
                  reſiſtente in quo eſt progreſſio, generatio, ſiue extē­
                    <lb/>
                  ſio latitudinis reſiſteutie partibiliter quo ad ſubie­
                    <lb/>
                  ctum. </s>
                  <s xml:id="N1AFB1" xml:space="preserve">Ideo pro hiis concluſionibus īducendis ma­
                    <lb/>
                  thematico ordine aliquas ſuppoſitiones per mo-
                    <lb/>
                  dum terminorum declarationis duximus premit-
                    <lb/>
                  tendas.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1AFBA">
                  <s xml:id="N1AFBB" xml:space="preserve">Prima ſuppoſitio </s>
                  <s xml:id="N1AFBE" xml:space="preserve">Reſiſtentia in pro-
                    <lb/>
                  poſito accipitur pro quadam qualitate diſtincta a
                    <lb/>
                  ſuo ſubiecto cõnotando ipſam natam eſſe impedi-
                    <lb/>
                  re velocitatem motus: ne mobile ita cito pertranſe­
                    <lb/>
                  at ſpacium in quo ipſa eſt: ſicut pertranſiret ſi ipſa
                    <lb/>
                  non eſſet: et loquor de reſiſtentia motus localis.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1AFCB">
                  <s xml:id="N1AFCC" xml:space="preserve">Secunda ſuppoſitio </s>
                  <s xml:id="N1AFCF" xml:space="preserve">Per medium nõ
                    <lb/>
                  reſiſtens in propoſito intelligendum eſt ſpacium ſe­
                    <lb/>
                  paratum a tali qualitate id eſt carens reſiſtentia
                    <lb/>
                  inſtar vacui quod antiqui philoſophãtes ponebãt
                    <lb/>
                  cuius vacui philoſophus quarto de phiſico auditu
                    <lb/>
                  tractatu ſecundo capitibus ſecundo et tertio memi­
                    <lb/>
                  nit.
                    <note position="left" xlink:href="note-0113-01a" xlink:label="note-0113-01" xml:id="N1AFEE" xml:space="preserve">phūs .4.
                      <lb/>
                    phi.
                      <lb/>
                    cal. ḋ me:
                      <lb/>
                    nõ reſiſ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N1AFE3" xml:space="preserve">Quare non ī merito Calcu. in concluſionibꝰ de
                    <lb/>
                  medio non reſiſtente nonnū̄ tale ſpacium vacuuꝫ
                    <lb/>
                  appellat: ſepius vero medium non reſiſtens.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1AFFA">
                  <s xml:id="N1AFFB" xml:space="preserve">Tertia ſuppoſitio. </s>
                  <s xml:id="N1AFFE" xml:space="preserve">Qualitas que par­
                    <lb/>
                  tibiliter alicui ſubiecto acquiritur: tripliciter põt
                    <lb/>
                  acquiri: </s>
                  <s xml:id="N1B005" xml:space="preserve">Uno modo partibiliter quo ad intenſionē
                    <lb/>
                  tantum. </s>
                  <s xml:id="N1B00A" xml:space="preserve">Alio modo partibiliter quo ad intenſionē
                    <lb/>
                  et extenſionem ſimul: </s>
                  <s xml:id="N1B00F" xml:space="preserve">Et tertio modo partibiliter
                    <lb/>
                  ſiue ſucceſſiue quo ad extenſionem tãtū ſiue quo ad
                    <lb/>
                  ſubiectum tantum (quod idem eſt in propoſito) pri­
                    <lb/>
                  mi duo modi declarabuntur inferius in quarto tra­
                    <lb/>
                  ctatu. </s>
                  <s xml:id="N1B01A" xml:space="preserve">Sed tertius modus nunc venit declarandus
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N1B01E" xml:space="preserve">Pro quo aduertendum eſt /  tunc qualitas dicitur
                    <lb/>
                  acquiri: ſiue progredi: ſiue generari: (quod idem ē)
                    <lb/>
                  partibiliter quo ad ſubiectum tantum quando ip-
                    <lb/>
                  ſã continuo efficitur maior: et continuo magis extē­
                    <lb/>
                  ditur per ſubiectum: et nullo pacto efficitur intēſior
                    <lb/>
                  et talis acquiſitio quo ad partes ſubiecti ſit per ac-
                    <cb chead="Capitulum tridecimum"/>
                  quiſitionem raritatis ipſi qualitati. </s>
                  <s xml:id="N1B02E" xml:space="preserve">Hoc autem fa­
                    <lb/>
                  miliari exemplo poteſt ſic declarari. </s>
                  <s xml:id="N1B033" xml:space="preserve">Nam capto
                    <lb/>
                  pedali albo per totum volo /  pedali manente nec
                    <lb/>
                  rarefacto nec condenſato. </s>
                  <s xml:id="N1B03A" xml:space="preserve">et diuiſa hora preſenti ꝑ
                    <lb/>
                  partes proportionales proportione dupla maio-
                    <lb/>
                  ribus terminatis verſus inſtans initiatiuum in pri­
                    <lb/>
                  ma parte proportionali illa albedo cõdenſetur ad
                    <lb/>
                  ſubduplum relinquendo primam partem ꝓportio­
                    <lb/>
                  nalem pedalis ꝓportione dupla: et maneat preciſe
                    <lb/>
                  in reſiduis partibus ꝓportionalibus: et in ſecunda
                    <lb/>
                  parte temporis relinquat ſecundam partem ꝓpor­
                    <lb/>
                  portionalem pedalis cõdenſando adhuc ad ſubdu­
                    <lb/>
                  plum: </s>
                  <s xml:id="N1B04F" xml:space="preserve">Et in tertia iterum ad ſubduplum / et ſic conſe­
                    <lb/>
                  quenter. </s>
                  <s xml:id="N1B054" xml:space="preserve">Et maneat in fine hore illa albedo nõ quã-
                    <lb/>
                  ta in illo ſubiecto indiuiſibiliter in eo exiſtens: dein­
                    <lb/>
                  de diuiſa hora futura per partes proportionales
                    <lb/>
                  ordine prepoſtero puta minoribus verſus initiati-
                    <lb/>
                  uum inſtans terminatis: incipiat illa albedo exten­
                    <lb/>
                  di partibiliter per illud ſubiectum ita rarefiendo ſi­
                    <lb/>
                  cut condēſabatur: ita  in qualibet ꝓportio­
                    <lb/>
                  nali ſequenti efficiatur ī duplo maior / ꝙ̄ fuit in par­
                    <lb/>
                  te proportionali īmediate precedenti. </s>
                  <s xml:id="N1B067" xml:space="preserve">Tunc in tali
                    <lb/>
                  caſu illa albedo dicitur in illa ſecunda hora gene-
                    <lb/>
                  rari partibiliter / quo ad ſubiectum tantuꝫ. </s>
                  <s xml:id="N1B06E" xml:space="preserve">Et de ta­
                    <lb/>
                  li modo ꝓgreſſionis ſiue generationis latitudinis
                    <lb/>
                  reſiſtentie loquendum eſt in propoſito. </s>
                  <s xml:id="N1B075" xml:space="preserve">Et hoc mo-
                    <lb/>
                  do intelligit Calcu. caſum prime concluſionis in ca­
                    <lb/>
                  pitulo de medio non reſiſtente.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1B07C">
                  <s xml:id="N1B07D" xml:space="preserve">Quarta ſuppoſitio </s>
                  <s xml:id="N1B080" xml:space="preserve">Latitudo reſiſten­
                    <lb/>
                  tia vniformiter difformis tripliciter valet progre-
                    <lb/>
                  di ſiue extendi continuo manens vniformiter dif-
                    <lb/>
                  formis ſub eadem intenſione in medio non reſiſten­
                    <lb/>
                  te. </s>
                  <s xml:id="N1B08B" xml:space="preserve">Uno modo quieſcente extremo remiſſiori ſiue nõ
                    <lb/>
                  gradu: ceteriſ punctis mouentibus. </s>
                  <s xml:id="N1B090" xml:space="preserve">Secundo mo­
                    <lb/>
                  do quieſcente extremo remiſſiori: ceteriſ punctis
                    <lb/>
                  mouentibus. </s>
                  <s xml:id="N1B097" xml:space="preserve">Tertio modo neutro extremo totali-
                    <lb/>
                  ter quieſcente: ſed latitudine reſiſtentie a latere ī la­
                    <lb/>
                  tus mouente: vel vna parte extremi mouente: et alte­
                    <lb/>
                  ra quieſcente et ſic mille aliis modis poteſt imagina­
                    <lb/>
                  ri talis reſiſtentie progreſſio. </s>
                  <s xml:id="N1B0A2" xml:space="preserve">Sed duo primi modi
                    <lb/>
                  duntaxat preſenti conſiderationi deſeruiunt.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1B0A7">
                  <s xml:id="N1B0A8" xml:space="preserve">Quinta ſuppoſitio </s>
                  <s xml:id="N1B0AB" xml:space="preserve">Latitudine reſiſtē­
                    <lb/>
                  tie manente vniformiter difformi ſic mouente vt di­
                    <lb/>
                  ctum eſt: neceſſe eſt puncta extremo quieſcenti ꝓpin­
                    <lb/>
                  quior a tardius moueri. </s>
                  <s xml:id="N1B0B4" xml:space="preserve">Patet / quia alias reſiſten-
                    <lb/>
                  tia non maneret vniformiter difformis / vt patet ex
                    <lb/>
                  diffinitione qualitatis vniformiter difformis.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1B0BB">
                  <s xml:id="N1B0BC" xml:space="preserve">¶ His adde /  cum dicimus potentiam moueri cum
                    <lb/>
                  huiuſcemodi reſiſtētia progrediente: intelligimus
                    <lb/>
                  ipſam per lineam breuiſſimam moueri ab extremo
                    <lb/>
                  in extremum.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1B0C5">
                  <s xml:id="N1B0C6" xml:space="preserve">His poſitis ſit prima concluſio </s>
                  <s xml:id="N1B0C9" xml:space="preserve">Dato
                    <lb/>
                  medio non reſiſtente a cuius vno extremo incipiat
                    <lb/>
                  progredi partibiliter latitudo reſiſtentie vniformi­
                    <lb/>
                  ter difformis altero extremorum ſiue intenſiori ſi-
                    <lb/>
                  ue remiſſiori quieſcente / vt declaratum eſt in tertia
                    <lb/>
                  ſuppoſitione: ipſa latitudine cõtinuo manēte vni­
                    <lb/>
                  formiter difformiter extenſa: omni gradu eius cõ­
                    <lb/>
                  tinuo vniformiter mouente: ſi aliquod mobile ali-
                    <lb/>
                  quando cum tali reſiſtentia mouetur vniformiter
                    <lb/>
                  ipſum in eo tempore continuo eſt ad idem punctum
                    <lb/>
                  illius reſiſtentie dummodo mobile nõ varietur nec
                    <lb/>
                  reſiſtentia quo ad intenſionem aut remiſſionem.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1B0E2">
                  <s xml:id="N1B0E3" xml:space="preserve">Probatur hec concluſio / quoniaꝫ ſi tale mobile ali­
                    <lb/>
                  quando mouetur vniformiter cum tali reſiſtētia / ſe­
                    <lb/>
                  quitur /  in illo tempore continuo mouetur ab ea-
                    <lb/>
                  dem proportione ſed nullam eandem proportionē </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>
Impressum