Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N1327D" type="main">
              <s id="N1327F">
                <pb pagenum="105" xlink:href="005/01/113.jpg"/>
              itinere, ſeu à rectitudine ſui motus declinat, cum in poſtre­
                <lb/>
              ma eius parte ex latere diuerſum aliquem impulſum acce­
                <lb/>
              pit, quàm ſi accipiat in alia parte anteriori. </s>
              <s id="N13292">Prima enim.
                <lb/>
              </s>
              <s id="N13296">ſeu anterior pars lati
                <expan abbr="cõtinui">continui</expan>
              , intenſiori impetu fertur, quàm
                <lb/>
              partes ſubſequentes,
                <expan abbr="validiuſq.">validiuſque</expan>
              propterea in ſuo motu perſi­
                <lb/>
              ſtit,
                <expan abbr="contrarijsq.">contrarijsque</expan>
              omnibus obſiſtit. </s>
              <s id="N132A9">E contra verò vltima.
                <lb/>
              </s>
              <s id="N132AD">pars, tanquam remiſſiorem vim conſecuta, imbecillius mo­
                <lb/>
              uetur, ac facilius cædit. </s>
              <s id="N132B2">Id quod maximè in proiectis ob­
                <lb/>
              ſeruare licebit. </s>
              <s id="N132B7">Impetus namque in ea à proijciente im­
                <lb/>
              preſſus, ſemper maior eſt in eorum parte anteriori, quàm in
                <lb/>
              ſequentibus: ſeu illa pars eorum conſtituitur anterior, cæ­
                <lb/>
                <expan abbr="terasq">terasque</expan>
              in latione præcedit, in qua maior impetus fuerit
                <lb/>
              impreſſus. </s>
              <s id="N132C2">Vnde cum denſitas materiæ, aut grauitas ſubie­
                <lb/>
              cti, intenſioris impetus capax redat ipſum proiectum, hinc
                <lb/>
              fit, vt etiam ſi in principio motus pars grauior, vel denſior
                <lb/>
              fuerit poſterior in progreſſu euadat anterior. </s>
              <s id="N132CB">Quod apertè
                <lb/>
              in proiectione baculi experimur quando anteponitur extre­
                <lb/>
              mum leuius, & poſponitur grauius; nam ex ſe ipſa extrema
                <lb/>
              permutantur in aere,
                <expan abbr="priusq.">priusque</expan>
              grauius quàm leuius quo ten­
                <lb/>
              debant pertingit. </s>
              <s id="N132DA">Certum ergo relinquitur, vt quo ante­
                <lb/>
              riores fuerint partes ipſis lati continui, eo validius ferantur
                <lb/>
              tanquam maiorem adeptæ, aut ſortitæ impetum, quo verò
                <lb/>
              poſteriores, eo imbecillius, vnde etiam facilius vincantur.
                <lb/>
              </s>
              <s id="N132E6">Hoc ipſum itaque applicando in latione nauis, ait Ariſtote­
                <lb/>
              les, quod cum nauis rectà fertur antrorſum, facilius eſt illam
                <lb/>
              à curſu deflectere puppim à latere impellendo, quàm aliam
                <lb/>
              eiuſdem nauis partem mediam, aut proram. </s>
              <s id="N132EF">Siquidem in
                <lb/>
              puppi tanquam in poſtrema lati corporis parte imbecilliſſi­
                <lb/>
              ma virtus eſt impetus impreſſi, in
                <expan abbr="eaq.">eaque</expan>
              terminatur, ac deficit
                <lb/>
              latio. </s>
              <s id="N132FC">Quare appoſitè clauus in puppi locatur ad excipien­
                <lb/>
              dos ibi maris impulſus, vt facilius à rectitudine itineris na­
                <lb/>
              uis ipſa deflectat. </s>
            </p>
            <p id="N13303" type="main">
              <s id="N13305">Quæ profectò Ariſtotelis doctrina,
                <expan abbr="eiusq">eiusque</expan>
              applicatio, ſa­
                <lb/>
              no modo intelligenda eſt. </s>
              <s id="N1330A">Nam licet quando nauigia vni­
                <lb/>
              co velo in prora locato feruntur, præcipuus impetus per
                <lb/>
              malum circa ipſam proram incutiatur; nihilominus quando </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>