1ductique ea ſub coeli facie fertiliores eſſe cultus ſenſerint.
Atqui
ſub tauro monte / quæ partes ad aquilonem ſpectent / longe ante
alias eſſe ſalubres: ea præſertim re qua et fertiles prædicant hiſto
rici. Demum ſicubi in montibus ponendum ſit oppidum / inpri
mis animaduertendum eſt: ne quod iſtiuſmodi in locis aſſolet: ma
xime ubi celſiores circum alii ſeſe attollant colles: grauis et diuti
na nebularum collectio atram diem / et fuſcum aſſiduo rigidumque
coelum præbeat. Tum et uentorum immodica excurſitatio et mo
leſtia ne quid immanius uexet prouidendum eſt: et præſertim bo
reas iſtic: Nam is quidem inquit Heſiodus cum cæteros / tum in
primis ſenes reddit torpentes et inflexos. Incommoda erit urbis
area / in quam ſuperextenſa rupes a ſole conceptos uapores refun
dat: aut in quam auernæ conualles auram acrius obfundant. Alii
præcipitiis locorum eſſe urbis latus finiendum monent. Sed præ
cipitia ipſa ferme omnia / quae ex ſe contra motus et tempeſtates inua
lida ſint monſtrant cum alibi pleraque oppida / tum et in ætruria uo
la terræ: labuntur enim temporum ductu: et quæ impoſueris tra
hunt in ruinam. Et cauiſſe quidem oportet nequis ſupra immineat
contiguus mons: quo occupatio infeſtus hoſtis urgeat: neue ulla
ſubtendatur hoſti tuta planities tanta: ut eo loci caſtra uallare ad
obſidendum / aut aciem ſtruere ad oppugnandum poſſit. Vrbem
condidiſſe Agrigentinam Dedalum legimus ardua in petra / dif
ficili aditu / ut tribus non plus uiris cuſtodiretur aptum præſidium:
modo non æque paucis obſtruatur armis exitus / atque arceatur in
greſſus. Cingolum in Piceno a Labieno conditum / periti rei mi
litaris uehementer comprobant / cum cæteras ob res: tum quod pleriſque
ferme omnibus montanis oppidis euenit / ut ubi conſcenderis æqua
pateat dimicatio / id illic non ſit: Rupe enim educta et præcipiti
refutantur. Nec habet quidem hoſtis qui agrum una circum excur
ſione populari ac uaſtare ad arbitrium poſſit: neque omnes una ob
ſidebit aditus. nec ſe iuxta caſtris poſitis tuto recipiet: Nec pabu
latum / lignatum / aquatum emittet ſine periculo. Contra oppida
nis ſit: nam ſubiectis ſubnexiſque hinc atque hinc collibus crebris in
teriectis uallibus habent qua e ueſtigio egredi laceſſere: atque impro
ſub tauro monte / quæ partes ad aquilonem ſpectent / longe ante
alias eſſe ſalubres: ea præſertim re qua et fertiles prædicant hiſto
rici. Demum ſicubi in montibus ponendum ſit oppidum / inpri
mis animaduertendum eſt: ne quod iſtiuſmodi in locis aſſolet: ma
xime ubi celſiores circum alii ſeſe attollant colles: grauis et diuti
na nebularum collectio atram diem / et fuſcum aſſiduo rigidumque
coelum præbeat. Tum et uentorum immodica excurſitatio et mo
leſtia ne quid immanius uexet prouidendum eſt: et præſertim bo
reas iſtic: Nam is quidem inquit Heſiodus cum cæteros / tum in
primis ſenes reddit torpentes et inflexos. Incommoda erit urbis
area / in quam ſuperextenſa rupes a ſole conceptos uapores refun
dat: aut in quam auernæ conualles auram acrius obfundant. Alii
præcipitiis locorum eſſe urbis latus finiendum monent. Sed præ
cipitia ipſa ferme omnia / quae ex ſe contra motus et tempeſtates inua
lida ſint monſtrant cum alibi pleraque oppida / tum et in ætruria uo
la terræ: labuntur enim temporum ductu: et quæ impoſueris tra
hunt in ruinam. Et cauiſſe quidem oportet nequis ſupra immineat
contiguus mons: quo occupatio infeſtus hoſtis urgeat: neue ulla
ſubtendatur hoſti tuta planities tanta: ut eo loci caſtra uallare ad
obſidendum / aut aciem ſtruere ad oppugnandum poſſit. Vrbem
condidiſſe Agrigentinam Dedalum legimus ardua in petra / dif
ficili aditu / ut tribus non plus uiris cuſtodiretur aptum præſidium:
modo non æque paucis obſtruatur armis exitus / atque arceatur in
greſſus. Cingolum in Piceno a Labieno conditum / periti rei mi
litaris uehementer comprobant / cum cæteras ob res: tum quod pleriſque
ferme omnibus montanis oppidis euenit / ut ubi conſcenderis æqua
pateat dimicatio / id illic non ſit: Rupe enim educta et præcipiti
refutantur. Nec habet quidem hoſtis qui agrum una circum excur
ſione populari ac uaſtare ad arbitrium poſſit: neque omnes una ob
ſidebit aditus. nec ſe iuxta caſtris poſitis tuto recipiet: Nec pabu
latum / lignatum / aquatum emittet ſine periculo. Contra oppida
nis ſit: nam ſubiectis ſubnexiſque hinc atque hinc collibus crebris in
teriectis uallibus habent qua e ueſtigio egredi laceſſere: atque impro