1tiæ à puncto maximæ elevationis HD, maximæ depreſſionis DN; igitur
æſtus nocturnus longè major eſt in loco D, quàm diurnus; immo ſi accipia
tur punctum B, in eo erit maxima depreſſio aquæ, Luna poſita in G ; ſcilicet
de meridie, poſita verò in L, de media nocte, diſtabit B à puncto maximæ
depreſſionis arcu BN; cuncta hæc repugnare videntur obſervationibus, cùm
æſtus diurnus & nocturnus æquales ſint.
æſtus nocturnus longè major eſt in loco D, quàm diurnus; immo ſi accipia
tur punctum B, in eo erit maxima depreſſio aquæ, Luna poſita in G ; ſcilicet
de meridie, poſita verò in L, de media nocte, diſtabit B à puncto maximæ
depreſſionis arcu BN; cuncta hæc repugnare videntur obſervationibus, cùm
æſtus diurnus & nocturnus æquales ſint.
Antim.
Fateor vnum eſſe ex præcipuis Nodis, qui mihi ſolvendi ſunt,
qui tamen facilè a me ſolvitur, in hypotheſi facta. Nempe dato quod tota
ſuperficies terreſtris globi ſit aquea, cuncta hæc, vt dicis, ſuccederent; duo
tamen obſerves, velim; primum eſt, diſtinguendam eſſe aquarum elevatio
nem, ſeu tumorem, ab earundem rapido curſu; vnum enim ab alio diſtin
guitur, licèt vnum ex alio conſequatur; vnde fieri poteſt, vt cum minore ele
vatione ſeu tumore, rapidior curſus conjunctus ſit; & viciſſim minùs rapi
dus curſus, cum majore elevatione propter loci ſitum: Secundum eſt, versùs
Polos æſtus ferè ſine legibus ire, quia cum punctum elevationis, quod non
procul à Polo diſtat brevem circulum, diurnum ſcilicet deſcribat, circa axem
Mundi, quid mirum, ſi maxima inde aquarum perturbatio naſcatur; & verò
præſcindendo à vario terrarum ſitu, qui multa variat, versùs Polos, quaſi
vortex quidam tumentis aquæ, ſpatio 24. horarum min 48. circa polum iret,
ex quo reverà non modica aquarum perturbatio ſine certa lege ſequere
tur. Sed de hoc infra. Porrò fateor vltro, præſcindendo à diverſo partium ſitu
& poſito quod tota ſuperficies terreſtris globi aquea eſſet, in puncto D, tu
morem aquæ altiorem fore de meridie quàm de media nocte, Luna exiſten
te in Tropico Cancri, contra verò in Tropico Capricorni; immo Luna exi
ſtente in Cancro de meridie, vel in Capricorno, de media nocte, altiorem
fore tumorem in D, quàm ſi Luna exiſteret in Æquatore. Cur verò hoc
modo non fiat, ex diverſo terræ ac maris ſitu & à vario affluentis & refluen
tis aquæ curſu, variaque illius deflexione, reflexione, inclinatione, contra
ctione &c. de quibus infrà, omninò ſequitur. Itaque jam mihi ſufficit, hanc
veram cauſam eſſe prædicti aquarum tumoris & motus, ejuſdemque revo
lutionis, ad Lunæ motum diurnum ita compoſitę vt Luna in Meridiano exi
ſtente, ſive ſupra, ſive infra horizontem, præfatus tumor maximus ſit in lo
cis, ſub eodem Meridiano ſitis: maxima verò ibidem depreſſio, Luna 90.
gradibus à dicto Meridiano diſtante; ſic enim ſingulis diebus tumor vna
ferè hora tardiùs accedit; quia talis eſt Lunæ motus, & jam vides, ni fallor,
Chryſocome, quid ad mirabilem iſtum effectum Luna conferat, & quàm
providè antè dixerim, Lunam marini æſtus cauſam non eſſe, nec enim re
verà cauſa eſt, ſed mera occaſio; cauſa verò, inæqualis aëris gravitatio, eo
modo, quo dixi. Ex qua poſita Luna, ejuſque motu ab ortu in occaſum, ne
ceſſariò ſequitur æſtus, id eſt, aquarum elevatio & tumor, in dato quolibet
Oceani puncto; ſuppoſita ſcilicet tota ſuperficie globi aquea, idque bis ſin
gulis diebus, ſcilicet de meridie, & media nocte Lunari; meridiem autem,
ſeu mediam noctem Lunarem voco, illud temporis punctum, quo Luna eſt
in Meridiano, cui prædictus locus ſubeſt; vtrùm verò tumor de meridie Lu
nari, ſit æqualis tumori de media nocte, jam dictum eſt ſupra; nimirum
qui tamen facilè a me ſolvitur, in hypotheſi facta. Nempe dato quod tota
ſuperficies terreſtris globi ſit aquea, cuncta hæc, vt dicis, ſuccederent; duo
tamen obſerves, velim; primum eſt, diſtinguendam eſſe aquarum elevatio
nem, ſeu tumorem, ab earundem rapido curſu; vnum enim ab alio diſtin
guitur, licèt vnum ex alio conſequatur; vnde fieri poteſt, vt cum minore ele
vatione ſeu tumore, rapidior curſus conjunctus ſit; & viciſſim minùs rapi
dus curſus, cum majore elevatione propter loci ſitum: Secundum eſt, versùs
Polos æſtus ferè ſine legibus ire, quia cum punctum elevationis, quod non
procul à Polo diſtat brevem circulum, diurnum ſcilicet deſcribat, circa axem
Mundi, quid mirum, ſi maxima inde aquarum perturbatio naſcatur; & verò
præſcindendo à vario terrarum ſitu, qui multa variat, versùs Polos, quaſi
vortex quidam tumentis aquæ, ſpatio 24. horarum min 48. circa polum iret,
ex quo reverà non modica aquarum perturbatio ſine certa lege ſequere
tur. Sed de hoc infra. Porrò fateor vltro, præſcindendo à diverſo partium ſitu
& poſito quod tota ſuperficies terreſtris globi aquea eſſet, in puncto D, tu
morem aquæ altiorem fore de meridie quàm de media nocte, Luna exiſten
te in Tropico Cancri, contra verò in Tropico Capricorni; immo Luna exi
ſtente in Cancro de meridie, vel in Capricorno, de media nocte, altiorem
fore tumorem in D, quàm ſi Luna exiſteret in Æquatore. Cur verò hoc
modo non fiat, ex diverſo terræ ac maris ſitu & à vario affluentis & refluen
tis aquæ curſu, variaque illius deflexione, reflexione, inclinatione, contra
ctione &c. de quibus infrà, omninò ſequitur. Itaque jam mihi ſufficit, hanc
veram cauſam eſſe prædicti aquarum tumoris & motus, ejuſdemque revo
lutionis, ad Lunæ motum diurnum ita compoſitę vt Luna in Meridiano exi
ſtente, ſive ſupra, ſive infra horizontem, præfatus tumor maximus ſit in lo
cis, ſub eodem Meridiano ſitis: maxima verò ibidem depreſſio, Luna 90.
gradibus à dicto Meridiano diſtante; ſic enim ſingulis diebus tumor vna
ferè hora tardiùs accedit; quia talis eſt Lunæ motus, & jam vides, ni fallor,
Chryſocome, quid ad mirabilem iſtum effectum Luna conferat, & quàm
providè antè dixerim, Lunam marini æſtus cauſam non eſſe, nec enim re
verà cauſa eſt, ſed mera occaſio; cauſa verò, inæqualis aëris gravitatio, eo
modo, quo dixi. Ex qua poſita Luna, ejuſque motu ab ortu in occaſum, ne
ceſſariò ſequitur æſtus, id eſt, aquarum elevatio & tumor, in dato quolibet
Oceani puncto; ſuppoſita ſcilicet tota ſuperficie globi aquea, idque bis ſin
gulis diebus, ſcilicet de meridie, & media nocte Lunari; meridiem autem,
ſeu mediam noctem Lunarem voco, illud temporis punctum, quo Luna eſt
in Meridiano, cui prædictus locus ſubeſt; vtrùm verò tumor de meridie Lu
nari, ſit æqualis tumori de media nocte, jam dictum eſt ſupra; nimirum