Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of handwritten notes
<
1 - 7
[out of range]
>
<
1 - 7
[out of range]
>
page
|<
<
(78)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div205
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
67
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3998
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
78
"
file
="
114
"
n
="
115
"
rhead
="
Comment. in I. Cap. Sphæræ
"/>
culo, quam ſphæræ & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3999
"
xml:space
="
preserve
">motus facilitas, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4000
"
xml:space
="
preserve
">partium firmitas, nullo obſtante ex-
<
lb
/>
crinſeco, maxima cõceditur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4001
"
xml:space
="
preserve
">Sexto & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4002
"
xml:space
="
preserve
">ultimo utraq. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4003
"
xml:space
="
preserve
">figura tam circularis, quàm
<
lb
/>
ſphærica inter figuras iſoperimetras, planas quidem, ſi de circulo loquamur,
<
lb
/>
ſolidas uero, ſi de ſphæra ſermo habeatur, capaciſſima exiſtit, ut infra oſtende-
<
lb
/>
mus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4004
"
xml:space
="
preserve
">Accedit ẽt, ꝙ circulus lineam rectam, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4005
"
xml:space
="
preserve
">ſphæra ſuperficiem planã in pun-
<
lb
/>
cto tantum unico contingit, quorum illud ex 2. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4006
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4007
"
xml:space
="
preserve
">16. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4008
"
xml:space
="
preserve
">propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4009
"
xml:space
="
preserve
">tertij lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4010
"
xml:space
="
preserve
">Eucl.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4011
"
xml:space
="
preserve
">euidenter colligitur, hoc autem a Theodoſio propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4012
"
xml:space
="
preserve
">3. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4013
"
xml:space
="
preserve
">primi lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4014
"
xml:space
="
preserve
">ſphæricorum
<
lb
/>
elementorum clariſſime demonſtratur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4015
"
xml:space
="
preserve
">Cũ igitur ſphæricum corpus inter om-
<
lb
/>
nia alia tam nobile exiſtat, ob tam multas, tamque præclaras dignitates, ac ex-
<
lb
/>
cellentias, quis iam dubitare, aut hæſitare poterit, cœlum tali eſſe figura prædi-
<
lb
/>
tũ@ Præſertim cũ cœlum, ut d@ctum eſt in præcedenti concluſione, continue vol
<
lb
/>
uatur motu circulati, cui quidem motui corpus ſphæricum, inter reliqua, maxi
<
lb
/>
me eſt accommodatum, ob continuam, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4016
"
xml:space
="
preserve
">uniformem partium ſucceſſionem,
<
lb
/>
ita ut nihil extrinſecus eſſe poſſit impedimento, propterea quòd circa centrum
<
lb
/>
eiſdem ſemper loci limitibus cir cumagitatur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4017
"
xml:space
="
preserve
">Vnde & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4018
"
xml:space
="
preserve
">facillime mouetur.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4019
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4020
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Vt avtem</
emph
>
ſecunda hæc auctoris ratio à commoditate deſumpta per-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-114-01
"
xlink:href
="
note-114-01a
"
xml:space
="
preserve
">Iſoperime-
<
lb
/>
træ figuræ
<
lb
/>
quæ.</
note
>
fectius intelligatur, pauca dicenda erunt de figuris iſoperimetris. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4021
"
xml:space
="
preserve
">Figurę igitur
<
lb
/>
Iſoperimetrę appellantur illæ, quæ habent circunferentias, ſiue linearum am-
<
lb
/>
bitus æquales inter ſe. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4022
"
xml:space
="
preserve
">Vt quadratum ſex palmos habens in ambitu dicitur iſo-
<
lb
/>
perimetrum triangulo, aut cuicunq. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4023
"
xml:space
="
preserve
">alteri figuræ (ſiue rectilinea ea ſit, ſiue cur-
<
lb
/>
uilinea, ſiue ex his mixta,) habenti in circuitu ſex etiam palmos: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4024
"
xml:space
="
preserve
">ita ut qua-
<
lb
/>
tuor lineæ rectæ quadrati ambitum conſtituentes in vnam, eandemq́ue rectam
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-114-02
"
xlink:href
="
note-114-02a
"
xml:space
="
preserve
">Inter figu-
<
lb
/>
@as Iſoperi-
<
lb
/>
metras re-
<
lb
/>
cti lineas ca
<
lb
/>
pacior eſt,
<
lb
/>
quæ plures
<
lb
/>
angulos ha
<
lb
/>
bet; ac pro-
<
lb
/>
inde circu-
<
lb
/>
lus capaciſ-
<
lb
/>
ſimus.</
note
>
lineam coaptatę adęquentur ad amuſſim tribus lineis rectis trianguli, aut la-
<
lb
/>
teribus omnibus cuiuſcunque alterius figuræ in rectum quoque, atque conti-
<
lb
/>
nuum poſitis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4025
"
xml:space
="
preserve
">Quod idem intelligendum erit de corporibus quibuſcunque iſ@
<
lb
/>
perimetris, ſumendo ſuperficies pro lineis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4026
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4027
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Inter</
emph
>
omnes autem figuras rectilineas iſoperimetsas ea, quę plures
<
lb
/>
continet an gulos, maior, capaciorq́ue exiſtit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4028
"
xml:space
="
preserve
">Quod breuiter, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4029
"
xml:space
="
preserve
">rudi quadam
<
lb
/>
mineua confirmabimus in triangulo æquilatero, ſiue Iſoſcele, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4030
"
xml:space
="
preserve
">figura altera
<
lb
/>
parte longiore. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4031
"
xml:space
="
preserve
">Accuratius enim hoc ipſum mox in tractatione figurarum Iſo-
<
lb
/>
perimetrarum demonſtrabimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4032
"
xml:space
="
preserve
">Sit triangulum ęquilaterum, uel Iſoſceles
<
lb
/>
A B C, cuius latus B C, diuidatur in partes ęquales in puncto D, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4033
"
xml:space
="
preserve
">ducatur li-
<
lb
/>
nea recta D A, quę perpendicularis erit ad B C. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4034
"
xml:space
="
preserve
">Nam duo latera A D, D B,
<
lb
/>
trianguli A D B, ęqualia ſunt duobus lateribus A D, D C, trianguli A D C,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4035
"
xml:space
="
preserve
">baſis A B, baſi A C, ęqualis ponitur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4036
"
xml:space
="
preserve
">Igitur duo anguli A D B, A D C, æ-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-114-03
"
xlink:href
="
note-114-03a
"
xml:space
="
preserve
">8. primi.</
note
>
<
figure
xlink:label
="
fig-114-01
"
xlink:href
="
fig-114-01a
"
number
="
15
">
<
image
file
="
114-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/114-01
"/>
</
figure
>
quales erunt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4037
"
xml:space
="
preserve
">ob id (per definitionem)
<
lb
/>
uterque rectus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4038
"
xml:space
="
preserve
">Perficiatur parallelogram
<
lb
/>
mum rectangulum A D C E. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4039
"
xml:space
="
preserve
">Quoniam
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-114-04
"
xlink:href
="
note-114-04a
"
xml:space
="
preserve
">4. uel 38.
<
lb
/>
primi.</
note
>
igitur triangulum A D B, triangulo
<
lb
/>
A D C, eſt æqualæ, eidemque triangu-
<
lb
/>
lo A D C, ęquale eſt triãgulum A C E,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-114-05
"
xlink:href
="
note-114-05a
"
xml:space
="
preserve
">34. primi.</
note
>
erunt (per communem ſententiam) trian
<
lb
/>
gula A D B, A C E, inter ſe æqualia.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4040
"
xml:space
="
preserve
">Quare, addito cõmuni triangulo A D C,
<
lb
/>
erit parallelogrammum A D C E, ęqua-
<
lb
/>
le triangulo A B C. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4041
"
xml:space
="
preserve
">Et quia duo latera
<
lb
/>
A E, D C, parallelogrammi, cum inter
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-114-06
"
xlink:href
="
note-114-06a
"
xml:space
="
preserve
">34. primi.</
note
>
ſe ęqualia ſint, ſimul ſumpta æqualia ſunt lateri B C, trianguli A B B; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s4042
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>