1rum, & pabulum equorum, præter denique onus tanti nauigij.
Quo
modo igitur non erit admirabile tantam molem vnius hominis vi
propemodum quieſcentis exiguo temone dimoueri & obliquari: atque
hæc de propoſitione dicta ſunto.
modo igitur non erit admirabile tantam molem vnius hominis vi
propemodum quieſcentis exiguo temone dimoueri & obliquari: atque
hæc de propoſitione dicta ſunto.
An quia gubernaculum.] Solutio eſt primi problematis, ſic.
Vecte magna mouentur pondera.
Vecte magna mouentur pondera.
Gubernaculum eſt vectis ( in eo enim cardo ad quem alligatur
eſt centrum: pondus mouendum eſt mare: mouens gubernator. )
eſt centrum: pondus mouendum eſt mare: mouens gubernator. )
Ergo gubernaculo nauigij moles mouebitur.
De hoc na
uis motu pulchre.
uis motu pulchre.
Vitruuius ſic mentionem facit.
Nauis onerariæ maximæ guber
nator anſam gubernaculi tenens, quod o)/iac à Græcis ap
pellatur, vna manu momento per centri rationem preßioni
bus artis agitans, verſat eam amplißimis & immanibus
mercis & penus ponderibus oneratam.
nator anſam gubernaculi tenens, quod o)/iac à Græcis ap
pellatur, vna manu momento per centri rationem preßioni
bus artis agitans, verſat eam amplißimis & immanibus
mercis & penus ponderibus oneratam.
Pondus mare.] Vt antè in remis dictum eſt.
pondus quod mo
uere intendit gubernator non eſt mare: licet parum impellatur, ſed
nauis. It aque mouet gubernaculum, cuius pterigion latißimum intra
aquam, ob eius copiam firmum manet: & ſic temo ad contrariam
partem impulſus ſibi in cardine alligatam nauis puppim impellit,
quod etiam paulo poſt Ariſtoteles dicet.
uere intendit gubernator non eſt mare: licet parum impellatur, ſed
nauis. It aque mouet gubernaculum, cuius pterigion latißimum intra
aquam, ob eius copiam firmum manet: & ſic temo ad contrariam
partem impulſus ſibi in cardine alligatam nauis puppim impellit,
quod etiam paulo poſt Ariſtoteles dicet.
Non autem ſecundum.] Dißimilitudo eſt gubernaculi &
remi ex differenti loco ad quem vtrumque nauim mouet. Vtrumque
enim nauim mouet ad locum, qui contrarius eſt ei, ad quem mare im
pulſum mouetur. Mouetur enim nauis ad centri, cui eſt annexa, mo
tum. Centrum autem in remo eſt ſcalmus, in gubernaculo cardo. Mo
uetur hoc contra quam depulſum mare. Mare autem retrorſum rectà
à remo depellitur: mouet igitur remus rectà antrorſum nauim. Con
trà mare à gubernaculo obliquè impellitur, vel dextrorſum vel ſini
ſtrorſum. Mouet igitur obliquè nauim ( quod eſt intelligendum de
puppi non de prora quæ in partem ad quam mare mouetur ) ſini
ſtrorſum, ſi illud dextrorſum: vel dextrorſum, ſi illud ſiniſtrorſum
depulſum eſt.
remi ex differenti loco ad quem vtrumque nauim mouet. Vtrumque
enim nauim mouet ad locum, qui contrarius eſt ei, ad quem mare im
pulſum mouetur. Mouetur enim nauis ad centri, cui eſt annexa, mo
tum. Centrum autem in remo eſt ſcalmus, in gubernaculo cardo. Mo
uetur hoc contra quam depulſum mare. Mare autem retrorſum rectà
à remo depellitur: mouet igitur remus rectà antrorſum nauim. Con
trà mare à gubernaculo obliquè impellitur, vel dextrorſum vel ſini
ſtrorſum. Mouet igitur obliquè nauim ( quod eſt intelligendum de
puppi non de prora quæ in partem ad quam mare mouetur ) ſini
ſtrorſum, ſi illud dextrorſum: vel dextrorſum, ſi illud ſiniſtrorſum
depulſum eſt.