Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
97
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg834
"/>
<
lb
/>
ponuntur, ita ſe habent ad poſteriora, vt eorum auxilio poſteriora cognoſcantur; quaſi poſte
<
lb
/>
riora à prioribus illuſtrantur. </
s
>
<
s
>Itaque tùm propriè via doctrinæ vocatur cuius initium illud per
<
lb
/>
petuò debet eſſe, vt ex eo quis facilius addiſcat; neque rei principium neceſſariò,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
niſi fortè idem
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg835
"/>
<
lb
/>
ſit natura cognitum & nobis, aut iam per aliud notum nobis notuerit. </
s
>
<
s
>Hęc verò duplex eſſe ſolet,
<
lb
/>
vel à principiis ad ea quę naſcuntur ex principiis, vel ad principia, & à notis nobis ad ea quę ſunt
<
lb
/>
nota natura, ex quibus vtriſque vna via conflatur qua vniuerſa cuiuſque rei ſcientia conficitur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Progreſſum à notis nobis reſolutionem appellare ſolent; eum qui eſt à principiis,
<
expan
abbr
="
compoſitionẽ
">compoſitionem</
expan
>
:
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
illũ
">illum</
expan
>
qui ex vtroque proceſſu conſtituitur, appellant regreſſum ſiue circulum
<
foreign
lang
="
grc
">ἀναλυσιν, σύνθεσὶν
<
lb
/>
& κυκλον</
foreign
>
quæ
<
expan
abbr
="
quandoq́
">quandoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Platonici ſuis vocibus expreſſerunt
<
foreign
lang
="
grc
">ἀναπτυξιν, σύνπτυξιν & ἀνέλιξιν</
foreign
>
,
<
lb
/>
& mentem autumant imitari curſores in ſtadio, qui modo à carcere currunt ad calcem, alias à
<
lb
/>
calce ad carcerem, nonunquam etiam gyro illo à carcere ad calcem & à calce ad carcerem. </
s
>
<
s
>Di
<
lb
/>
uidens communiter & propriè ſumitur: etenim procedit à notis nobis & confuſis ad nota natura,
<
lb
/>
& diſtincta, atque hæc planè conuenit cum reſolutione, rurſus eſt propriè generis in ſuas ſpecies
<
lb
/>
per oppoſitas differentias, atque hæc vtilis quidem, immò neceſſaria, ſed parua pars methodi.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Quare cùm tantum tribuit Pl. </
s
>
<
s
>huic methodo (ipſe enim aliquid accuratè ſcripſit de diuiſione, ta
<
lb
/>
metſi non primus; cùm Pythagoræi de ipſa multò anteà diſputaſſent, ſed quia molliter & citra
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg836
"/>
<
lb
/>
artificium de diuiſione diſſeruerunt, eorum ratio non fuerit habita) cum, inquam, tantum tribuit
<
lb
/>
Plato huic methodo,
<
expan
abbr
="
eamq́
">eamque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>vocat
<
foreign
lang
="
grc
">ἐριγκόν</
foreign
>
, ideſt, vallum philoſophiæ; crediderim ipſum ſume
<
lb
/>
re diuiſionem communius. </
s
>
<
s
>Ariſtotelem verò propriam vim vocis perſequentem, vt errandi cauſ
<
lb
/>
ſam depelleret, de generis partitione fuiſſe locutum. </
s
>
<
s
>Atque ille quidem progreſſus reſolutio vo
<
lb
/>
catur qui eſt à notis nobis, quia nota nobis, hoc eſt, quæ proximè apprehenduntur à mente rudi,
<
lb
/>
ſunt vel effectus & accidentia, vel compoſita ſimilia quę ſi cum cauſsis & principiis conferantur,
<
lb
/>
ſunt magis compoſita; etenim ad vnius rei conſtitutionem plures cauſſæ requiruntur & ſenſilis
<
lb
/>
materia potiſsimè, nanque horum quæ ſunt in materia ſenſili, ſcientiam conſequi volumus, &
<
lb
/>
cauſſas eorum quærimus quibus exiſtentia cauſſa materiæ ſenſilis accedit. </
s
>
<
s
>itaque effectus ſunt
<
lb
/>
magis compoſiti; aliter idem eſſet cauſſa, & effectus, & accidentia ſimpliciter ſunt magis compo
<
lb
/>
ſita, quàm ſubſtantia compoſitione formali: quoniam exiſtentia accidentis requirit exiſtentiam
<
lb
/>
ſubſtantiæ, terminatur autem notitia complexa & ſimplici quæ dicitur mens; nam terminatur
<
lb
/>
demonſtratione quod eſt, atque item eſſentiæ comprehenſione, in quam demonſtratio nihil po
<
lb
/>
teſt, vt patet 6. Met.
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Proptereà reſolutione perducitur in notitiam Dei Optimi Maximi,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg837
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg838
"/>
<
lb
/>
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
& in animi cognitionem quę eſt principium: itaque eius cognitio non ſcientia, ſed hiſtoria
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg839
"/>
<
lb
/>
nuncupatur. </
s
>
<
s
>Quanquam non vniuſmodi eſt via qua nos in animi cognitionem deducimur,
<
lb
/>
quippe ab obiectis ad functiones, ab his ad facultates: hæc planè reſoluens quæ à functionibus
<
lb
/>
ad facultates, illam quæ ab obiectis, eſſe cenſeo componentem: eſt enim ab efficiente ad effe
<
lb
/>
ctum;
<
expan
abbr
="
eoq́ue
">eoque</
expan
>
magis moueor vt ita credam, quòd poſthàc proceſſum ex fine reſoluentem eſſe in
<
lb
/>
telligemus; ergo cùm operatio ſit finis, ab illa erit proceſſus reſoluens,
<
expan
abbr
="
ſimiliq́ue
">ſimilique</
expan
>
modo vbi ſit
<
lb
/>
ab efficiente proceſſus, eſſe componentem, efficientis enim vis eſt deducere poteſtates ad actum,
<
lb
/>
& ex materia & forma vnum facere; proptereà cùm obiecta efficientis munere fungantur,
<
lb
/>
proceſſus ab obiectis erit componens. </
s
>
<
s
>Ad hanc vt adminiculantem, vel imitatricem, ſicut de
<
lb
/>
dialecticis inſtrumentis anteà diximus, analogiam referimus, cuius auxilio deduxit nos Ariſto
<
lb
/>
teles in notitiam materię primæ: eſt enim & hæc à notis nobis ad nota natura, niſi quòd valet in
<
lb
/>
iis quæ aliena, non propria ſpecie noſcuntur, & per ea quæ reſoluendo cognoſcimus in alio,
<
lb
/>
probat illa quæ inſunt in propoſito. </
s
>
<
s
>proptereà
<
foreign
lang
="
grc
">νόθος λόγος</
foreign
>
ab Ariſtotele nuncupatur qua ma
<
lb
/>
teria propter ſummam obſcuritatem, Deus propter clariſsimum
<
expan
abbr
="
lumẽ
">lumen</
expan
>
cognoſcitur, &
<
foreign
lang
="
grc
">ἀναλογια</
foreign
>
,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg840
"/>
<
lb
/>
quoniam eſt collatio duarum habitudinum, materiæ, ſcilicet, naturalis ad compoſitum natu
<
lb
/>
rale & artificioſæ ad opera artis. </
s
>
<
s
>Sed ſpeciali quadam vi reſolutio eſt progreſſus à fine ad ea
<
lb
/>
quæ ſunt eius gratia: tamen non eſt hoc viæ, ſed ordinis, vt poſteà docebimus: ille verò pro
<
lb
/>
greſſus qui eſt à principiis, eſt compoſitio, cùm ſuperiori ſit contrarius. </
s
>
<
s
>Cæterùm ordo inter
<
lb
/>
cedit inter has vias. </
s
>
<
s
>Nam poſteriora, hoc eſt, effectus & accidentia ſunt nobis notiora
<
lb
/>
quàm cauſſæ & ſubſtantiæ:
<
expan
abbr
="
ideoq́ue
">ideoque</
expan
>
reſolutio præcedit vſque adeò, vt hic progreſſus ſit no
<
lb
/>
bis à natura datus, vt etiam ſi velimus, euitari nullo modo queat; attamen tùm ſcientia com
<
lb
/>
pletur, vbi cauſſæ quæ per reſolutionem inuentæ fuerunt, quaſi facto quodam circulo ad effe
<
lb
/>
ctus applicantur,
<
expan
abbr
="
ideoq́ue
">ideoque</
expan
>
compoſitio ſola facit ſcientiam: tametſi primus ille progreſſus me
<
lb
/>
thodo ſatisfaciat. </
s
>
<
s
>nam quanuis alter etiam qui dicitur regreſſus, ſit neceſſarius; nihilominus
<
lb
/>
negligitur in methodis: quia ſatis ſit indicaſſe cauſſam, ea verò cùm ſuaptè natura ſit perſpi
<
lb
/>
cua, ſtatim monſtret effectum qui naſcitur ab ipſa. </
s
>
<
s
>Verùm quia fit nonnunquam vt effectus
<
lb
/>
ſit nobis, & natura ignotus, & cauſſa ipſa detegatur, non ex effectu proprio, ſed ex alia priore
<
lb
/>
cauſſa, vel ex aliis adnexis & comitantibus effectui, aut cauſſæ,
<
expan
abbr
="
cauſſaq́ue
">cauſſaque</
expan
>
perſpecta nos in noti
<
lb
/>
tiam ducat effectus illius ignoti, & generaliter vbi cauſſa prius noſcatur quàm effectus, vt </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>