Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
page |< < (66) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="66" file="0118" n="118" rhead="THEORIÆ"/>
            continuitatis legem. </s>
            <s xml:space="preserve">Quando plano aliquo ſpeculo lux excip
              <emph style="super">i</emph>
            -
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0118-01" xlink:href="note-0118-01a" xml:space="preserve">continuis nuſ-
                <lb/>
              quam interru-
                <lb/>
              ptis, aut mu-
                <lb/>
              tatis.</note>
            tur, pars refringitur, pars reflectitur: </s>
            <s xml:space="preserve">in reflexione, & </s>
            <s xml:space="preserve">refra-
              <lb/>
            ctione, uti eam olim creditum eſt fieri, & </s>
            <s xml:space="preserve">etiamnum a non-
              <lb/>
            nullis creditur, per impulſionem nimirum, & </s>
            <s xml:space="preserve">incurſum imme-
              <lb/>
            diatum, fieret violatio quædam continui motus mutata linea
              <lb/>
            recta in aliam; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed jam hoc Newtonus advertit, & </s>
            <s xml:space="preserve">ejuſmodi
              <lb/>
            ſaltum abſtulit, explicando ea phænomena per vires in aliqua
              <lb/>
            diſtantia agentes, quibus fit, ut quævis particula luminis mo-
              <lb/>
            tum incurvet paullatim in acceſſu ad ſuperficiem reflectentem,
              <lb/>
            vel refringentem ; </s>
            <s xml:space="preserve">unde acceſſuum, & </s>
            <s xml:space="preserve">receſſuum lex, veloci-
              <lb/>
            tas , directionum flexus, omnia juxta continuitatis legem mu-
              <lb/>
            tantur. </s>
            <s xml:space="preserve">Quin in mea. </s>
            <s xml:space="preserve">Theoria non in aliqua vicinia tan-
              <lb/>
            tum incipit flexus ille, ſed quodvis materiæ punctum a Mun-
              <lb/>
            di initio unicam quandam continuam deſcripſit orbitam, pen-
              <lb/>
            dentem a continua illa virium lege, quam exprimit figura 1,
              <lb/>
            quæ ad diſtantias quaſcunque protenditur ; </s>
            <s xml:space="preserve">quam quidem li-
              <lb/>
            neæ continuitatem nec liberæ turbant animarum vires, quas iti-
              <lb/>
            dem non niſi juxta continuitatis legem exerceri a nobis arbi-
              <lb/>
            tror; </s>
            <s xml:space="preserve">unde fit, ut quemadmodum omnem accuratam quietem,
              <lb/>
            ita omnem accurate rectilineum motum, omnem accurate cir-
              <lb/>
            cularem, ellipticum, parabolicum excludam; </s>
            <s xml:space="preserve">quod tamen aliis
              <lb/>
            quoque ſententiis omnibus commune eſſe debet; </s>
            <s xml:space="preserve">cum admodum
              <lb/>
            facile ſit demonſtrare, ubique eſſe perturbationem quandam ,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">mutationum cauſas, quæ non permittant ejuſmodi linearum
              <lb/>
            nobis ita ſimplicium accuratas orbitas in motibus.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">146. </s>
            <s xml:space="preserve">Et quidem ut in iis omnibus, & </s>
            <s xml:space="preserve">aliis ejuſmodi Natura
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0118-02" xlink:href="note-0118-02a" xml:space="preserve">Apparens ſal-
                <lb/>
              tus in diffuſio-
                <lb/>
              ne reflexi, ac
                <lb/>
              refracti lumi-
                <lb/>
              nis.</note>
            ſemper in mea Theoria accuratiſſimam continuitatem obſervat,
              <lb/>
            ita & </s>
            <s xml:space="preserve">hic in reflexionibus, ac refractionibus luminis. </s>
            <s xml:space="preserve">At eſt
              <lb/>
            aliud ea in re, in quo continuitatis violatio quædam haberi vi-
              <lb/>
            deatur, quam, qui rem altius perpendat, credet primo quidem
              <lb/>
            ſervari itidem accurate a Natura, tum ulterius progreſſus, in-
              <lb/>
            veniet affectari tantummodo, non ſervari. </s>
            <s xml:space="preserve">Id autem eſt ipſa lu-
              <lb/>
            minis diffuſio, atque denſitas. </s>
            <s xml:space="preserve">Videtur prima fronte diſcindi radius
              <lb/>
            in duos, qui hiatu quodam intermedio a ſe invicem divellantur
              <lb/>
            velut per ſaltum, alia parte reflexa, alia refracta, ſine ullo in-
              <lb/>
            termedio flexu cujuſpiam. </s>
            <s xml:space="preserve">Alius itidem videtur admitti ibi-
              <lb/>
            dem ſaltus quidam: </s>
            <s xml:space="preserve">ſi enim radius integer excipiatur priſmate
              <lb/>
            ita, ut una pars reflectatur, alia tranſmittatur, & </s>
            <s xml:space="preserve">prodeat etiam
              <lb/>
            e ſecunda ſuperficie, tum ipſum priſma ſenſim convertatur; </s>
            <s xml:space="preserve">ubi
              <lb/>
            ad certum devenitur in converſione angulum, lux, quæ datam
              <lb/>
            habet refrangibilitatem, jam non egreditur, ſed reflectitur in
              <lb/>
            totum; </s>
            <s xml:space="preserve">ubi itidem videtur fieri tranſitus a prioribus angulis cum
              <lb/>
            ſuperficie ſemper minoribus, ſed jacentibus ultra ipſam, ad an-
              <lb/>
            gulum reflexionis æqualem angulo incidentiæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">jacentem citra,
              <lb/>
            ſine ulla reflexione in angulis intermediis minoribus ab ipſa ſu-
              <lb/>
            perficie ad ejuſmodi finitum angulum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">147. </s>
            <s xml:space="preserve">Huic cuidam velut læſioni continuitatis videtur re-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0118-03" xlink:href="note-0118-03a" xml:space="preserve">Apparens con-
                <lb/>
              ciliatio cum le-</note>
            ſponderi poſſe per illam lucem, quæ reflectitur , vel </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>