118112PHYSICORVM ARIST.
tantummodo motũ eſſe.
In unoquoq;
nanq;
istorum, con-
trarietas eſt. Is igitur motus, qui in qualitate eſt, alteratio:
hoc enim cõmune nomẽ poſitum eſt: atq; qualitatẽ non eam
dico, quæ in ſubstantia eſt (eſt enim & differẽtia, qualitas)
ſed eam, quæ eſt paßiua, qua quippiam pati dicitur, aut im-
poßibile eſſe. Is autẽ, qui eſt in quantitate, cõmuni quidẽ no
mine caret: habet autẽ earum partiũ, in quas diffunditur no
mina: quarũ altera accretio, altera decretio nũcupatur. Ea
quidẽ, qua ad perfectam acceditur magnitudinem, accretio.
Ea uerò, qua ex hac receditur, decretio. At is, qui eſt in lo-
co, & cõmuni nomine caret, & proprio. Latio autẽ cõmu
ni nomine nuncupetur: quanquam ea ſola propriè ferri di-
cuntur, in quibus cùm mutant locũ, non eſt ſitum ſtare, &
quæ loco ſeipſa nõ mouent. Mutatio autem ea, quæ eſt ea-
dem in forma ad magis, ac minus tale, alteratio eſt. Ea nanq;
mutatio, qua ex contrario ad contrarium itur, aut ſimpli-
citer, aut aliqua ex parte, motus, nimirum eſt: nam ſi ad mi-
nus tale acceditur, ad contrarium: ſi ad magis, ut ex con-
trario in ipſum mutari dicetur. Nibil enim intereſt, aliqua
ex parte quip piam, an abſolutè mutetur: at tamen aliqua ex
parte, eſſe ipſa cõtraria oportebit. Eſt autem ex eo magis,
minusúe tale, quia plus, aut minus ineſt contrarij, & non
ineſt. Ex his igitur quæ dicta ſunt, patet motus has tres ſo-
las eſſe mutationes. Eſt autẽ immobile & id, quod moueri
non poteſt, ut ſonus inuiſibilis eſt. Et id, quod multo in tem
pore uix mouetur: aut id, quod tardè admodum incipit. Est
id inſuper, quod aptum eſt quidem ut moueatur, moueriq́;
poteſt, non tamen tunc, cùm eſt aptum moueri, & ubi, &
quemadmodum eſt aptum, mouetur: quod quidem ſolum
immobilium, quieſcere dico: eſt enim motui cõtraria quies.
trarietas eſt. Is igitur motus, qui in qualitate eſt, alteratio:
hoc enim cõmune nomẽ poſitum eſt: atq; qualitatẽ non eam
dico, quæ in ſubstantia eſt (eſt enim & differẽtia, qualitas)
ſed eam, quæ eſt paßiua, qua quippiam pati dicitur, aut im-
poßibile eſſe. Is autẽ, qui eſt in quantitate, cõmuni quidẽ no
mine caret: habet autẽ earum partiũ, in quas diffunditur no
mina: quarũ altera accretio, altera decretio nũcupatur. Ea
quidẽ, qua ad perfectam acceditur magnitudinem, accretio.
Ea uerò, qua ex hac receditur, decretio. At is, qui eſt in lo-
co, & cõmuni nomine caret, & proprio. Latio autẽ cõmu
ni nomine nuncupetur: quanquam ea ſola propriè ferri di-
cuntur, in quibus cùm mutant locũ, non eſt ſitum ſtare, &
quæ loco ſeipſa nõ mouent. Mutatio autem ea, quæ eſt ea-
dem in forma ad magis, ac minus tale, alteratio eſt. Ea nanq;
mutatio, qua ex contrario ad contrarium itur, aut ſimpli-
citer, aut aliqua ex parte, motus, nimirum eſt: nam ſi ad mi-
nus tale acceditur, ad contrarium: ſi ad magis, ut ex con-
trario in ipſum mutari dicetur. Nibil enim intereſt, aliqua
ex parte quip piam, an abſolutè mutetur: at tamen aliqua ex
parte, eſſe ipſa cõtraria oportebit. Eſt autem ex eo magis,
minusúe tale, quia plus, aut minus ineſt contrarij, & non
ineſt. Ex his igitur quæ dicta ſunt, patet motus has tres ſo-
las eſſe mutationes. Eſt autẽ immobile & id, quod moueri
non poteſt, ut ſonus inuiſibilis eſt. Et id, quod multo in tem
pore uix mouetur: aut id, quod tardè admodum incipit. Est
id inſuper, quod aptum eſt quidem ut moueatur, moueriq́;
poteſt, non tamen tunc, cùm eſt aptum moueri, & ubi, &
quemadmodum eſt aptum, mouetur: quod quidem ſolum
immobilium, quieſcere dico: eſt enim motui cõtraria quies.