Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
81 61
82 62
83 63
84 64
85 65
86 66
87 67
88 68
89 69
90 70
91 71
92 72
93 73
94 74
95 75
96 76
97 77
98 78
99 79
100 80
101 81
102 82
103 83
104 84
105 85
106 86
107 87
108 88
109 89
110 90
< >
page |< < (99) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div338" type="section" level="1" n="126">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s5646" xml:space="preserve">
              <pb o="99" file="0119" n="119" rhead="LIBER PRIMVS."/>
            fiet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5647" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s5648" xml:space="preserve">Eadem ratione ex E P, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5649" xml:space="preserve">E T, notis nota fiet P T. </s>
            <s xml:id="echoid-s5650" xml:space="preserve">Igitur vt antea, iterum notus erit angu-
              <lb/>
            lus P R T, altitudinis poli, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5651" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s5652" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div347" type="section" level="1" n="127">
          <head xml:id="echoid-head130" xml:space="preserve">PROBLEMA 8. PROPOSITIO 29.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5653" xml:space="preserve">DATO plano vel ad Meridianum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5654" xml:space="preserve">Horizontem, vel ad Meri-
              <lb/>
            dianum tantum, vel ad Horizontem tantum inclinato, quanta ſit poli
              <lb/>
            altitudo ſupra ipſum, deprehendere.</s>
            <s xml:id="echoid-s5655" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="left" xml:space="preserve">10</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5656" xml:space="preserve">SIT planum circuli A B C D, cuius centrum E, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5657" xml:space="preserve">ad Meridianum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5658" xml:space="preserve">ad Horizontem, vel ad
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0119-02" xlink:href="note-0119-02a" xml:space="preserve">Altitudo poli
                <lb/>
              ſupra planum
                <lb/>
              inclinatum ad
                <lb/>
              Meridianum,
                <lb/>
              & Horizontem,
                <lb/>
              vel ad Meridia-
                <lb/>
              num t
                <unsure/>
              antum,
                <lb/>
              quomodo inue
                <lb/>
              miatur.</note>
            Meridianum tantum inclinatum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5659" xml:space="preserve">communis ipſius, ac Meridiani ſectio B D. </s>
            <s xml:id="echoid-s5660" xml:space="preserve">Inuento autem,
              <lb/>
            ex coroll. </s>
            <s xml:id="echoid-s5661" xml:space="preserve">propoſitionis præcedentis, arcu Meridiani inter planum inclinatum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5662" xml:space="preserve">polum mun-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0119-01" xlink:href="fig-0119-01a" number="84">
                <image file="0119-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0119-01"/>
              </figure>
            di arcticum, ſumatur illi ęqualis D F. </s>
            <s xml:id="echoid-s5663" xml:space="preserve">Inueniatur
              <lb/>
            quoque per coroll. </s>
            <s xml:id="echoid-s5664" xml:space="preserve">propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5665" xml:space="preserve">25. </s>
            <s xml:id="echoid-s5666" xml:space="preserve">huius lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5667" xml:space="preserve">minor
              <lb/>
            diameter Ellipſis, quam perpendiculares ex cir-
              <lb/>
            cunferentia Meridiani in planum inclinatum de-
              <lb/>
            miſſæ faciunt, quæ ſit G H, ſecans maiorem B D,
              <lb/>
            ad angulos rectos, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5668" xml:space="preserve">circa G H, circulus deſcri-
              <lb/>
            batur, cuius circunferentiam ſecet recta ducta E F,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0119-03" xlink:href="note-0119-03a" xml:space="preserve">20</note>
            in I. </s>
            <s xml:id="echoid-s5669" xml:space="preserve">Deinde per F, agatur minori diametro paral-
              <lb/>
            lela F K; </s>
            <s xml:id="echoid-s5670" xml:space="preserve">per I, autem maiori diametro parallela
              <lb/>
            I K, ſecans priorem in K, puncto, per quod dia-
              <lb/>
            meter ducatur A C, ad quam ex K, perpendicula-
              <lb/>
            ris erigatur K L, ſecans circulum A B C D, in L.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5671" xml:space="preserve">Dico arcum C L, æqualem eſſe arcui, qui altitudi-
              <lb/>
            nem poli ſupra planum A B C D, metitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5672" xml:space="preserve">Quo-
              <lb/>
            niam enim arcus D F, ęqualis eſt ar cui Meridiani
              <lb/>
            inter planum A B C D, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5673" xml:space="preserve">polum mundi, erit & </s>
            <s xml:id="echoid-s5674" xml:space="preserve">
              <lb/>
            reliquus F O, reliquo in Meridiano à polo vſque
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0119-04" xlink:href="note-0119-04a" xml:space="preserve">30</note>
            ad diametrum, quæ ipſam B D, ſecat ad angulos rectos, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5675" xml:space="preserve">à qua perpendiculares cadunt in puncta
              <lb/>
            G, H, æqualis. </s>
            <s xml:id="echoid-s5676" xml:space="preserve">Quare per ea, quæ propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5677" xml:space="preserve">26. </s>
            <s xml:id="echoid-s5678" xml:space="preserve">huius lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5679" xml:space="preserve">demonſtrata ſunt, cadet perpendicularis
              <lb/>
            ex polo in planum A B C D, demiſſa in punctum K, ellipſis diametrorum B D, G H. </s>
            <s xml:id="echoid-s5680" xml:space="preserve">Sicut enim in
              <lb/>
            figura illius propoſitionis ſe habent arcus D L, L E, quibus in circulo inclinato ęquales ſunt ar-
              <lb/>
            cus D K, K A, ita hic ſe habent arcus D F, F O, quibus in Meridiano ad circulum A B C D, incli-
              <lb/>
            nato reſpondent arcus ęquales à D, vſque ad polum arcticum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5681" xml:space="preserve">à polo vſque ad diametrum, quę
              <lb/>
            ipſam B D, ad angulos rectos ſecat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5682" xml:space="preserve">Quare vt ibi demonſtratum eſt, perpendicularem ex K, demiſ-
              <lb/>
            ſam cadere in punctum Q, vbi ſe interſecant rectæ L Q, M Q, diametris H I, B D, ellipſis æqui
              <lb/>
            diſtantes, ita quoque hic oſtendetur, perpendicularem ex polo demiſſam cadere in punctum K,
              <lb/>
            vbi ſe interſecant rectæ F K, I K, diametris G H, B D, ellipſis æquidiſtantes. </s>
            <s xml:id="echoid-s5683" xml:space="preserve">Sit igitur perpendi-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0119-05" xlink:href="note-0119-05a" xml:space="preserve">40</note>
            cularis à polo cadens K M, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5684" xml:space="preserve">polus M; </s>
            <s xml:id="echoid-s5685" xml:space="preserve">intelligaturq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5686" xml:space="preserve">circulus maximus A M C, duci per rectas
              <lb/>
            A E K C, K M, qui neceſſario ad planum A B C D, rectus erit; </s>
            <s xml:id="echoid-s5687" xml:space="preserve">ac propterea cum per polum mun
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0119-06" xlink:href="note-0119-06a" xml:space="preserve">18. vndec.</note>
            di M, tranſeat, inſtar Meridiani erit ipſius plani inclinati, recta autẽ A C, linea erit meridiana, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5688" xml:space="preserve">
              <lb/>
            arcus C M, altitudinẽ poli ſupra idem planum metietur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5689" xml:space="preserve">Ducantur quoque rectæ E L, E M, C L,
              <lb/>
            C M. </s>
            <s xml:id="echoid-s5690" xml:space="preserve">Quoniam igitur tam quadratum ex E L, quadratis ex E K, K L, quam quadratum ex E M,
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0119-07" xlink:href="note-0119-07a" xml:space="preserve">47. primi.</note>
            quadratis ex E K, K M, æquale eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s5691" xml:space="preserve">propterea quòd anguli E K L, E KM, recti ſunt, ex conſtru-
              <lb/>
            ctione, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5692" xml:space="preserve">ex defin. </s>
            <s xml:id="echoid-s5693" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s5694" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5695" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s5696" xml:space="preserve">Euclidis: </s>
            <s xml:id="echoid-s5697" xml:space="preserve">Sunt autem quadrata rectarum E L, E M, æqualium ex cen-
              <lb/>
            tro ſphæræad eius ſuperficiem ductarum ęqualia; </s>
            <s xml:id="echoid-s5698" xml:space="preserve">erunt & </s>
            <s xml:id="echoid-s5699" xml:space="preserve">quadrata ex E K, K L, quadratis ex E K,
              <lb/>
            K M, ęqualia. </s>
            <s xml:id="echoid-s5700" xml:space="preserve">Dempto ergo communi quadrato ex E K, æquale erit quadratum ex K L, quadrato
              <lb/>
            ex K M, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5701" xml:space="preserve">recta K L, rectæ K M, æqualis. </s>
            <s xml:id="echoid-s5702" xml:space="preserve">Itaque cum latera K L, K C, lateribus K M, K C, ſint
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0119-08" xlink:href="note-0119-08a" xml:space="preserve">50</note>
            æqualia, angulosq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5703" xml:space="preserve">æquales cõprehendant, vtpote rectos, æqualis erit baſis C L, baſi C M; </s>
            <s xml:id="echoid-s5704" xml:space="preserve">ac proin
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0119-09" xlink:href="note-0119-09a" xml:space="preserve">4. primi.</note>
            de & </s>
            <s xml:id="echoid-s5705" xml:space="preserve">arcus C L, æqualis erit arcui C M, qui altitudinẽ poli ſupra planũ A B C D, metitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5706" xml:space="preserve">Quod
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0119-10" xlink:href="note-0119-10a" xml:space="preserve">28. tertij.</note>
            eſt propoſitum: </s>
            <s xml:id="echoid-s5707" xml:space="preserve">Atque hoc modo Federicus Cõmandinus ferè propoſitum exequitur, quanquã
              <lb/>
            de plano ad Horizontem tantum inclinato nihil dicat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5708" xml:space="preserve">Quod idẽ nos ex ſinubus ita abſoluemus.</s>
            <s xml:id="echoid-s5709" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="right" xml:space="preserve">Altitudo poli
            <lb/>
          ſupra planum
            <lb/>
          inclinatum ad
            <lb/>
          Meridianum, &
            <lb/>
          Horizon@ẽ qua
            <lb/>
          uia per ſinu@ in
            <lb/>
          quiratur.</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5710" xml:space="preserve">SIT Horizon A B C D, Meridianus A C; </s>
            <s xml:id="echoid-s5711" xml:space="preserve">planum ad Meridianum & </s>
            <s xml:id="echoid-s5712" xml:space="preserve">ad Horizontem inclina
              <lb/>
            tum E F, ſec
              <unsure/>
            ans Meridianum in G, vbicunque hoc contingat; </s>
            <s xml:id="echoid-s5713" xml:space="preserve">Polus mundi H, per quem & </s>
            <s xml:id="echoid-s5714" xml:space="preserve">polũ
              <lb/>
            plani inclinati E F, circulus maximus deſcribatur B D, ſecans planum inclinatum in I, atque adeo
              <lb/>
            per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5715" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s5716" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5717" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s5718" xml:space="preserve">Theodoſij, ad angulos rectos; </s>
            <s xml:id="echoid-s5719" xml:space="preserve">metieturq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s5720" xml:space="preserve">propterea arcus HI, altitudinem
              <lb/>
            poli ſupra planum E F. </s>
            <s xml:id="echoid-s5721" xml:space="preserve">Quoniam igitur in triangulo ſphęrico G H I, cuius angulus I, rectus eſt,
              <lb/>
            vt ſinus arcus Meridiani G H, qui inter planum inclinatum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5722" xml:space="preserve">polum interijcitur, ad ſinum angu
              <lb/>
            li recti I, hoc eſt, ad ſinum totum, ita eſt, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s5723" xml:space="preserve">16. </s>
            <s xml:id="echoid-s5724" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s5725" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s5726" xml:space="preserve">Ioan. </s>
            <s xml:id="echoid-s5727" xml:space="preserve">Regiom. </s>
            <s xml:id="echoid-s5728" xml:space="preserve">de triangulis, vel </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>