Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
99
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg847
"/>
<
lb
/>
fit in ea quæ ſunt priora; certè & hęc communia reſoluentur in aliqua priora, & ſic
<
expan
abbr
="
rationẽ
">rationem</
expan
>
po
<
lb
/>
ſteriorum obtinebunt. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Indeq́
">Indeque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>factum fuiſſe puto, quòd idem auctor cauſſas primas in quas re
<
lb
/>
ſoluuntur demonſtrationes, diſtinxerit à
<
expan
abbr
="
cõpoſitis
">compoſitis</
expan
>
, & has eſſe prædicarit, materiam primam, &
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
vltimã
">vltimam</
expan
>
formam. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Nanq.
">Nanque</
expan
>
paullò inferius docet Auerroës compleri ſcientiam per cauſſas exiſten
<
lb
/>
teis in re propinquas &
<
expan
abbr
="
eſsẽtialeis
">eſsentialeis</
expan
>
ad quas
<
expan
abbr
="
idẽ
">idem</
expan
>
nobilis auctor per remotas iubet eſſe
<
expan
abbr
="
procedẽdum
">procedendum</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Ergo remotæ ſunt hîc poſteriores. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Itaq.
">Itaque</
expan
>
interpretor materiam primam, non illam ſanè quæ eſt
<
lb
/>
omnia potentia, & remotiſsima, ſed primam, ideſt, medio vacantem: hæc verò eſt proxima, cui
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
quoq.
">quoque</
expan
>
reſpondet vltima forma quas diſtinguit Auerroës à compoſitis, eo quòd reliquæ cauſſæ
<
lb
/>
remotiores habeant alias cauſſas in quas reſoluantur; hę verò in nullam reſolui poſſunt. </
s
>
<
s
>Atque
<
lb
/>
ita accipit Auerroës compoſitionem non materialem, ideſt,
<
expan
abbr
="
coagmẽtationem
">coagmentationem</
expan
>
plurium
<
expan
abbr
="
cauſſarũ
">cauſſarum</
expan
>
<
lb
/>
diuerſi generis, ſed cauſſarem, ſeu formalem, ideſt ex prioribus & poſterioribus &
<
expan
abbr
="
deniq.
">denique</
expan
>
ordine
<
lb
/>
quodam ſubiectis, & ſubordinatis illi primę cauſſę in eodem genere, hoc eſt proximę qua poſita
<
lb
/>
è veſtigio ponitur effectus, cuius adeptione conſiſtit vniuerſa notitia quæſtionis. </
s
>
<
s
>Quòd ſi cauſſę
<
lb
/>
illæ communes primæ perhibentur, non ſunt primæ omnibus modis, ſed ratione tantùm non re;
<
lb
/>
nihil autem vetat aliquid eſſe prius ratione, re verò poſterius, vt antè ſignificauimus. </
s
>
<
s
>Ab hoc vię
<
lb
/>
ſignificato pendent omnes diſcurſus, ſeu mentis progreſſus qui pertinent ad ſcientias. </
s
>
<
s
>Nanque
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg848
"/>
<
lb
/>
demonſtratio quod eſt, erit reſolutio: demonſtratio propter quid, compoſitio. </
s
>
<
s
>conſimiliter de
<
lb
/>
finituri prius reſoluimus, deinde componimus. </
s
>
<
s
>licebit etiam vniuersè affirmare ad hos progreſ
<
lb
/>
ſus referri quæcunque munera
<
foreign
lang
="
grc
">διανόιας</
foreign
>
, vt ſyllogiſmos dialecticos ad reſolutionem, quia diri
<
lb
/>
guntur ad principia ſcientiarum, & definitiones. </
s
>
<
s
>modò tamen in his progreſsibus ratio notioris
<
lb
/>
& ignotioris habeatur: nam reliqua ſunt viæ tertij ſignificati: Quocirca & hæc via deſinet in
<
lb
/>
inſtrumenta: atqui non inſtrumentorum fabricam, ſed animum potius, vt ita dicam, ſpectabit,
<
lb
/>
& accipiet ordine ſolùm,
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
docebit; accipiet autem, quatenus in ipſa non neceſsitas aliqua, vel
<
lb
/>
illatio ſpectatur, ſed cognitio & lumen duntaxat. </
s
>
<
s
>Ab huiuſmodi viarum vſu methodus eſt no
<
lb
/>
minata, ſed cùm ea
<
expan
abbr
="
quoq.
">quoque</
expan
>
vox ſit multiplex; operęprecium fore puto, ſi prius
<
expan
abbr
="
itẽ
">item</
expan
>
de ipſa diſtin
<
lb
/>
guatur. </
s
>
<
s
>Etenim primo loco methodus ab Ariſtotele vocatur ratio parandi inſtrumenta quibus
<
lb
/>
efficitur ſcientia, quare conuenit cum via tertij ſignificati,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
de qua ſuprà dictum eſt abundè.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg849
"/>
<
lb
/>
Deinde methodus à Galeno frequenter accipitur pro vniuerſali ratione tractandi aliquid, ſiue
<
lb
/>
agendi generatim. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
illudq́
">illudque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ab eodem auctore animaduertitur, in omni arte duo prima capita
<
expan
abbr
="
cõ-prehendi
">con
<
lb
/>
prehendi</
expan
>
, methodum quę item ab Ariſtotele vocatur ars, & experientiam,
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
illam quidem,
<
lb
/>
vt habeamus vnam quandam communem
<
expan
abbr
="
viã
">viam</
expan
>
quæ complectatur omnia particularia ob id, vt ea
<
lb
/>
quæ conſimilia ſunt, ad ſuum caput referri valeant, & ſuis locis digeri: alterum verò, vt ſimili
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg850
"/>
<
lb
/>
tudines ac diſsimilitudines obſeruare liceat. </
s
>
<
s
>& illa in ſingularibus agnoſcere, & ad ſingula ſigil
<
lb
/>
latim applicare quæ in methodo generatim
<
expan
abbr
="
cõprehenſa
">comprehenſa</
expan
>
fuerint. </
s
>
<
s
>Tertiò methodus eſt inſtrumen
<
lb
/>
tum quod vel declarat vel fidem facit: vel ad hęc inſtrumenta deducit, quæ item communiter à
<
lb
/>
Ptolemęo & Theone dicitur
<
foreign
lang
="
grc
">ἔφοδος</
foreign
>
, nos inſinuationem vertimus. </
s
>
<
s
>Quartò eſt doctrina recta ra
<
lb
/>
tione procedens
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ad ea quæ cognoſcenda ſunt, & id potiſsimè reſpicere videtur, vt doceatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg851
"/>
<
lb
/>
quo pacto dici poteſt methodus definitiua &
<
expan
abbr
="
demõſtratiua
">demonſtratiua</
expan
>
, ſeu ſyllogiſtica in qua definitio, de
<
lb
/>
monſtratio,
<
expan
abbr
="
ſyllogiſmuſq́
">ſyllogiſmuſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ratione & via docerentur, quam nonnulli ſic acceperunt,
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
vt non vi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg852
"/>
<
lb
/>
derint eiuſmodi tractationes à via, aut ordine quibus traditę ſunt, ac diſpoſitę, fuiſſe
<
expan
abbr
="
nonnunquã
">nonnunquam</
expan
>
<
lb
/>
vocatas, & hæc ponitur 1. Phyſ. T. 1. de hac ſermo eſt habendus. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Explicandũ
">Explicandum</
expan
>
verò eſt ante alia,
<
lb
/>
quæ'nam
<
expan
abbr
="
conſtituãt
">conſtituant</
expan
>
methodum in hoc ſignificato, & quid ipſa ſit. </
s
>
<
s
>Atqui docet Ariſtoteles eam
<
lb
/>
è duobus conſtare principiis, altero quod eſt ſcientia rei tractandę;
<
expan
abbr
="
atq.
">atque</
expan
>
altero quod Ariſtoteles
<
lb
/>
eruditionem vocat. </
s
>
<
s
>Agamus de primo. </
s
>
<
s
>Scientia eſt habitus per demonſtrationem acquiſitus: hęc
<
lb
/>
enim recta eſt ratio, quia conſiſtit certis & propriis principiis, atque ita connexis, vt id quod per
<
lb
/>
demonſtrationem cognoſcitur, aliter ſe habere non poſsit. </
s
>
<
s
>Quocirca cùm mens noſtra collimet
<
lb
/>
in verum, demonſtratione vtens eo certiſsimè potietur. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
eaq́
">eaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>videtur eſſe pars propria docentis in
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg853
"/>
<
lb
/>
methodo. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Sciẽtia
">Scientia</
expan
>
verò tametiſi reſpicit ſolam veritatem per ſe, ſi preſsius accipiatur, & ea vel eſt
<
lb
/>
naturalis, vel mathematica, vel diuina; funditur etiam ad omne genus veritatis, ſiue illa per ſe
<
expan
abbr
="
re-quirat̃
">re
<
lb
/>
quiratur</
expan
>
, ſiue actionis aut effectionis gratia quod in ciuilibus facultatibus euenit, & in reliquis ar
<
lb
/>
tibus, vbi citrà actionem, aut effectiones rerum naturas
<
expan
abbr
="
ſpectãdas
">ſpectandas</
expan
>
ſuſcipimus, vt ex iis quæ opor
<
lb
/>
tunè conſiderata fuerint, de ſingulis quæ nobis occurrunt,
<
expan
abbr
="
rectũ
">rectum</
expan
>
iudicium facere valeamus & ex
<
lb
/>
eorum agere pręſcripto, quod item contemplari vocauit Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Itaque duplex ſolet eſſe
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg854
"/>
<
lb
/>
pars huiuſmodi facultatum; altera quidem quę theorica dici ſolet, atque altera quam vulgò pra
<
lb
/>
cticen appellant, pars quidem illa, quę theorica dicitur,
<
expan
abbr
="
cõſtituit
">conſtituit</
expan
>
<
expan
abbr
="
methodũ
">methodum</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Etenim, vt monet nos
<
lb
/>
Ariſt. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
e
<
emph.end
type
="
sup
"/>
inter varias conſiderationeis quę in vna quaque re,
<
expan
abbr
="
naturaq́
">naturaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
excutiẽda
">excutienda</
expan
>
negocium
<
expan
abbr
="
faciũt
">faciunt</
expan
>
,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg855
"/>
<
lb
/>
&
<
expan
abbr
="
contẽplationis
">contemplationis</
expan
>
egent, alię ad
<
expan
abbr
="
cognoſcendũ
">cognoſcendum</
expan
>
tantùm pertinent, aliæ verò ad
<
expan
abbr
="
acquiſitionẽ
">acquiſitionem</
expan
>
, & ne
<
lb
/>
gocia
<
expan
abbr
="
ſpectãt
">ſpectant</
expan
>
. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Quamobrẽ
">Quamobrem</
expan
>
ea quę in ſola
<
expan
abbr
="
contẽplatione
">contemplatione</
expan
>
poſita
<
expan
abbr
="
sũt
">sunt</
expan
>
, oportuno
<
expan
abbr
="
tẽpore
">tempore</
expan
>
tractare opor
<
lb
/>
tet: hoc
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
methodi
<
expan
abbr
="
propriũ
">proprium</
expan
>
munus eſt, & hic eius finis,
<
emph
type
="
sup
"/>
f
<
emph.end
type
="
sup
"/>
vt
<
foreign
lang
="
grc
">ὁδῷ καὶ ρᾷστα</
foreign
>
, vt verbis Ariſt. </
s
>
<
s
>vtar, ideſt,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg856
"/>
</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>