Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Table of contents

< >
[3.] Capitulum tertium / in quo agitur de quibuſdam propor­tionalitatibus et modis argu­endi in eis.
Page: 31
[4.] Capitulum quartum / in quo agitur de ex-ceſſu cõpoſitione et diuiſione ꝓportionū.
Page: 32
[5.] Capitulum quintum / in quo reci-tatur paucis et impugnatur opinio baſani politi de proportione ſiue cõmenſurabilitate proportionum.
Page: 39
[6.] Capitulū ſextū / in quo agitur de pro-portionū proportione: cõmenſurabilita­te earūdem, et incõmenſurabilitate.
Page: 42
[7.] Capitum ſeptimū / in quo agitur de medie rei inuentione et proportione proportionuꝫ rationalis et irrationalis.
Page: 48
[8.] Capitulum octauū / in quo agitur decre-mento et decremento ꝓportionū.
Page: 50
[1.] Capitulum primum / in quo ponitur et improbatur vna opinio: de cauſa velocitatis motus.
Page: 58
[2.] Capitulum ſecundū / in quo recitantur et improbantur ſecunda et tertia opinio-nes. de cauſa velocitatis motuum.
Page: 60
[3.] Capitulum tertium / in quo ponitur alia opinio et vera.
Page: 60
[4.] Quartum capitulum / in quo ponunt̄̄ ſeptē regule de propor­tionalitate motus quas ponit philoſophus ſeptimo phiſico-rum quas etiam in preſenti ca-pite examinandas duxi.
Page: 62
[5.] Capitulum quintum / in quo ponuntur regule ſiue concluſiones velocitatis et tar­ditatis motus penes proportionem pro­portionum conformiter ad intentionem calculatoris.
Page: 63
[6.] Sextum capitulum / in quo ponūtur alique obiectiones contra aliquas concluſiones ſuperioris capitis.
Page: 67
[7.] Septimum capitulum / in quo inquiri­tur: vtrum aliqua potentia non varia-riata per medium vniforme aut diffor-me, vniformiter ad non gradum vel ad gradum ſuum motum remittere aut in­tendere valeat.
Page: 74
[8.] Capitulū octauū / in quo inquiritur an due potentie īequales idē mediū īuariatū tran-ſeūtes valeãt vniformiter remittere aut intē­dere motum ſuum per ambarū vel alterius earum variationem.
Page: 78
[9.] Capitulum nonum / quod obiicit cõcluſioni­bus duoꝝ p̄cedentium capitum.
Page: 89
[10.] Capitulum decimum / in quo oſten-ditur, et traditur noticia velocitatis motus penes cauſam in medio vni-formiter difformi quieſcente: poten-tia continuo variata.
Page: 96
[11.] Capitulum vndecimum / in quo pulchre admodum comparantur motus diuerſa-rum potentiarum in eodem medio vnifor­miter difformi inuariato mouentium per earum potentiarum vniforme crementum
Page: 103
[12.] Capitulum duodecimum: aliqui-bus predictarum concluſionum pre-cedentium capitum obiiciens.
Page: 108
[13.] Capitulum tridecimum / in quo ponū­tur alique concluſiones velocitatē mo­tus penes cauſam declarãtes in medio non reſiſtente in quo eſt progreſſio la-titudinis reſiſtentie vniformiter diffor­mis: gradu intenſiori quieſcente.
Page: 113
[14.] Quartumdecimum capitulum: in quo ponuntur concluſiones de velo-citate motus in medio non reſiſtente, in quo eſt progreſſio ſiue extenſio la-titudinis reſiſtentie nõ gradu aut ex­tremo remiſſiori quieſcente inſequē-do ordinem et modum calculatoris.
Page: 117
[15.] Quindecimum caput / quod obiicit ali-quibus que dicta ſunt in precedentibꝰ duo­bus capitibus: inferendo aliquas conclu-ſiones de velocitate motus in reſiſtētia dif­formiter difformi progrediente per medi-um non reſiſtens: et in latitudine vniformi­ter difformi condenſante ſe ad non quãtū in medio non reſiſtente.
Page: 122
[1.] Capitulū ṗmū / in quo ponūtur aliq̈ cõia elemēta ī hac materia definitiões vcꝫ diuiſionibꝰ adiunctis
Page: 129
[2.] Capitulum ſecundum / in quo inueſtiga­tur diſputatiue et per modum queſtionis penes quid attendi habeat motus loca-lis difformis quo ad ſubiectum velocitas
Page: 134
[3.] Capitulū tertiū / in quo oſtendit̄̄ modꝰ cogno-ſcendi ſiue cõmenſurandi motū vniformieer diffor-mem et difformiter difformem quo ad tempus quo ad velocitatem et tarditatem in omni ſpecie .etc̈. In oī ſpecie ꝓportiõis rõnalis et irrõalis per modū q̄ſtiõis ꝓcedendo.
Page: 141
[4.] Capitulum quartum in quo diſputatiue īquiritur quõ motus difformis quo ad ſubiectū et tp̄s ſimul: pa­riter motus mixti veloci­tas cognoſci debeat.
Page: 168
[1.] Capitulū primū in quo diſputatiue inquiritur. Quid ſi raritas et dēſitas et penes q̇d raritatis et dēſitatis intēſio et rarefactiõis et condenſationis ſit velocitas attendenda.
Page: 174
[2.] Secundū capitulū huiꝰ tractatus / in quo ſolito pro more diſputatiue inquirimus penes quid velo­citas augmētationis attendi habeat.
Page: 203
[1.] Capitulum primuꝫ in quo diſputatiue inquirit̄̄ penes quid motus alterationis velocitas attendi habeat.
Page: 218
[2.] Capitulum ſecundum in quo agitur de intenſione et remiſ-ſione formarum.
Page: 236
[3.] Caput .3.4. tractatus inquireas diſpu­tatiue. An qualitates contrarie ſe com-patiantur.
Page: 252
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N10136" level="2" n="1" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N10B6A" level="3" n="4" type="chapter" type-free="capitulum">
              <p xml:id="N10D7E">
                <s xml:id="N10DFB" xml:space="preserve">
                  <pb chead="Prime partis" file="0012" n="12"/>
                nitū magnꝰ erit exceſſus quo quantitas maior ex­
                  <lb/>
                cedet minorē. </s>
                <s xml:id="N10E05" xml:space="preserve">igitur in infinitū magna erit ꝓpor-
                  <lb/>
                tio quãtitatis maior ad minorē: et per cõſequens
                  <lb/>
                illarū infinitarū proportionū in infinitū magna
                  <lb/>
                erit aliqua: quod fuit probandū. </s>
                <s xml:id="N10E0E" xml:space="preserve">Et ſic patet con-
                  <lb/>
                cluſio. </s>
                <s xml:id="N10E13" xml:space="preserve">¶ Simile correlariū: correlario ṗme cõclu-
                  <lb/>
                ſiõis: hic poteris inferre de gñatione huiuſmodi
                  <lb/>
                proportionū irrationaliū. </s>
                <s xml:id="N10E1A" xml:space="preserve">¶ Plures adieciſſem
                  <lb/>
                cõcluſiones et correlaria: niſi obſtaret hanc mate­
                  <lb/>
                riã ex ſecunda parte in vniuerſum dependere. </s>
                <s xml:id="N10E21" xml:space="preserve">Nec
                  <lb/>
                mirari oportet: ſi plurimū in his duobus capitibꝰ
                  <lb/>
                cõtra morē et ordinē mathematicū: ſequētibꝰ vſus
                  <lb/>
                fuerim. </s>
                <s xml:id="N10E2A" xml:space="preserve">Non em̄ potuit hec materia alio mõ īduci</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="N10E2D" level="3" n="5" type="chapter" type-free="capitulum">
              <head xml:id="N10E32" xml:space="preserve">Capitulū quintū / in quo agit̄̄ de diuiſione
                <lb/>
              corporis in partes proportionales qua pro­
                <lb/>
              portione rationali quis voluerit.</head>
              <p xml:id="N10E39">
                <s xml:id="N10E3A" xml:space="preserve">QUoniam plerū in materia
                  <lb/>
                triplicis motus occurūt pleri caſus:
                  <lb/>
                in quibus oportet vti multiplici ſpecie
                  <lb/>
                diuiſionis corporis in partes ſuas proportiona­
                  <lb/>
                les variis et diuerſis ꝓportionibus rationalibus
                  <lb/>
                ideo ad vniuerſalē methodū inueniendam ſit.</s>
              </p>
              <p xml:id="N10E47">
                <s xml:id="N10E48" xml:space="preserve">Prīa ſuppõ. </s>
                <s xml:id="N10E4B" xml:space="preserve">Nõ oēs ꝑtes alicuiꝰ cor­
                  <lb/>
                poris ī q̈s idē corpꝰ diuidit̄̄ ↄ̨tinuo ſe hñtes ī eadē
                  <lb/>
                ꝓportiõe: gr̄a exēpli a. ſūt oēs ꝑtes ꝓportionales
                  <lb/>
                eiuſdē corꝑis eadē ꝓportiõe a. </s>
                <s xml:id="N10E54" xml:space="preserve">Probat̄̄ / q2 poſſibi­
                  <lb/>
                le eſt /  vna medietas alicuiꝰ corꝑis diuidat̄̄ in oēs
                  <lb/>
                partes ſuas ꝓportione tripla: et omēs ille partes
                  <lb/>
                ſunt partes illiꝰ corporis totalis. </s>
                <s xml:id="N10E5D" xml:space="preserve">in q̈s idē corpꝰ
                  <lb/>
                diuidit̄̄ hñtes ſe cõtinuo in ꝓportiõe tripla: 2. et tñ
                  <lb/>
                nõ ſunt oēs partes ꝓportionales illius corporis
                  <lb/>
                proportione tripla. </s>
                <s xml:id="N10E66" xml:space="preserve">Et capio in ſuppoſitiõe ly oēs
                  <lb/>
                collectiue in primo loco et in ſecundo.</s>
              </p>
              <p xml:id="N10E6B">
                <s xml:id="N10E6C" xml:space="preserve">Secūda ſuppoſitio. </s>
                <s xml:id="N10E6F" xml:space="preserve">Oēs partes ali­
                  <lb/>
                cuius corporis innuite continue ſe habētes aliq̈
                  <lb/>
                ꝓportione: puta a. et abſoluentes totū corpꝰ: ſunt
                  <lb/>
                oēs partes ꝓportionales eiuſdē corporis propor­
                  <lb/>
                tione a. </s>
                <s xml:id="N10E7A" xml:space="preserve">Et volo dicere /  ſi aliquod corpꝰ diuidat̄̄
                  <lb/>
                in infinitas partes continuo ſe habentes in ꝓpor­
                  <lb/>
                tione a. et abſoluētes totū corpus: ille ſimul ſunt
                  <lb/>
                oēs partes proportionales proportione a. </s>
                <s xml:id="N10E83" xml:space="preserve">Patꝫ
                  <lb/>
                hec ſuppoſitio: q2 ſic diuidere corpus eſt diuidere
                  <lb/>
                ipſū in oēs partes ꝓportionales proportione a.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N10E8B" xml:space="preserve">Patet hoc ex deſcriptione termini.</s>
              </p>
              <p xml:id="N10E8E">
                <s xml:id="N10E8F" xml:space="preserve">Tertia ſuppoſitio. </s>
                <s xml:id="N10E92" xml:space="preserve">Quãdocun ali­
                  <lb/>
                qua cõtinuo ꝓportionãtur aliqua ꝓportione geo­
                  <lb/>
                metrica: qualis eſt ꝓportio inter proportionata:
                  <lb/>
                talis eſt inter ſuas differētias ſiue exceſſeus: quod
                  <lb/>
                idem eſt: vt q2 .3. ad .4. ſe habet in ꝓportiõe dupla
                  <lb/>
                et ſimiliter .4. ad 2. / et cõtinuo proportionant̄̄ eadē
                  <lb/>
                proportione: ideo differentia ſiue exceſſus inter .8
                  <lb/>
                et .4. ſe habet ad differãtiã ſiue exceſſum inter .4. et
                  <lb/>
                2. in proportiõe dupla. </s>
                <s xml:id="N10EA5" xml:space="preserve">Patet hec ſuppoſitio ex
                  <lb/>
                quīta proprietate proportionalitatis ſiue medie­
                  <lb/>
                tatis geometrice ex ſecūda parte capitulo ſecūdo</s>
              </p>
              <p xml:id="N10EAC">
                <s xml:id="N10EAD" xml:space="preserve">Quarta ſuppoſitio. </s>
                <s xml:id="N10EB0" xml:space="preserve">Si aliquod cor­
                  <lb/>
                pus diuidatur in infinitas partes: et deperdendo
                  <lb/>
                primã illarū perdit aliquã ꝓportionē puta a. / hoc
                  <lb/>
                eſt efficitur in a. ꝓportione minꝰ: et ꝑdendo ſcḋam
                  <lb/>
                poſt primã iterum efficitur in a. minus: et ꝑdendo
                  <lb/>
                tertiam poſt ſecūdã iterum efficitur in a. minus. </s>
                <s xml:id="N10EBD" xml:space="preserve">et
                  <lb/>
                ſic conſequenter ille partes ſunt oēs partes ꝓpor­
                  <lb/>
                tionales illius corporis ꝓportione a. / ſi vero ꝑden­
                  <lb/>
                do primã illarū non perdit vnam proportionē a. /
                  <cb chead="Capitulum quintū."/>
                et ꝑdendo ſecundã poſt primã: vnã alteram, ꝑden-
                  <lb/>
                do tertiã poſt ſecundã vnã alteram ꝓportionē a. /
                  <lb/>
                et ſic cõſequenter: tales partes nõ ſunt oēs partes
                  <lb/>
                ꝓportionales talis corporis ꝓportione a. </s>
                <s xml:id="N10ECF" xml:space="preserve">Pro-
                  <lb/>
                batur prima pars / q2 ſi nõ: detur oppoſitū: videli­
                  <lb/>
                cet /  aliquod corpus diuiditur in aliquas partes
                  <lb/>
                iufinitas: et ꝑdēdo primã illarum ꝑdit ꝓportionē
                  <lb/>
                a. etc̈. et tamen nõ ſunt ille oēs partes ꝓportiona-
                  <lb/>
                les illius corporis ꝓportiõe a. et ſic tale corpus b. /
                  <lb/>
                et arguitur ſic / b. eſt diuiſum in infinitas partes: et
                  <lb/>
                ꝑdendo primã illarū in prima parte ꝓportionali
                  <lb/>
                hore exempli gratia: in fine illius partis eſt in a.
                  <lb/>
                ꝓportiõe minꝰ: et ꝑdendo ſecundã partē in ſecūda
                  <lb/>
                parte ꝓportionali tēporis: iterum efficitur in fine
                  <lb/>
                eiuſdem partis in a. proportione minꝰ quaꝫ erat
                  <lb/>
                in principio eiuſdē partis: et in tertia parte ꝓpor­
                  <lb/>
                tionali ꝑdēdo terntiã ip̄m efficitur minꝰ / quã erat
                  <lb/>
                in principio eiuſdē ꝑtis in a. ꝓportione: et ſic con­
                  <lb/>
                ſequēter. </s>
                <s xml:id="N10EF0" xml:space="preserve">igitur in partibus ꝓportionabilibꝰ illiꝰ
                  <lb/>
                hore ſunt infinita corpora cõtinuo ſe habentia in
                  <lb/>
                ꝓportione a. </s>
                <s xml:id="N10EF7" xml:space="preserve">Patet / q2 corpus qḋ eſt in principio
                  <lb/>
                p̄me partis ꝓportionalis: ſe habet in ꝓportione
                  <lb/>
                a. ad illud quod eſt in prīcipio ſecunde et illud qḋ
                  <lb/>
                eſt in p̄ncipio ſecunde ſe habet in ꝓportione a. ad
                  <lb/>
                illud quod eſt in principio tertie: et ſic cõſequēter /
                  <lb/>
                igitur illa infinta corpora continuo ſe habet in
                  <lb/>
                ꝓportiõe a. / et ex cõſequēti ſequit̄̄ /  exceſſus inter
                  <lb/>
                illa corpora cõtinuo ſe habēt in ꝓportiõe a. / puta
                  <lb/>
                exceſſus quo corpus in p̄ncipio ṗme partis ꝓpor­
                  <lb/>
                tionalis excedit corpus in p̄ncipio ſecunde: ſe ha­
                  <lb/>
                bet in ꝓportione a. / ad exceſſum quo corpus in p̄n­
                  <lb/>
                cipio ſecūde excedit corpus in p̄ncipio tertie: et ſic
                  <lb/>
                cõſequēter. </s>
                <s xml:id="N10F12" xml:space="preserve">Patet hec cõſequētia ex p̄cedenti ſup­
                  <lb/>
                poſitione: et illi exceſſus ſunt ille partes que deper­
                  <lb/>
                dūtur in partibus ꝓportionalibus tēporis: ergo
                  <lb/>
                ille ꝑtes que deꝑduntur in illis partibus propor-
                  <lb/>
                tionalibus tēporis ſe habent cõtinuo in ꝓportõe
                  <lb/>
                a. </s>
                <s xml:id="N10F1F" xml:space="preserve">Conſequētia patet: et ꝓbatur antecedens: quia
                  <lb/>
                corpus in principio p̄me partis ꝓportionalis tē-
                  <lb/>
                poris: exedit corpus in principio ſecunde ꝑ illud
                  <lb/>
                quod deꝑdit in ip̄a p̄ma parte ꝓportionali tēpo-
                  <lb/>
                ris: et illud eſt p̄ma illarum partiū in quas diuidi­
                  <lb/>
                tur corpus ex caſu: igitur aſſumptum verum </s>
                <s xml:id="N10F2C" xml:space="preserve">Qm̄
                  <lb/>
                ſic ꝓbabis de quocū alio exceſſu. </s>
                <s xml:id="N10F31" xml:space="preserve">et vltra ille par­
                  <lb/>
                tes in quas diuiditur illud corpus b. ſunt infinite
                  <lb/>
                cõtinuo ſe habentes in ꝓportione a. / et abſoluūt to­
                  <lb/>
                tum corpus: igitur ille ſunt oēs partes ꝓportiona­
                  <lb/>
                les illius corporis ꝓportione a. / quod fuit negatū
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N10F3D" xml:space="preserve">Patet hec conſequentia ex ſecunda ſuppoſitione.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N10F41" xml:space="preserve">Quod vero ille partes abſoluant totum corpus
                  <lb/>
                patet / quia per deperditionem illarū perditur to­
                  <lb/>
                tum corpus ad nõ quantum: cum deperdat infini­
                  <lb/>
                tam latitudinem proportionis: vt conſtat: igitur.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="N10F4B" xml:space="preserve">Secūda pars patet facile / quia bene ſequitur de-
                  <lb/>
                perdendo illas partes continuo: tale corpus non
                  <lb/>
                continuo efficitur minus in proportione a. / ergo
                  <lb/>
                ſequitur /  non ſunt ibi in tali diminutione infini­
                  <lb/>
                ta corpora continuo ſe habentia in proportione
                  <lb/>
                a. modo ſuperius expoſito: ergo ſequitur /  exceſ­
                  <lb/>
                ſus illorum corporum non continuo ſe habent in
                  <lb/>
                proportione a. </s>
                <s xml:id="N10F5C" xml:space="preserve">Patet conſequentia ex tertia ſup­
                  <lb/>
                poſitione: et illi exceſſus ſunt partes in quas diui­
                  <lb/>
                debatur ipſum corpus b. / igitur ipſe non ſunt par­
                  <lb/>
                tes proportionales corporis b. proportione a. / et
                  <lb/>
                per conſequens de primo ad vltimum ſequitur il­
                  <lb/>
                la ſecunda pars ſuppoſitionis.</s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>
Impressum