126ALHAZEN
12. Centra ſphær arum toti{us} oculi, cryſtallinæ, utriuſ ſuperficiei corneæ, & con-
uexæ humoris albuginei, eſt unum punctum. 7 p 3.
uexæ humoris albuginei, eſt unum punctum. 7 p 3.
ET cum declaratũ ſit, [6.
8 n] quòd centrũ corneę, & centrũ ſuperficiei anterioris glacialis, am-
bo ſint ſuper iſtam lineã, & ambo ſint remotiora in profundo centro uueæ, melius eſt, ut cen-
trũ ſuperficiei anterioris glacialis ſit ipſum centrũ corneæ, ita ut centra omniũ ſuperficierum
oppoſitarũ foramini uueæ, ſint unũ punctũ cõmune: & ſic erunt omnes lineæ exeuntes à centro ad
ſuperficiem oculi perpendiculares ſuper oẽs ſuperficies oppoſitas foramini: & hinc poſterius decla
rabitur, apud noſtrum ſermonem de qualitate uiſionis, quòd centrum ſuperficiei corneæ & centrũ
ſuperficiei anterioris glacialis, eſt unum centrũ cõmune. Superficies ergo tunicarũ uiſus, oppoſita-
rum foramini uueæ, ſunt ſuperficies ſphæricæ, quarum centrum eſt unum punctum commune.
bo ſint ſuper iſtam lineã, & ambo ſint remotiora in profundo centro uueæ, melius eſt, ut cen-
trũ ſuperficiei anterioris glacialis ſit ipſum centrũ corneæ, ita ut centra omniũ ſuperficierum
oppoſitarũ foramini uueæ, ſint unũ punctũ cõmune: & ſic erunt omnes lineæ exeuntes à centro ad
ſuperficiem oculi perpendiculares ſuper oẽs ſuperficies oppoſitas foramini: & hinc poſterius decla
rabitur, apud noſtrum ſermonem de qualitate uiſionis, quòd centrum ſuperficiei corneæ & centrũ
ſuperficiei anterioris glacialis, eſt unum centrũ cõmune. Superficies ergo tunicarũ uiſus, oppoſita-
rum foramini uueæ, ſunt ſuperficies ſphæricæ, quarum centrum eſt unum punctum commune.
13. In toti{us} oculi ſeu motu ſeu quiete ſit{us} partium ſtabilis permanet. 25 p 3. Idem 9 n.
ET iterum quia iſtud centrũ eſt centrum ſuperficiei manifeſtæ oculi, cõtinuatę cũ ſuperficie cõ
tinente totum oculum, & totus oculus eſt rotundus, niſi quantũ deficit de cõpletione ſphęrę
pinguedinis cõſolidatiuæ à parte anteriore ipſius oculi, & iſte defectus nõ operatur diuerſita
tem in motu oculi, quoniã non tangit cõcauum oſsis. Iſtud ergo centrum erit centrum totius oculi:
ergo eſt intra totũ oculum. Centrũ ergo ſuperficierum tunicarum uiſus, oppoſitarũ foramini uueæ,
eſt intra totum oculum. Cum ergo mouetur oculus, non mutabitur punctum oculi, quod eſt cẽtrũ
ſuperficierũ tunicarum uiſus, nec mutabitur ſitus eius ab iſtis ſuperficieb. ſed cuſtodit ſitum ſuum.
Nam oculus qñ mouetur, nõ mouetur niſi ſecundum ſe totũ, & ſitus partium totius inter ſe nõ mu-
tatur apud motum: & iſtud centrũ eſt intra. Situs ergo eius nõ mutatur apud ſuũ motum. Et ſimili-
ter tunicarum ſitus nõ mutatur apud totum oculum, id eſt apud motũ ipſius uiſus. Situs ergo iſtius
centri apud ſuperficiem tunicarum uiſus non mutatur neq; in motu, neq; in quiete. Et iam declara-
tum eſt [5 n] quòd declinatio nerui apud motum uiſus, & apud quietem non eſt, niſi apud foramen
oculi, quod eſt in concauitate oſsis: quoniam non eſt niſi à poſteriori totius oculi. Declinatio ue-
rò nerui apud motum uiſus & quietem, non eſt niſi à poſteriori centri eius, & non mutatur ſitus
partium totius oculi inter ſe neque in motu, neque in quiete. Situs ergo centrorum tunicarum o-
culi apud totum oculum non mutatur, neque in motu uiſus, neque in quiete. Linea ergo tranſiens
per cẽtrum non mutat ſuum locum uel ſitum apud totum oculum, neque apud partes eius, ſcilicet
neq; in motu, neque in quiete. Et cum ſitus iſtius lineæ non mutetur apud totum oculum, neque
apud partes eius: Situs erg iſtius lineæ non
5[Figure 5]
mutatur apud ſuperficiem circuli conſolida-
tionis, neque apud ſuam circumferentiam: Et
iſte circulus eſt extremitas concauitatis ner-
ui. Situs ergo ſuperficiei eius à ſuperficie con-
cauitatis nerui, eſt ſitus conſimilis. Et decli-
natio partis pyramidalis nerui ſuper ſuperfi-
ciem iſtius circuli, eſt declinatio cõſimilis: quo
niam, ſitus glacialis ab iſto neruo eſt ſitus con-
ſimilis, & ſitus partium oculi non mutatur in-
ter ſe. Superficies ergo concauitatis nerui à
loco circũferentiæ circuli cõſolidationis uſq;
ad locũ declinationis nerui, qui eſt pars pyra-
midalis, nõ mutat ſitum ſuũ apud totũ oculũ,
neq; apud circulũ cõſolidationis. Et iam decla
ratũ eſt [5 n] quòd ſitus lineæ, quę trãſit per cẽ
tra oĩa, nõ mutatur apud circulũ cõſolidatiõis,
& quòd ipſa extẽditur in medio concauitatis
nerui. Et cũ ſitus iſtius lineæ nõ mutetur apud
circulũ cõſolidationis, neq; ſuperficies conca-
uitatis nerui, quę eſt à loco circũferentię circu
li cõſolidationis uſq; ad locũ declinatiõis, mu-
tet ſuũ ſitũ apud circulũ cõſolidationis: iſta er-
go linea nõ mutat ſuũ ſitũ apud cõcauitatẽ ner
ui, quouſq; perueniat ad locũ declinationis. Li
nea ergo quæ trãſit per centra tunicarũ, tranſit
per centrum cõſolidationis: & eſt erecta ſuper
ipſum ſecundũ angulos rectos, & extẽditur in
medio cõcauitatis nerui pyramidalis, quouſq;
perueniat ad locũ declinatiõis nerui: & erit ſi-
tus ſuus ſemper à ſuperficie cõcauitatis nerui,
quę eſt intra totũ oculũ, & ab omnib. partib. o-
culi, & ab omnib. ſuքficieb. tunicarũ uiſus, idẽ
ſitus, & nõ mutatur neq; in motu uiſus, neq; in
tinente totum oculum, & totus oculus eſt rotundus, niſi quantũ deficit de cõpletione ſphęrę
pinguedinis cõſolidatiuæ à parte anteriore ipſius oculi, & iſte defectus nõ operatur diuerſita
tem in motu oculi, quoniã non tangit cõcauum oſsis. Iſtud ergo centrum erit centrum totius oculi:
ergo eſt intra totũ oculum. Centrũ ergo ſuperficierum tunicarum uiſus, oppoſitarũ foramini uueæ,
eſt intra totum oculum. Cum ergo mouetur oculus, non mutabitur punctum oculi, quod eſt cẽtrũ
ſuperficierũ tunicarum uiſus, nec mutabitur ſitus eius ab iſtis ſuperficieb. ſed cuſtodit ſitum ſuum.
Nam oculus qñ mouetur, nõ mouetur niſi ſecundum ſe totũ, & ſitus partium totius inter ſe nõ mu-
tatur apud motum: & iſtud centrũ eſt intra. Situs ergo eius nõ mutatur apud ſuũ motum. Et ſimili-
ter tunicarum ſitus nõ mutatur apud totum oculum, id eſt apud motũ ipſius uiſus. Situs ergo iſtius
centri apud ſuperficiem tunicarum uiſus non mutatur neq; in motu, neq; in quiete. Et iam declara-
tum eſt [5 n] quòd declinatio nerui apud motum uiſus, & apud quietem non eſt, niſi apud foramen
oculi, quod eſt in concauitate oſsis: quoniam non eſt niſi à poſteriori totius oculi. Declinatio ue-
rò nerui apud motum uiſus & quietem, non eſt niſi à poſteriori centri eius, & non mutatur ſitus
partium totius oculi inter ſe neque in motu, neque in quiete. Situs ergo centrorum tunicarum o-
culi apud totum oculum non mutatur, neque in motu uiſus, neque in quiete. Linea ergo tranſiens
per cẽtrum non mutat ſuum locum uel ſitum apud totum oculum, neque apud partes eius, ſcilicet
neq; in motu, neque in quiete. Et cum ſitus iſtius lineæ non mutetur apud totum oculum, neque
apud partes eius: Situs erg iſtius lineæ non
tionis, neque apud ſuam circumferentiam: Et
iſte circulus eſt extremitas concauitatis ner-
ui. Situs ergo ſuperficiei eius à ſuperficie con-
cauitatis nerui, eſt ſitus conſimilis. Et decli-
natio partis pyramidalis nerui ſuper ſuperfi-
ciem iſtius circuli, eſt declinatio cõſimilis: quo
niam, ſitus glacialis ab iſto neruo eſt ſitus con-
ſimilis, & ſitus partium oculi non mutatur in-
ter ſe. Superficies ergo concauitatis nerui à
loco circũferentiæ circuli cõſolidationis uſq;
ad locũ declinationis nerui, qui eſt pars pyra-
midalis, nõ mutat ſitum ſuũ apud totũ oculũ,
neq; apud circulũ cõſolidationis. Et iam decla
ratũ eſt [5 n] quòd ſitus lineæ, quę trãſit per cẽ
tra oĩa, nõ mutatur apud circulũ cõſolidatiõis,
& quòd ipſa extẽditur in medio concauitatis
nerui. Et cũ ſitus iſtius lineæ nõ mutetur apud
circulũ cõſolidationis, neq; ſuperficies conca-
uitatis nerui, quę eſt à loco circũferentię circu
li cõſolidationis uſq; ad locũ declinatiõis, mu-
tet ſuũ ſitũ apud circulũ cõſolidationis: iſta er-
go linea nõ mutat ſuũ ſitũ apud cõcauitatẽ ner
ui, quouſq; perueniat ad locũ declinationis. Li
nea ergo quæ trãſit per centra tunicarũ, tranſit
per centrum cõſolidationis: & eſt erecta ſuper
ipſum ſecundũ angulos rectos, & extẽditur in
medio cõcauitatis nerui pyramidalis, quouſq;
perueniat ad locũ declinatiõis nerui: & erit ſi-
tus ſuus ſemper à ſuperficie cõcauitatis nerui,
quę eſt intra totũ oculũ, & ab omnib. partib. o-
culi, & ab omnib. ſuքficieb. tunicarũ uiſus, idẽ
ſitus, & nõ mutatur neq; in motu uiſus, neq; in