1tecti commento admirabilem /ea re / quod rerum affluentiam incolæ
habituri non eſſent: Ariſtoteli fortaſſis poterat placere ea regio:
præſertim condendis urbibus / quæ difficiles haberet aditus: Et
comperio fuiſſe gentes: quæ ſuos fines deſertiſſimos et deſtitutiſ
ſimos longe ac late hoſtium incommodandorum gratia eſſe affec
tarint: Horum rationes probaſſe ne conueniat / an non alibi diſcep
tabimus: Sed hæc ſi ita iuuant publicis iſtiuſmodi in rebus / non esse
ut eorum inſtitutum improbem: At reliquis profecto ædificiis
ponendis mihi ea perplacebit regio / quæ et multos et uarios habebit
aditus: quibus et naui et iumento et iugo tum æſtate / tum et hyeme
neceſſaria commodiſſime poſſint conuehi: Atqui erit ipſa regio
neque aquarum exuberantia madida neque ſiccitate aſpera: ſed habilis
et contemperabilis: Aut ſi id ex ſententia nequeat: paulo frigentem
et ſiccam / quae minus calentem et plus ſatis humectam eligemus:
Nam tecto / pariete / ueſte / igne / motu frigora uincentur Siccitatem
quidem cur uehementer hominum corpora aut ingenia lædat ha
bere in ſe quippiam haud multum arbitrantur: Tum et ſiccis du
reſcere / frigidis fortaſſis horreſcere homines putant: Verum hu
midis tabeſcere corpora omnia et calidis ſolui affirmant: Et uide
re licet cum frigida propter tempora homines / tum et frigenti loco
habitantes corpore ſtare ualido et morbis libero. Tam et ſi ſtatu
aut calentibus locis excellere ingenia / frigentibus præſtare corpo
ra: Tum ex appiano hiſtorico intellexi Numidas ea de re maxime
longe uos eſſe quod hyemem nequicquam habeant frigentem: Omnium
tum optima erit regio: quæ ſubhumecta et tepens ſit: Proceros: n:
et uenuſtos ea homines feret / atque etiam minime triſtes. Secundo
loco ea erit Regio percommoda / quæ niuoſis in prouinciis plus
cæteris habebit ſolis / et quæ ſolibus areſcenti in prouincia plus ha
bebit humecti atque umbrarum: Sed nullo ponetur loco ædificium
utcunque ipſum ſit: incommodius atque indecentius / quam cum intra
conuallem abditum ſit: Nam ut cetera obmittam / quæ impromptu
ſunt: ea ſine ulla dignitate deliteſcere / et proſpectus amænitate in
tercepta nullam habere gratiam: Quid illud / quod breui fiat / ut
imbrium ruinis obruatur: et circum fluentibus aquis infundatur
habituri non eſſent: Ariſtoteli fortaſſis poterat placere ea regio:
præſertim condendis urbibus / quæ difficiles haberet aditus: Et
comperio fuiſſe gentes: quæ ſuos fines deſertiſſimos et deſtitutiſ
ſimos longe ac late hoſtium incommodandorum gratia eſſe affec
tarint: Horum rationes probaſſe ne conueniat / an non alibi diſcep
tabimus: Sed hæc ſi ita iuuant publicis iſtiuſmodi in rebus / non esse
ut eorum inſtitutum improbem: At reliquis profecto ædificiis
ponendis mihi ea perplacebit regio / quæ et multos et uarios habebit
aditus: quibus et naui et iumento et iugo tum æſtate / tum et hyeme
neceſſaria commodiſſime poſſint conuehi: Atqui erit ipſa regio
neque aquarum exuberantia madida neque ſiccitate aſpera: ſed habilis
et contemperabilis: Aut ſi id ex ſententia nequeat: paulo frigentem
et ſiccam / quae minus calentem et plus ſatis humectam eligemus:
Nam tecto / pariete / ueſte / igne / motu frigora uincentur Siccitatem
quidem cur uehementer hominum corpora aut ingenia lædat ha
bere in ſe quippiam haud multum arbitrantur: Tum et ſiccis du
reſcere / frigidis fortaſſis horreſcere homines putant: Verum hu
midis tabeſcere corpora omnia et calidis ſolui affirmant: Et uide
re licet cum frigida propter tempora homines / tum et frigenti loco
habitantes corpore ſtare ualido et morbis libero. Tam et ſi ſtatu
aut calentibus locis excellere ingenia / frigentibus præſtare corpo
ra: Tum ex appiano hiſtorico intellexi Numidas ea de re maxime
longe uos eſſe quod hyemem nequicquam habeant frigentem: Omnium
tum optima erit regio: quæ ſubhumecta et tepens ſit: Proceros: n:
et uenuſtos ea homines feret / atque etiam minime triſtes. Secundo
loco ea erit Regio percommoda / quæ niuoſis in prouinciis plus
cæteris habebit ſolis / et quæ ſolibus areſcenti in prouincia plus ha
bebit humecti atque umbrarum: Sed nullo ponetur loco ædificium
utcunque ipſum ſit: incommodius atque indecentius / quam cum intra
conuallem abditum ſit: Nam ut cetera obmittam / quæ impromptu
ſunt: ea ſine ulla dignitate deliteſcere / et proſpectus amænitate in
tercepta nullam habere gratiam: Quid illud / quod breui fiat / ut
imbrium ruinis obruatur: et circum fluentibus aquis infundatur