Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

List of thumbnails

< >
1
1
2
2
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
8
8
9
9
10
10
< >
page |< < (68) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="68" file="0120" n="120" rhead="THEORIÆ"/>
            tranſitu per intermedias magnitudines. </s>
            <s xml:space="preserve">In iis caſibus continuitas
              <lb/>
            ſervatur in motu ſingularum partium, quæ accedunt. </s>
            <s xml:space="preserve">Illæ per
              <lb/>
            lineam quandam continuam, & </s>
            <s xml:space="preserve">continua velocitatis mutatione
              <lb/>
            accedunt ad locum ſibi debitum: </s>
            <s xml:space="preserve">quin immo etiam poſteaquam
              <lb/>
            eo advenerunt, pergunt adhuc moveri, & </s>
            <s xml:space="preserve">nunquam habent
              <lb/>
            quietem nec abſolutam, nec reſpectivam reſpectu aliarum par-
              <lb/>
            tium, licet jam in reſpectiva poſitione ſenſibilem mutationem
              <lb/>
            non ſubeant: </s>
            <s xml:space="preserve">parent nimirum adhuc viribus omnibus, quæ re-
              <lb/>
            ſpondent omnibus materiæ punctis utcunque diſtantibus, & </s>
            <s xml:space="preserve">actio
              <lb/>
            proximarum partium, quæ novam adhæſionem parit, eſt conti-
              <lb/>
            nuatio actionis, quam multo minorem exercebant, cum eſſent
              <lb/>
            procul. </s>
            <s xml:space="preserve">Hoc autem, quod pertineant ad illam domum, vel
              <lb/>
            maſſam, eſt aliquid non in ſe determinatum, quod momento
              <lb/>
            quodam determinato fiat, in quo ſaltus habeatur, ſed ab æſti-
              <lb/>
            matione quadam pendet noſtrorum ſenſuum ſatis craſſa ; </s>
            <s xml:space="preserve">ut li-
              <lb/>
            cet perpetuo accedant illæ partes, & </s>
            <s xml:space="preserve">pergant perpetuo mutare
              <lb/>
            poſitionem reſpectu ipſius maſſæ tum incipiant cenſeri ut per-
              <lb/>
            tinentes ad illam domum, vel maſſam: </s>
            <s xml:space="preserve">cum deſinit reſpectiva
              <lb/>
            mutatio eſſe ſenſibilis, quæ ſenſibilitatis ceſſatio fit ipſa etiam
              <lb/>
            quodammodo per gradus omnes, & </s>
            <s xml:space="preserve">continuo aliquo tempore,
              <lb/>
            non vero per ſaltum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">150. </s>
            <s xml:space="preserve">Hinc diſtinctius ibi licebit difficultatem omnem amovere
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0120-01" xlink:href="note-0120-01a" xml:space="preserve">Generalis re-
                <lb/>
              ſponſio ad ca-
                <lb/>
              ſus ſimiles in-
                <lb/>
              de eruta.</note>
            dicendo, non ſervari mutationem continuam in magnitudinibus
              <lb/>
            earum rerum, quæ continuæ non ſunt, & </s>
            <s xml:space="preserve">magnitudinem non
              <lb/>
            habent continuam, ſed ſunt aggregata rerum disjunctarum; </s>
            <s xml:space="preserve">vel
              <lb/>
            in iis rebus, quæ a nobis ita cenſentur aliquod totum conſtitue-
              <lb/>
            re, ut magnitudinem aggregati non determinent diſtantiæ inter
              <lb/>
            eadem extrema, ſed a nobis extrema ipſa aſſumantur jam alia,
              <lb/>
            jam alia, quæ cenſeantur incipere ad aggregatum pertinere, ubi
              <lb/>
            ad quaſdam diſtantias devenerint, quas ut ut in ſe juxta legem
              <lb/>
            continuitatis mutatas, nos a reliquis divellimus per ſaltum, ut
              <lb/>
            dicamus pertinere eas partes ad id aggregatum. </s>
            <s xml:space="preserve">Id accidit, ubi
              <lb/>
            in objectis caſibus acceſſiones partium novæ fiunt, atque ibi
              <lb/>
            nos in uſu vocabuli ſaltum facimus; </s>
            <s xml:space="preserve">ars, & </s>
            <s xml:space="preserve">Natura ſaltum uti-
              <lb/>
            que habet nullum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">151. </s>
            <s xml:space="preserve">Non idem contingit etiam, ubi plantæ, vel animantia
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0120-02" xlink:href="note-0120-02a" xml:space="preserve">Alii caſ
                <gap/>
              s, in
                <lb/>
              quibus læditur,
                <lb/>
              alii , in qui-
                <lb/>
              bus habetur ſo
                <lb/>
              lum proxima,
                <lb/>
              non accurata
                <lb/>
              continuitas</note>
            creſcunt, ſucco ſe inſinuante per tubulos fibrarum, & </s>
            <s xml:space="preserve">procurren-
              <lb/>
            te, ubi & </s>
            <s xml:space="preserve">magnitudo computata per diſtantias punctorum ma-
              <lb/>
            xime diſtantium tranſit per omnes intermedias; </s>
            <s xml:space="preserve">cum nimirum i-
              <lb/>
            pſe procurſus fiat per omnes intermedias diſtantias. </s>
            <s xml:space="preserve">At quoniam
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">ibi mutantur termini illi, qui diſtantias determinant, & </s>
            <s xml:space="preserve">no-
              <lb/>
            men ſuſcipiunt altitudinis ipſius plantæ; </s>
            <s xml:space="preserve">vera & </s>
            <s xml:space="preserve">accurata continui-
              <lb/>
            tas ne ibi quidem obſervatur, niſi tantummodo in motibus, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            velocitatibus, ac diſtantiis ſingularum partium : </s>
            <s xml:space="preserve">quanquam ibi
              <lb/>
            minus recedatur a continuitate accurata, quam in ſuperioribus.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">In his autem, & </s>
            <s xml:space="preserve">in illis habetur ubique illa alia continuitas quæ-
              <lb/>
            dam apparens, & </s>
            <s xml:space="preserve">affectata tantummodo a Natura, quam intue-
              <lb/>
            mur etiam in progreſſu ſubſtantiarum, ut incipiendo ab </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>