Agricola, Georg
,
De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ...
,
1556
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
page
|<
<
of 599
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
id
="
N10018
">
<
pb
pagenum
="
102
"
xlink:href
="
001/01/112.jpg
"/>
<
p
id
="
N11DC3
"
type
="
main
">
<
s
id
="
N11DC5
">Sed cùm iam menſor ſingulis cuniculi angulis diligenter obſeruatis tan
<
lb
/>
tam eius partem dimenſus fuerit, quantam dimetiri debuit, ſub dio in æqua
<
lb
/>
ta planicie rurſus ſingulis angulis non minori diligentia obſeruatis, eodem
<
lb
/>
modo dimetitur: atque primò ad quenque angulum, prout trianguli ratio &
<
lb
/>
ars hoc poſtulant, rectum funiculum, tanquam lineam, adijcit. </
s
>
<
s
id
="
N11DD0
">Deinde funi
<
lb
/>
culum, per deuexam montis partem
<
expan
abbr
="
aſcendẽtem
">aſcendentem</
expan
>
, ſic obliquè extendit ut in
<
lb
/>
feriori capite prius huius recti funiculi caput attingat: tum tertium funicu
<
lb
/>
lum ſimiliter rectà, & quidem ſic ut ſuperiori ſuo capite ſuperius ſecundi fu
<
lb
/>
niculi caput contingat, inferiori poſterius primi funiculi. </
s
>
<
s
id
="
N11DDF
">Tertij autem funi
<
lb
/>
culi longitudo altitudinem putei, ut ſuprà dixi, demonſtrat ſimul et partem
<
lb
/>
caniculi, ad
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
putei foſſa depreſſa pertinget. </
s
>
<
s
id
="
N11DEA
">Si uerò ad cuniculum pute
<
lb
/>
us unus uel plures per intermedias foſſas latentes & puteos pertinuerint,
<
lb
/>
menſor à proximo, qui ſub dio eſt, orſus, breuius & citius altitudinem fodi
<
lb
/>
endi putei dimetitur, quàm ſi ordiatur ab ore cuniculi. </
s
>
<
s
id
="
N11DF3
">Primò autem inter
<
lb
/>
uallum ſubdiale, quod eſt inter puteum effoſſum & effodiendum metitur:
<
lb
/>
tum omnium puteorum, quos metiri oportet, obliquitatem, &
<
expan
abbr
="
omniũ
">omnium</
expan
>
foſ
<
lb
/>
ſarum latentium, quibus quodam modo
<
expan
abbr
="
cõiunguntur
">coniunguntur</
expan
>
, longitudinem uſque
<
lb
/>
ad cuniculum. </
s
>
<
s
id
="
N11E06
">Poſtremò cuniculi partem, atque his omnibus ritè factis altitu
<
lb
/>
dinem putei &
<
expan
abbr
="
locũ
">locum</
expan
>
cuniculi, ad quem puteus pertinebit, demonſtrat. </
s
>
<
s
id
="
N11E0F
">Sed
<
lb
/>
interdum ibi puteus rectus admodum altus fodiendus eſt, ubi prius eſt ob
<
lb
/>
liquus: & quidem iccirco ut onera machinis directo ſurſum ſubleuari & ex
<
lb
/>
trahi poſsint: ſub dio certè ea, quam uerſant equi: intra terram eadem & ijs
<
lb
/>
quas impetus aquarum circumagit: itaque talem puteum ſi neceſſe fuerit fo
<
lb
/>
dere menſor primò cochleam ferream uerſando in ſuperiorem ueteris pu
<
lb
/>
tei partem infigit: atque ab ea funiculum demittit uſque ad primum angulum,
<
lb
/>
ubi rurſus infigit cochleam, rurſuſque demittit funiculum uſque ad ſecundum
<
lb
/>
angulum. </
s
>
<
s
id
="
N11E22
">Id autem iterum ac ſæpius facit, & quidem uſque eò dum funiculus
<
lb
/>
ad imum puteum pertineat. </
s
>
<
s
id
="
N11E27
">Deinde ad quamque funiculi partem inferius ap
<
lb
/>
plicat hemicyclium, & ſemicirculum ceratum prope quamque lineam, quam
<
lb
/>
ligula demonſtrat, pungit, & numero, ne perturbetur ordo, ſignat: tum ſin
<
lb
/>
gulas funiculi partes altero funiculo, ex philyris tiliæ facto, dimetitur: po
<
lb
/>
ſtea cùm ex puteo redijt, ſecernit ſe ab alijs & puncta ex hemicyclij ſemicir
<
lb
/>
culo cerato transfert in aliquem orbis circulum, item ceratum. </
s
>
<
s
id
="
N11E34
">Poſtremò fu
<
lb
/>
niculis in æquata planicie extentis angulos, ut trianguli ratio hoc poſtulat,
<
lb
/>
metitur: ac docet qua parte fundamenti, qua tecti ſaxa
<
expan
abbr
="
excindẽda
">excindenda</
expan
>
ſint ut pu
<
lb
/>
teus rectà deſcendat. </
s
>
<
s
id
="
N11E41
">Quod ſi menſor fodinæ dominis oſtendere debeat lo
<
lb
/>
cum foſſæ latentis uel cuniculi, in quo puteus etiam rurſus uerſus
<
expan
abbr
="
fodiẽdus
">fodiendus</
expan
>
<
lb
/>
ſit ut citius perforetur, ab inferiore foſſa latente uel cuniculo dimetiendi ini
<
lb
/>
tium facit ſpacio ferè unius anguli ultra eum locum, ad quem putei foſſa de
<
lb
/>
preſſa pertinget: ubi eam foſſam latentem uel cuniculi partem uſque ad prio
<
lb
/>
rem puteum, qui ab ipſa ad ſuperiorem pertinet, dimenſus fuerit, eius quo
<
lb
/>
que putei obliquitatem hemicyclio uel orbe ad funiculum applicato meti
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
id
="
N11E56
">Deinde ſimiliter ſuperiorem foſſam
<
expan
abbr
="
latẽtem
">latentem</
expan
>
& obliquitatem putei, qui
<
lb
/>
in ea foditur & ſurſum uerſus perforandus ſit: tum iterum in æquata plani
<
lb
/>
cie funiculis omnibus extentis, & quidem ultimo ſic ut ad primum
<
expan
abbr
="
funiculũ
">funiculum</
expan
>
</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>