Nuncupatur prima facultas eſſentialis: quia eſt ad for
mam, quæ eſt rei eſſentia: pugnans enim & contrarium ele
mentorum ad contrarij elementi formam tendit, idque ratio
ne materiæ, cuius gratia vnumquodque quod fit facultatem
habet, adhoc, vt fiat: res enim omnes, quæ fiunt, à materia
habent, vt fieri possint, antequam fiant, & vt fiant, cum fiunt;
& à forma habent non vt fieri possint, nec vt fiant, ſed vt ſint,
forma est quæ dat eſſe, & hoc eſſe, & materia ſolum præ
ſtat fieri.
mam, quæ eſt rei eſſentia: pugnans enim & contrarium ele
mentorum ad contrarij elementi formam tendit, idque ratio
ne materiæ, cuius gratia vnumquodque quod fit facultatem
habet, adhoc, vt fiat: res enim omnes, quæ fiunt, à materia
habent, vt fieri possint, antequam fiant, & vt fiant, cum fiunt;
& à forma habent non vt fieri possint, nec vt fiant, ſed vt ſint,
forma est quæ dat eſſe, & hoc eſſe, & materia ſolum præ
ſtat fieri.
Nuncupatur prima facultas violenta, quia elementa ad
propria loca naturaliter concitari nequeunt, & quod elemen
ta ad propria loca ferantur; illis præter naturam accidit; id
que altero duorum modorum, vel quia extra proprium locum
genita cum ſint, non nihil conſeruant contrariæ, atque pugnan
tis illius naturæ, ex qua genita ſunt: vt ecce ignis ex terra ge
nitus, qui non nihil adhuc conſeruat contrariæ, atque pugnan
tis terræ, illiuſque naturæ, ex qua eſt genitus; quam aſcenden
do deponit, dum ad proprium ac naturalem locum, vt ad pro
priam naturam, ac perfectionem numeris omnibus abſolutam
mouetur: perfectionem tum demum nanciſcetur, cum ad opta
tum locum naturalem peruenerit, quo cum aſcenderit, iam
actu perfectum erit: tunc enim omni excuſſo pondere, omni
que depoſita contraria grauitate, ignis leuissimus erit omni
no abſolutus.
propria loca naturaliter concitari nequeunt, & quod elemen
ta ad propria loca ferantur; illis præter naturam accidit; id
que altero duorum modorum, vel quia extra proprium locum
genita cum ſint, non nihil conſeruant contrariæ, atque pugnan
tis illius naturæ, ex qua genita ſunt: vt ecce ignis ex terra ge
nitus, qui non nihil adhuc conſeruat contrariæ, atque pugnan
tis terræ, illiuſque naturæ, ex qua eſt genitus; quam aſcenden
do deponit, dum ad proprium ac naturalem locum, vt ad pro
priam naturam, ac perfectionem numeris omnibus abſolutam
mouetur: perfectionem tum demum nanciſcetur, cum ad opta
tum locum naturalem peruenerit, quo cum aſcenderit, iam
actu perfectum erit: tunc enim omni excuſſo pondere, omni
que depoſita contraria grauitate, ignis leuissimus erit omni
no abſolutus.
Secundo igni præter naturam ſurſum moueri accidit; quan
do ignis extra proprium locum naturalem extruſus, violentiam
illam paſſus eſt, qua de re nuper aliqua ex parte egimus; à qua
fit, vt non natura, ſed violentia diſpoſitus exiſtat: quæ omnia
vera ſunt ex his quæ Ariſtoteles, Simplicius, Auerroes, &
cæteri ferè omnes ſemper, & vbique probatissimi Philoſophi
do ignis extra proprium locum naturalem extruſus, violentiam
illam paſſus eſt, qua de re nuper aliqua ex parte egimus; à qua
fit, vt non natura, ſed violentia diſpoſitus exiſtat: quæ omnia
vera ſunt ex his quæ Ariſtoteles, Simplicius, Auerroes, &
cæteri ferè omnes ſemper, & vbique probatissimi Philoſophi