Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005293
">
<
pb
pagenum
="
472
"
xlink:href
="
016/01/121.jpg
"/>
doopalo, ſcilicet qui ex aſpectu mutetur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005294
">Cauſa iam dicta eſt, nam corticibus con
<
lb
/>
ſtant margaritæ, quæ ſuperficie vna politæ
<
lb
/>
ſunt, altera rudes. </
s
>
<
s
id
="
s.005295
">Experimentum ſume plu
<
lb
/>
ribus ſpeculis ſimul iunctis eodem ordine,
<
lb
/>
ita vt nitida ſuperficies tegat rudem alterius.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005296
">Inde ſi paruas eas finxeris, atque adeò te
<
lb
/>
nues, vt ſolùm ſcabrum non diuiſum, aut
<
lb
/>
varium corpus efficiant, intelliges tandem
<
lb
/>
qua de cauſa aſpectus ratio colorem, ac
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg757
"/>
<
lb
/>
ſplendorem mutet. </
s
>
<
s
id
="
s.005297
">Colos tamen margaritæ
<
lb
/>
plerunque eſt candidus, nitidus, modicè fuſ
<
lb
/>
cus: hunc à ſuis conchyliis mutuantur. </
s
>
<
s
id
="
s.005298
">Non
<
lb
/>
abſimilis hic eſt cochleis, quas India ( vt di
<
lb
/>
cunt ) mittit. </
s
>
<
s
id
="
s.005299
">De colore, forma ac ſubſtan
<
lb
/>
tia dicere poſſum, quòd eas viderim ſæpiùs
<
lb
/>
vnde veniant, non ſat dicere poſſum. </
s
>
<
s
id
="
s.005300
">Eſt
<
lb
/>
igitur forma triremis cùm alta puppi, in qua
<
lb
/>
vaſculum aliud, diceres poculum à natura
<
lb
/>
excogitatum, nam & magnitudo tanta eſt
<
lb
/>
eius quam vidi, vt facilè cotylam capiat,
<
lb
/>
res profectò vſus elegantiſſimi, & pulcher
<
lb
/>
rimæ formæ, conſtat eſſe nautilum. </
s
>
<
s
id
="
s.005301
">Eſt &
<
lb
/>
limacis concha margaritarum conchis,
<
expan
abbr
="
quã-tò
">quan
<
lb
/>
tò</
expan
>
Indicus aër, ac terra, tum aqua, noſtris
<
lb
/>
elementis ſunt præſtantiora: multorum enim
<
lb
/>
ſeculorum curſus meliores euadunt.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg758
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005302
">
<
margin.target
id
="
marg756
"/>
Margarita.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005303
">
<
margin.target
id
="
marg757
"/>
Cochlea
<
lb
/>
Indica.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005304
">
<
margin.target
id
="
marg758
"/>
Borax.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005305
">Borax, inuenitur ) vt aiunt ) in capi
<
lb
/>
te bufonis ſenis ac magni. </
s
>
<
s
id
="
s.005306
">Braſauolus re
<
lb
/>
fert, in capite illius animalis inueniſſe,
<
lb
/>
eſſéque os potius quàm lapidem. </
s
>
<
s
id
="
s.005307
">Duplex
<
lb
/>
eſt, cauus oſſique perſimilis, colore fuſ
<
lb
/>
co pallente, & alter qui in oſſe lapidem
<
lb
/>
continet: verùm os capitis eſt, vt Braſa
<
lb
/>
uolus refert, quod vetuſtate concreſcit,
<
lb
/>
quia terra alitur. </
s
>
<
s
id
="
s.005308
">Sed vires non noui: ad
<
lb
/>
uerſus calculum valere putant, ego incer
<
lb
/>
tus ſum, an prohibeat lapidis generationem:
<
lb
/>
at omninò prohibere non poteſt, neque om
<
lb
/>
nis: an verò aliquis retardet, dignum dubi
<
lb
/>
tatione eſt.
<
arrow.to.target
n
="
marg759
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005309
">
<
margin.target
id
="
marg759
"/>
Limacius.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005310
">Limacius lapis in capite limacis, quæ
<
lb
/>
cortice non integitur, ſolet generari. </
s
>
<
s
id
="
s.005311
">Hunc
<
lb
/>
vt oſtendere poſſum, candido colore, &
<
lb
/>
aſpera ſuperficie eſſe oportet, quòd ex
<
lb
/>
aquea ſubſtantia coactus ſit frigore, & ob
<
lb
/>
id etiam paruus, quòd in paruo animali
<
lb
/>
inuentus. </
s
>
<
s
id
="
s.005312
">Putant alligatum, quartanam pa
<
arrow.to.target
n
="
marg760
"/>
<
lb
/>
tientibus prodeſſe non parum. </
s
>
<
s
id
="
s.005313
">In perca piſ
<
lb
/>
ce paruo, hunc coruum vocant, cùm ca
<
lb
/>
put magnum habeat, duo lapides inue
<
lb
/>
niuntur candidi, oblongi, plani, altera
<
lb
/>
parte quaſi dentati, quos lithiaſi conferre
<
lb
/>
creditum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.005314
">Auxiliatur & podagricis ( vt
<
lb
/>
ferunt ) doloribus, & quantò maior fuerit.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg761
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005315
">
<
margin.target
id
="
marg760
"/>
Perca lapis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005316
">
<
margin.target
id
="
marg761
"/>
Quomodo in
<
lb
/>
animalibus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005317
">lapides gene
<
lb
/>
rentur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005318
">Oriuntur lapides in animalibus, duobus
<
lb
/>
modis: altero quidem, frigore, vt in lima
<
lb
/>
ce, perca, cancris, bufone, & ( vt aiunt)
<
lb
/>
Indicis teſtudinibus: altero, à calore, vt in
<
lb
/>
taurorum veſica fellea ſæpe, & in homi
<
lb
/>
num etiam aliquando: nam inuentus eſt
<
lb
/>
annis ab hinc paucis antè lapis in fellea
<
lb
/>
veſica hominis; eo ſcabiei genere quod le
<
lb
/>
pra vocatur laborantis. </
s
>
<
s
id
="
s.005319
">Gignitur & in veſi
<
lb
/>
ca, ac renibus magno illorum malo: tum
<
lb
/>
etiam apud me eſt, genitus in pulmone bo
<
lb
/>
uis, lenis, ac cinerei coloris. </
s
>
<
s
id
="
s.005320
">Lapides om
<
lb
/>
nes qui in cancris, limacibus, de piſcibus
<
lb
/>
gignuntur, vt coruo, manati, aliiſque plu
<
lb
/>
ribus, prohibent generationem lapidum in
<
lb
/>
renibus, genitóſque diſſoluunt. </
s
>
<
s
id
="
s.005321
">Nam hi la
<
lb
/>
pides in his animalibus immodico frigore
<
lb
/>
concreſcunt: epoti igitur renes refrigerant:
<
lb
/>
aut in hominibus lapides calore generan
<
lb
/>
tur immodico: talis autem materia lapidea
<
lb
/>
eſt & frigidiſſima: conuenit igitur vt etiam
<
lb
/>
vrinæ abundantiæ, quæ vel calore renum,
<
lb
/>
vel ſiccitate fit, præſens afferat auxilium.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005322
">Ferunt etiam in ventre galli generari ale
<
lb
/>
ctorium lapidem, quaſi dicas gallinaceum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005323
">Sed tamen ſarda, vel achate fingitur, in
<
arrow.to.target
n
="
marg762
"/>
<
lb
/>
quo flammea macula appareat. </
s
>
<
s
id
="
s.005324
">Verùm ale
<
lb
/>
ctorium generari in galli, aut galli gallina
<
lb
/>
cei ventre, penitùs non poſſe reor. </
s
>
<
s
id
="
s.005325
">Nam
<
lb
/>
cùm gallorum ventriculus ſit valde capax,
<
lb
/>
atque ſorditie ſemper plenus, humor ille
<
lb
/>
paulatim diſtillare non poteſt, ſed nec col
<
lb
/>
ligi, nec concreſcere. </
s
>
<
s
id
="
s.005326
">Si verò concreſcat, in
<
lb
/>
meatibus potiùs id fiet: at ſic lapis mini
<
lb
/>
mus eſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.005327
">Nec omninò quieſcere poſſet,
<
lb
/>
donec coaleſcat. </
s
>
<
s
id
="
s.005328
">In iecore autem manife
<
lb
/>
ſtum eſt generari lapides, quia meatus ſunt
<
lb
/>
anguſti, & caro denſa. </
s
>
<
s
id
="
s.005329
">Refertque Georgius
<
lb
/>
Agricola, prægrandem gallo inuentum, &
<
lb
/>
magnitudinis incredibilis albus erat, & ruf
<
lb
/>
fus, & qua parte iecur extuberat fuſcus:
<
lb
/>
inferiore pumicoſus, vt à gemmæ natura
<
lb
/>
plurimum abeſſet: longitudo vnciæ, latitu
<
lb
/>
do digiti, altus ſeſquunciæ. </
s
>
<
s
id
="
s.005330
">Inueniuntur ta
<
lb
/>
men in ventriculis gallorum gemmæ, quas
<
lb
/>
fortuitò deuorarunt: atque hæ ſatis pul
<
lb
/>
chræ, quoniam à calore ventriculi purgan
<
lb
/>
tur, & nitorem acquirunt: nam & gemma
<
lb
/>
rij ſolent margaritas columbis offerre, vt
<
lb
/>
expoliantur. </
s
>
<
s
id
="
s.005331
">Quid mirum eſt igitur, diutur
<
lb
/>
niore mora & calore robuſtiore in ventre
<
lb
/>
galli puriores gemmas expoliri? </
s
>
<
s
id
="
s.005332
">Vtrum ve
<
lb
/>
rò in iecore gemma, dubium eſt: nam calor
<
lb
/>
auium maior eſt calore quadrupedum, &
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg763
"/>
<
lb
/>
humor tenuior. </
s
>
<
s
id
="
s.005333
">Inueniuntur & in aliis ani
<
lb
/>
malium partibus lapides, vt in chelis gam
<
lb
/>
mari nodo ſuperiore, atque ego ſemel re
<
lb
/>
peri: minorem reperit vnus è noſtris con
<
lb
/>
tubernalibus: quos ego ambos ſeruo. </
s
>
<
s
id
="
s.005334
">Colos
<
lb
/>
ex albo, rubeóque miſtus, leuis ac lenis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005335
">Maximi non excedunt granum piſi, imò nec
<
lb
/>
æquant. </
s
>
<
s
id
="
s.005336
">Forma milicæ imò (ſi neſcias
<
emph
type
="
italics
"/>
)
<
emph.end
type
="
italics
"/>
mili
<
lb
/>
cam eſſe credas, vt nihil habeat commune
<
lb
/>
cum lapillis, qui in cancrorum oculis inue
<
lb
/>
niuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.005337
">Raritas facit, vt augurij loco ſit
<
lb
/>
illorum inuentio. </
s
>
<
s
id
="
s.005338
">Quædam etiam ſunt lapi
<
lb
/>
dibus ſimilia, quæ in animalibus inueniun
<
lb
/>
tur, nec tamen ſunt lapides, vt ouum bouis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005339
">Hoc ſanè in
<
expan
abbr
="
vẽtriculo
">ventriculo</
expan
>
illius inuenitur magni
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg764
"/>
<
lb
/>
tudine anſerini, ferrugineo colore,
<
expan
abbr
="
leuiſſimũ
">leuiſſimum</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005340
">ac
<
expan
abbr
="
leniſſimũ
">leniſſimum</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.005341
">Cogitur ex cibi excrementis, &
<
lb
/>
motu rotunditatem acquirit, pituita cogente.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005342
">Vnde ſi frangatur, ex pilis conſtare videtur:
<
lb
/>
durus eſt pro leuitate tanta. </
s
>
<
s
id
="
s.005343
">Ita natura ludit,
<
lb
/>
vt etiam quandoque boues oua pariant. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005344
">
<
margin.target
id
="
marg762
"/>
Lapis in gal
<
lb
/>
li iecore.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005345
">
<
margin.target
id
="
marg763
"/>
Lapis in che
<
lb
/>
la gamnari</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005346
">
<
margin.target
id
="
marg764
"/>
Ouum in
<
lb
/>
boue inueni
<
lb
/>
tur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005347
">Sunt & lapides recepti in numero gem
<
lb
/>
marum cùm longè abſint, vt Geodes, quem
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg765
"/>
<
lb
/>
Ætitem, quòd prægnans ſit, falſo vocant. </
s
>
<
s
id
="
s.005348
">Fer
<
lb
/>
rugineus è Galliis, è Cannis in Italia defer
<
lb
/>
tur pallidus. </
s
>
<
s
id
="
s.005349
">Tecolithos duplex eſt, quaſi di
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg766
"/>
<
lb
/>
cas lapidem conſumens, Indicus, & quem
<
lb
/>
Agricola ſpongiæ lapidem vocat. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005350
">
<
margin.target
id
="
marg765
"/>
Geodes.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005351
">
<
margin.target
id
="
marg766
"/>
Tecolithos.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005352
">Proxima gemmis
<
expan
abbr
="
marmorũ
">marmorum</
expan
>
eſt gloria, pul-</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>