121115THEOR EMATA SPIRITALIA.
tamen inconveniens deſcribere modum fabricandi hanc pulcherrimam
ſtructuram: interea mihi reſervo alios complures modoselevandiaquam
in aliam occaſionem, quando Deus mihi otium conceſſerit, ut poſſim
abſolvere pulchras regulas generales Architecturæ quas jampridem deſcri-
bereincepi. Fiat itaque rota, cujus diameter ſit ad minimum quinque vel
ſex pedum, leviſſima, quantum fieri poteſt ex optimo ligno querno, ut ſub
aqua durare poſſit: craſſities ejus ſit ad minimum ſeſquipedis, & apſis ſive
extrema linea majoris diametri centrum verſus excavetur uſque in fundum
unius pedis, poſtea dividatur linea extrema circumferentiæ rotæ in quinde-
cim ad minimum diaphragmata & diſcernicula ſint torta inſtar dimidiæ C,
ita C, & prout clare demonſtrat figura A B, cujus diaphragmata ſunt C, D,
E, F, poſtea decuſſatis radiis ex optimo ligno querno, (quod ſatis dura-
bile eſt in aqua) diametri bene committantur in centro & circumferentia
rotæ: vel fiat rota cum ſcytalis, ut G, H: quædam ſcytalarum ſint I,
K, L, M, quæidem præſtant, neque alia eſt differentia, niſi quod in ro-
ta A B aqua deſuper cadit ſuper apſidem ſuperiorem: & G H circumvol-
vitur per aquam ſubter ea fluentem: poſſumus autem facere ut circum-
volvatur quoque ut altera, ſed iſta circumvolvitur aqua fluente trans cen-
trum, & hæc fluxu aquæ in tantum cis centrum, differentia hæc eſt,
quod rota cum ſcytalis circumvolvi poteſt minore fluxu aquæ: nam@ſi
iſtæ ſcytalæ factæ fuerint ſatis amplæ, rota pauciſſimo fluxu circumvol-
vetur, & pauciſſima aqua, quemadmodum obſervare licet toto die in
noſtris molis Paduanis. Hocfacto ſiat ut centrum ſit ex ferro toties & in
tantum plicato, prout apparet, & quantum videbitur ſecundum quan-
titatem aquæ, quam voluerimus elevare, vel ſecundumimpetum fluxus
aquæ, quæ circumvolvet rotam: eorum exemplar apparet in N, O;
ſed melius in P, Q. Hoc infixum centro vicem præſtabit cardinum, ad
circumvolvendum ibi ſurſum rotam ſuper duobus lignis, vel lapidibus,
vel parietibus; ut bene circumvolvat, dummodo ſub iſtis cardinibus po-
nantur eorum (ut diximus) tympana ex ære, quod multo minus abroditur
à ferro, & multo minus ferrum abrodit, quamferrum abrodit ferrum,
qui fere ſubito corroditur, & in medio plicarum, ut in R, S, T, V, X,
applicentur annuli ærei, ne ferrum corrodant: & intra capita eorundem
affigantur ferramenta cum foraminibus, quæ congruunt, ubi per unum-
quemque annulum tranfeat plus quam unus cuneus ferreus, quibus cou-
niantur, ut monſtrat exemplar A A, & hæc ferramenta debent ad mini-
mum longitudine ſua adæquare diametrum rotæ, & ſubillis perpendicu-
lariter ponantur modioli ærei, cum aſſariis in fundo, prout in Machina
Chtheſibiana dicunt Vitruvius, Vegetius, & Valturia, quæ ſunt
ſtructuram: interea mihi reſervo alios complures modoselevandiaquam
in aliam occaſionem, quando Deus mihi otium conceſſerit, ut poſſim
abſolvere pulchras regulas generales Architecturæ quas jampridem deſcri-
bereincepi. Fiat itaque rota, cujus diameter ſit ad minimum quinque vel
ſex pedum, leviſſima, quantum fieri poteſt ex optimo ligno querno, ut ſub
aqua durare poſſit: craſſities ejus ſit ad minimum ſeſquipedis, & apſis ſive
extrema linea majoris diametri centrum verſus excavetur uſque in fundum
unius pedis, poſtea dividatur linea extrema circumferentiæ rotæ in quinde-
cim ad minimum diaphragmata & diſcernicula ſint torta inſtar dimidiæ C,
ita C, & prout clare demonſtrat figura A B, cujus diaphragmata ſunt C, D,
E, F, poſtea decuſſatis radiis ex optimo ligno querno, (quod ſatis dura-
bile eſt in aqua) diametri bene committantur in centro & circumferentia
rotæ: vel fiat rota cum ſcytalis, ut G, H: quædam ſcytalarum ſint I,
K, L, M, quæidem præſtant, neque alia eſt differentia, niſi quod in ro-
ta A B aqua deſuper cadit ſuper apſidem ſuperiorem: & G H circumvol-
vitur per aquam ſubter ea fluentem: poſſumus autem facere ut circum-
volvatur quoque ut altera, ſed iſta circumvolvitur aqua fluente trans cen-
trum, & hæc fluxu aquæ in tantum cis centrum, differentia hæc eſt,
quod rota cum ſcytalis circumvolvi poteſt minore fluxu aquæ: nam@ſi
iſtæ ſcytalæ factæ fuerint ſatis amplæ, rota pauciſſimo fluxu circumvol-
vetur, & pauciſſima aqua, quemadmodum obſervare licet toto die in
noſtris molis Paduanis. Hocfacto ſiat ut centrum ſit ex ferro toties & in
tantum plicato, prout apparet, & quantum videbitur ſecundum quan-
titatem aquæ, quam voluerimus elevare, vel ſecundumimpetum fluxus
aquæ, quæ circumvolvet rotam: eorum exemplar apparet in N, O;
ſed melius in P, Q. Hoc infixum centro vicem præſtabit cardinum, ad
circumvolvendum ibi ſurſum rotam ſuper duobus lignis, vel lapidibus,
vel parietibus; ut bene circumvolvat, dummodo ſub iſtis cardinibus po-
nantur eorum (ut diximus) tympana ex ære, quod multo minus abroditur
à ferro, & multo minus ferrum abrodit, quamferrum abrodit ferrum,
qui fere ſubito corroditur, & in medio plicarum, ut in R, S, T, V, X,
applicentur annuli ærei, ne ferrum corrodant: & intra capita eorundem
affigantur ferramenta cum foraminibus, quæ congruunt, ubi per unum-
quemque annulum tranfeat plus quam unus cuneus ferreus, quibus cou-
niantur, ut monſtrat exemplar A A, & hæc ferramenta debent ad mini-
mum longitudine ſua adæquare diametrum rotæ, & ſubillis perpendicu-
lariter ponantur modioli ærei, cum aſſariis in fundo, prout in Machina
Chtheſibiana dicunt Vitruvius, Vegetius, & Valturia, quæ ſunt