Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005352
">
<
pb
pagenum
="
473
"
xlink:href
="
016/01/122.jpg
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg767
"/>
<
lb
/>
chritudo, gratia: genera illius nobiliora,
<
lb
/>
phengiticum, parium, zeblicum, porphy
<
lb
/>
rites & ophites. </
s
>
<
s
id
="
s.005353
">Probantur omnia vel vi
<
lb
/>
tuperantur, colore, nitore, duritie, perſ
<
lb
/>
picuitate. </
s
>
<
s
id
="
s.005354
">Phengiticum nitet maximè, ima
<
lb
/>
ginéſque reddit. </
s
>
<
s
id
="
s.005355
">Vnde Nero ædem Fortu
<
lb
/>
næ olim à Seruio Tullio inchoatam, quàm
<
lb
/>
Setam vocauit, in domo aurea abſoluit, ita
<
lb
/>
vt intus conſtructa eſſet hoc marmoris ge
<
lb
/>
nere, lucem ſic excipiente, concluſis vn
<
lb
/>
dique foribus, vt diuturna claritas ſeruata
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg768
"/>
<
lb
/>
ibi videretur. </
s
>
<
s
id
="
s.005356
">Zeblicum in Miſena inueni
<
lb
/>
tur, quod aduerſus venena prodeſſe credi
<
lb
/>
tum eſt: an iuuet, neſcio: quòd iuuare
<
lb
/>
poſſit, certum eſt, quandoquidem molle
<
lb
/>
admodum ſit: nam ſi ex vaſis è ſeruino cor
<
lb
/>
nu bibamus, edamuſque, pocula vaſaque
<
lb
/>
contracta iam mora in illis venenorum
<
lb
/>
plerumque haud tamen omnium vires he
<
lb
/>
betabunt.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg769
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005357
">
<
margin.target
id
="
marg767
"/>
Marmorum
<
lb
/>
genera.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005358
">Marmorum
<
lb
/>
ſigna.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005359
">Phenigiti
<
lb
/>
cum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005360
">
<
margin.target
id
="
marg768
"/>
Zeblicum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005361
">
<
margin.target
id
="
marg769
"/>
Parium, &
<
lb
/>
eius ſpecies.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005362
">Parij marmoris ſpecies plurimæ ſunt, à
<
lb
/>
colore differentiam ſumentes. </
s
>
<
s
id
="
s.005363
">Condidiſſi
<
lb
/>
mum, quod vbique cernitur in Italia: ci
<
lb
/>
nereum in Hildesheimio tractu, qui eſt in
<
lb
/>
Germania: viride, vt in æde B. </
s
>
<
s
id
="
s.005364
">Ioannis Ba
<
lb
/>
ptiſtæ Florentiæ. </
s
>
<
s
id
="
s.005365
">Ferreum, ſuper quo Stol
<
lb
/>
pa arx Epiſcopi Miſeni fundata eſt: hoc
<
lb
/>
tantæ duritiei eſt, vt Agricola referat in
<
lb
/>
Miſena fabros ex eo fabricare incudes: pa
<
lb
/>
làm verò tenax eſſe oportere, & tenuioris
<
lb
/>
ac denſioris ſubſtantiæ, itaque etiam gra
<
lb
/>
ue. </
s
>
<
s
id
="
s.005366
">Eſt & nigrum ſplendidum, ac nitens,
<
lb
/>
quo conſtat ſepulchrum Cardinalis Carra
<
lb
/>
cioli, viri ſingularis probitatis, & præſu
<
lb
/>
lis prouinciæ noſtræ, in æde noſtra magna,
<
lb
/>
ad dextram conſtitutum altaris. </
s
>
<
s
id
="
s.005367
">Eſt & va
<
lb
/>
rium generis diuerſi, quòd fragile plerun
<
lb
/>
que eſt, & ſpontè rumpitur, quoniam par
<
lb
/>
tes in eo quædam crudæ, quædam nimium
<
lb
/>
exuſtæ ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.005368
">Eſt & ſubruffum marmor. </
s
>
<
s
id
="
s.005369
">Quid
<
lb
/>
moror? </
s
>
<
s
id
="
s.005370
">nullus color marmori conceſſus non
<
lb
/>
eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.005371
">Senæ ſuper altari ſeptem ſimul genera
<
arrow.to.target
n
="
marg770
"/>
<
lb
/>
marmoris Parij ( Parium ſic appello, vt æs
<
lb
/>
Corinthium: nam ab inſula quod pul
<
lb
/>
chrum eſt valde, ſic ſolet vocari ) viſun
<
lb
/>
tur: candidum, cinereum, ſubruffum, vi
<
lb
/>
ride, nigrum, porphyriticum, & ophites.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005372
">Eſt autem porphyrites marmor rubeis, ac
<
lb
/>
quaſi candidis maculis diſtinctum, ſeu po
<
lb
/>
tiùs rubeum cum maculis internitentibus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005373
">Sunt ex eo columnæ duæ Mediolani inſi
<
lb
/>
gnes in æde B. </
s
>
<
s
id
="
s.005374
">Ambroſij ante altare, nec
<
lb
/>
non & ſepulchrum B. Dionyſij, quod tranſ
<
lb
/>
latum eſt ad templum maius vrbis noſtræ
<
lb
/>
magnitudinis corporis humani, non paruæ
<
lb
/>
etiam craſſitudinis.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg771
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005375
">
<
margin.target
id
="
marg770
"/>
Porphyrites.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005376
">
<
margin.target
id
="
marg771
"/>
Ophites.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005377
">Ophites verò viride eſt, maculis totum
<
lb
/>
plerunque albis, tum verò alterius coloris
<
lb
/>
diſtinguitur. </
s
>
<
s
id
="
s.005378
">
<
expan
abbr
="
Frequẽtes
">Frequentes</
expan
>
vidi ex eo columnas,
<
lb
/>
tum menſas: ſicut & ex eo alio genere
<
lb
/>
varij coloris menſa eſt apud Andream Al
<
arrow.to.target
n
="
marg772
"/>
<
lb
/>
ciatum non mediocris pulchritudinis. </
s
>
<
s
id
="
s.005379
">Inue
<
lb
/>
niuntur quandoque in pario formæ conſpi
<
lb
/>
cuæ venarum varietate ac concurſu, quæ
<
lb
/>
effigiem picta haut inferiorem referunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005380
">Nam præter reliquas in æde Sapientiæ
<
lb
/>
Conſtantinopoli imago B. </
s
>
<
s
id
="
s.005381
">Ioannis Baptiſtæ
<
lb
/>
tergore cameli tecti videtur, quæ abſolu
<
lb
/>
tiſſima eſt in omnibus, præterquàm quòd
<
lb
/>
alterum ex pedibus non adeò vt pictura po
<
lb
/>
teſt, exprimit. </
s
>
<
s
id
="
s.005382
">Cauſam horum iam diximus
<
lb
/>
fortuitam eſſe, non propriam. </
s
>
<
s
id
="
s.005383
">Sunt & mar
<
lb
/>
morum genera à regione nobilitate, velut
<
lb
/>
Numidicum: hoc enim cùm ex ſubtiliſſi
<
lb
/>
ma lachryma conſtet, ob regionis ardorem
<
lb
/>
ſplendidiſſimum eſt, ac maximè nitens, &
<
lb
/>
quòd facilè cælari poſſit ob mollitiem, &
<
lb
/>
æqualitatem. </
s
>
<
s
id
="
s.005384
">Silex enim & cotes, quia par
<
lb
/>
tibus conſtant craſſioribus, ideò ſculpi com
<
lb
/>
modè nequeunt. </
s
>
<
s
id
="
s.005385
">Itaque & nunc marmor
<
lb
/>
Numidicum eſt elegantiſſimum. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005386
">
<
margin.target
id
="
marg772
"/>
Imagines na
<
lb
/>
turales in
<
lb
/>
marmore.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005387
">E marmorum generibus eſt Alabaſtrum,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg773
"/>
<
lb
/>
perſpicuum, & plerunque candidum, quo
<
lb
/>
pyxides pro odoratis vnguentis fiunt, robu
<
lb
/>
ſtius vitro, metallicis purius: figulinis præ
<
lb
/>
ſtat, quòd minus combibat, aut remittat
<
lb
/>
vnguenti, ergo & illius neceſſarius vſus fuit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005388
">Quòd ex eo perſpicuitatem acquirit aquæ
<
lb
/>
immerſum, magis combibit ſuccos ac remit
<
lb
/>
tit, cuius cauſam ſuperiùs diximus. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005389
">
<
margin.target
id
="
marg773
"/>
Alabaſtrum</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005390
">Proximæ marmori cotes: nobiliores ex
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg774
"/>
<
lb
/>
his Lydia & Damaſcena. </
s
>
<
s
id
="
s.005391
">Lydia nigra, ſub
<
lb
/>
ſtantia admodum tenui, ſplendens, mira
<
lb
/>
ſubtilitate refert metallorum colores: quo
<
lb
/>
auxilio auri & argenti puritatem aurifices
<
lb
/>
intelligunt: tenuitate quidem ſua detrimen
<
lb
/>
tum non afferunt, vt liceat millies experi
<
lb
/>
ri etiam ſine vnius grani iactura: nigredine
<
lb
/>
autem oſtendunt colorem metalli: nam ni
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg775
"/>
<
lb
/>
gredo colligit nitorem, ac colorem. </
s
>
<
s
id
="
s.005392
">Cotis
<
lb
/>
dotes ſunt, celerrimè ſenſim & omnia ab
<
lb
/>
ſumere, nec abſumi. </
s
>
<
s
id
="
s.005393
">Ob id Damaſcenæ
<
lb
/>
præſtantiſſimæ: cùm enim chalibem affri
<
lb
/>
catæ, quantumuis durum celerrimè abſu
<
lb
/>
mant, tum ſenſim ipſæ minimè atteruntur,
<
lb
/>
temporis tamen ſucceſſu & longo attritu, ac
<
lb
/>
frequenti etiam ipſæ pereunt & abſumun
<
lb
/>
tur: prauæ, molles, carioſæ, venenoſæ, no
<
lb
/>
doſæ, aſperæ nimis. </
s
>
<
s
id
="
s.005394
">E genere cotis lapis eſt
<
lb
/>
mollis, è quo vaſa fiunt Comi excoquendis
<
lb
/>
cibis: tener eſt hic, vt poſſit cælari, & ta
<
lb
/>
men humido lento conſtat, quò fit vt igni
<
lb
/>
bus diu reſiſtat: cinerei eſt & ſubfuſci co
<
lb
/>
loris. </
s
>
<
s
id
="
s.005395
">Omnibus cotibus illud proprium eſt,
<
lb
/>
ſed præcipuè Lydiæ, vt ſupina parte optimæ
<
lb
/>
ſint, quia à Sole perficiuntur: peſſimæ pro
<
lb
/>
na, qua terræ & humori incubant, in la
<
lb
/>
teribus non parum duriores eſſe ſolent. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005396
">
<
margin.target
id
="
marg774
"/>
Cos, & eius
<
lb
/>
genera.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005397
">
<
margin.target
id
="
marg775
"/>
Cotes in qui
<
lb
/>
bus proban
<
lb
/>
tur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005398
">Cotis memoria adductus ſum in nauicu
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg776
"/>
<
lb
/>
læ recordationem. </
s
>
<
s
id
="
s.005399
">Lapis eſt apud Indos fla
<
lb
/>
ui coloris, perſpicuus, qui nouaculæ inſtar
<
lb
/>
ſcindit: par autem eſt vt vitrum, & cryſtal
<
lb
/>
lum chalibeam nouaculam ob tenuitatem
<
lb
/>
ſuperare. </
s
>
<
s
id
="
s.005400
">Sed quod addunt mirum eſt, non
<
lb
/>
cote, aut mola, alterove lapide, ſed aqua ipſa
<
lb
/>
acui. </
s
>
<
s
id
="
s.005401
">Id verò contingit, ob ſubſtantiæ tenui
<
lb
/>
tatem. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005402
">
<
margin.target
id
="
marg776
"/>
Lapis inci
<
lb
/>
dens.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005403
">Onyx, eſt forma cuſpidis, potius quàm
<
lb
/>
gladij, & neque ſatis affabre: ſi omnes ſunt,
<
lb
/>
quales hi, quos ego vidi. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005404
">Proximus marmori ac cotibus, craſſiore
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg777
"/>
<
lb
/>
tamen ſubſtantia, eſt Silex, & ipſe varij ge
<
lb
/>
neris, tener, durus, tenax, friabilis, grauis,
<
lb
/>
leuis, ignibus imperuius, & qui celeriter in
<
lb
/>
cineres tranſit, ſqualens, rubens, coloris
<
lb
/>
quoque varij. </
s
>
<
s
id
="
s.005405
">Squamoſus ſilex eſt, imbrium
<
lb
/>
ac frigoris patiens, liqueſcit plerumque,
<
lb
/>
demum in cineres vertitur: lapides reliqui </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>