Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005352
">
<
pb
pagenum
="
473
"
xlink:href
="
016/01/122.jpg
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg767
"/>
<
lb
/>
chritudo, gratia: genera illius nobiliora,
<
lb
/>
phengiticum, parium, zeblicum, porphy
<
lb
/>
rites & ophites. </
s
>
<
s
id
="
s.005353
">Probantur omnia vel vi
<
lb
/>
tuperantur, colore, nitore, duritie, perſ
<
lb
/>
picuitate. </
s
>
<
s
id
="
s.005354
">Phengiticum nitet maximè, ima
<
lb
/>
ginéſque reddit. </
s
>
<
s
id
="
s.005355
">Vnde Nero ædem Fortu
<
lb
/>
næ olim à Seruio Tullio inchoatam, quàm
<
lb
/>
Setam vocauit, in domo aurea abſoluit, ita
<
lb
/>
vt intus conſtructa eſſet hoc marmoris ge
<
lb
/>
nere, lucem ſic excipiente, concluſis vn
<
lb
/>
dique foribus, vt diuturna claritas ſeruata
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg768
"/>
<
lb
/>
ibi videretur. </
s
>
<
s
id
="
s.005356
">Zeblicum in Miſena inueni
<
lb
/>
tur, quod aduerſus venena prodeſſe credi
<
lb
/>
tum eſt: an iuuet, neſcio: quòd iuuare
<
lb
/>
poſſit, certum eſt, quandoquidem molle
<
lb
/>
admodum ſit: nam ſi ex vaſis è ſeruino cor
<
lb
/>
nu bibamus, edamuſque, pocula vaſaque
<
lb
/>
contracta iam mora in illis venenorum
<
lb
/>
plerumque haud tamen omnium vires he
<
lb
/>
betabunt.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg769
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005357
">
<
margin.target
id
="
marg767
"/>
Marmorum
<
lb
/>
genera.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005358
">Marmorum
<
lb
/>
ſigna.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005359
">Phenigiti
<
lb
/>
cum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005360
">
<
margin.target
id
="
marg768
"/>
Zeblicum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005361
">
<
margin.target
id
="
marg769
"/>
Parium, &
<
lb
/>
eius ſpecies.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005362
">Parij marmoris ſpecies plurimæ ſunt, à
<
lb
/>
colore differentiam ſumentes. </
s
>
<
s
id
="
s.005363
">Condidiſſi
<
lb
/>
mum, quod vbique cernitur in Italia: ci
<
lb
/>
nereum in Hildesheimio tractu, qui eſt in
<
lb
/>
Germania: viride, vt in æde B. </
s
>
<
s
id
="
s.005364
">Ioannis Ba
<
lb
/>
ptiſtæ Florentiæ. </
s
>
<
s
id
="
s.005365
">Ferreum, ſuper quo Stol
<
lb
/>
pa arx Epiſcopi Miſeni fundata eſt: hoc
<
lb
/>
tantæ duritiei eſt, vt Agricola referat in
<
lb
/>
Miſena fabros ex eo fabricare incudes: pa
<
lb
/>
làm verò tenax eſſe oportere, & tenuioris
<
lb
/>
ac denſioris ſubſtantiæ, itaque etiam gra
<
lb
/>
ue. </
s
>
<
s
id
="
s.005366
">Eſt & nigrum ſplendidum, ac nitens,
<
lb
/>
quo conſtat ſepulchrum Cardinalis Carra
<
lb
/>
cioli, viri ſingularis probitatis, & præſu
<
lb
/>
lis prouinciæ noſtræ, in æde noſtra magna,
<
lb
/>
ad dextram conſtitutum altaris. </
s
>
<
s
id
="
s.005367
">Eſt & va
<
lb
/>
rium generis diuerſi, quòd fragile plerun
<
lb
/>
que eſt, & ſpontè rumpitur, quoniam par
<
lb
/>
tes in eo quædam crudæ, quædam nimium
<
lb
/>
exuſtæ ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.005368
">Eſt & ſubruffum marmor. </
s
>
<
s
id
="
s.005369
">Quid
<
lb
/>
moror? </
s
>
<
s
id
="
s.005370
">nullus color marmori conceſſus non
<
lb
/>
eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.005371
">Senæ ſuper altari ſeptem ſimul genera
<
arrow.to.target
n
="
marg770
"/>
<
lb
/>
marmoris Parij ( Parium ſic appello, vt æs
<
lb
/>
Corinthium: nam ab inſula quod pul
<
lb
/>
chrum eſt valde, ſic ſolet vocari ) viſun
<
lb
/>
tur: candidum, cinereum, ſubruffum, vi
<
lb
/>
ride, nigrum, porphyriticum, & ophites.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005372
">Eſt autem porphyrites marmor rubeis, ac
<
lb
/>
quaſi candidis maculis diſtinctum, ſeu po
<
lb
/>
tiùs rubeum cum maculis internitentibus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005373
">Sunt ex eo columnæ duæ Mediolani inſi
<
lb
/>
gnes in æde B. </
s
>
<
s
id
="
s.005374
">Ambroſij ante altare, nec
<
lb
/>
non & ſepulchrum B. Dionyſij, quod tranſ
<
lb
/>
latum eſt ad templum maius vrbis noſtræ
<
lb
/>
magnitudinis corporis humani, non paruæ
<
lb
/>
etiam craſſitudinis.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg771
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005375
">
<
margin.target
id
="
marg770
"/>
Porphyrites.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005376
">
<
margin.target
id
="
marg771
"/>
Ophites.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005377
">Ophites verò viride eſt, maculis totum
<
lb
/>
plerunque albis, tum verò alterius coloris
<
lb
/>
diſtinguitur. </
s
>
<
s
id
="
s.005378
">
<
expan
abbr
="
Frequẽtes
">Frequentes</
expan
>
vidi ex eo columnas,
<
lb
/>
tum menſas: ſicut & ex eo alio genere
<
lb
/>
varij coloris menſa eſt apud Andream Al
<
arrow.to.target
n
="
marg772
"/>
<
lb
/>
ciatum non mediocris pulchritudinis. </
s
>
<
s
id
="
s.005379
">Inue
<
lb
/>
niuntur quandoque in pario formæ conſpi
<
lb
/>
cuæ venarum varietate ac concurſu, quæ
<
lb
/>
effigiem picta haut inferiorem referunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005380
">Nam præter reliquas in æde Sapientiæ
<
lb
/>
Conſtantinopoli imago B. </
s
>
<
s
id
="
s.005381
">Ioannis Baptiſtæ
<
lb
/>
tergore cameli tecti videtur, quæ abſolu
<
lb
/>
tiſſima eſt in omnibus, præterquàm quòd
<
lb
/>
alterum ex pedibus non adeò vt pictura po
<
lb
/>
teſt, exprimit. </
s
>
<
s
id
="
s.005382
">Cauſam horum iam diximus
<
lb
/>
fortuitam eſſe, non propriam. </
s
>
<
s
id
="
s.005383
">Sunt & mar
<
lb
/>
morum genera à regione nobilitate, velut
<
lb
/>
Numidicum: hoc enim cùm ex ſubtiliſſi
<
lb
/>
ma lachryma conſtet, ob regionis ardorem
<
lb
/>
ſplendidiſſimum eſt, ac maximè nitens, &
<
lb
/>
quòd facilè cælari poſſit ob mollitiem, &
<
lb
/>
æqualitatem. </
s
>
<
s
id
="
s.005384
">Silex enim & cotes, quia par
<
lb
/>
tibus conſtant craſſioribus, ideò ſculpi com
<
lb
/>
modè nequeunt. </
s
>
<
s
id
="
s.005385
">Itaque & nunc marmor
<
lb
/>
Numidicum eſt elegantiſſimum. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005386
">
<
margin.target
id
="
marg772
"/>
Imagines na
<
lb
/>
turales in
<
lb
/>
marmore.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005387
">E marmorum generibus eſt Alabaſtrum,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg773
"/>
<
lb
/>
perſpicuum, & plerunque candidum, quo
<
lb
/>
pyxides pro odoratis vnguentis fiunt, robu
<
lb
/>
ſtius vitro, metallicis purius: figulinis præ
<
lb
/>
ſtat, quòd minus combibat, aut remittat
<
lb
/>
vnguenti, ergo & illius neceſſarius vſus fuit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.005388
">Quòd ex eo perſpicuitatem acquirit aquæ
<
lb
/>
immerſum, magis combibit ſuccos ac remit
<
lb
/>
tit, cuius cauſam ſuperiùs diximus. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005389
">
<
margin.target
id
="
marg773
"/>
Alabaſtrum</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005390
">Proximæ marmori cotes: nobiliores ex
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg774
"/>
<
lb
/>
his Lydia & Damaſcena. </
s
>
<
s
id
="
s.005391
">Lydia nigra, ſub
<
lb
/>
ſtantia admodum tenui, ſplendens, mira
<
lb
/>
ſubtilitate refert metallorum colores: quo
<
lb
/>
auxilio auri & argenti puritatem aurifices
<
lb
/>
intelligunt: tenuitate quidem ſua detrimen
<
lb
/>
tum non afferunt, vt liceat millies experi
<
lb
/>
ri etiam ſine vnius grani iactura: nigredine
<
lb
/>
autem oſtendunt colorem metalli: nam ni
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg775
"/>
<
lb
/>
gredo colligit nitorem, ac colorem. </
s
>
<
s
id
="
s.005392
">Cotis
<
lb
/>
dotes ſunt, celerrimè ſenſim & omnia ab
<
lb
/>
ſumere, nec abſumi. </
s
>
<
s
id
="
s.005393
">Ob id Damaſcenæ
<
lb
/>
præſtantiſſimæ: cùm enim chalibem affri
<
lb
/>
catæ, quantumuis durum celerrimè abſu
<
lb
/>
mant, tum ſenſim ipſæ minimè atteruntur,
<
lb
/>
temporis tamen ſucceſſu & longo attritu, ac
<
lb
/>
frequenti etiam ipſæ pereunt & abſumun
<
lb
/>
tur: prauæ, molles, carioſæ, venenoſæ, no
<
lb
/>
doſæ, aſperæ nimis. </
s
>
<
s
id
="
s.005394
">E genere cotis lapis eſt
<
lb
/>
mollis, è quo vaſa fiunt Comi excoquendis
<
lb
/>
cibis: tener eſt hic, vt poſſit cælari, & ta
<
lb
/>
men humido lento conſtat, quò fit vt igni
<
lb
/>
bus diu reſiſtat: cinerei eſt & ſubfuſci co
<
lb
/>
loris. </
s
>
<
s
id
="
s.005395
">Omnibus cotibus illud proprium eſt,
<
lb
/>
ſed præcipuè Lydiæ, vt ſupina parte optimæ
<
lb
/>
ſint, quia à Sole perficiuntur: peſſimæ pro
<
lb
/>
na, qua terræ & humori incubant, in la
<
lb
/>
teribus non parum duriores eſſe ſolent. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005396
">
<
margin.target
id
="
marg774
"/>
Cos, & eius
<
lb
/>
genera.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005397
">
<
margin.target
id
="
marg775
"/>
Cotes in qui
<
lb
/>
bus proban
<
lb
/>
tur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005398
">Cotis memoria adductus ſum in nauicu
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg776
"/>
<
lb
/>
læ recordationem. </
s
>
<
s
id
="
s.005399
">Lapis eſt apud Indos fla
<
lb
/>
ui coloris, perſpicuus, qui nouaculæ inſtar
<
lb
/>
ſcindit: par autem eſt vt vitrum, & cryſtal
<
lb
/>
lum chalibeam nouaculam ob tenuitatem
<
lb
/>
ſuperare. </
s
>
<
s
id
="
s.005400
">Sed quod addunt mirum eſt, non
<
lb
/>
cote, aut mola, alterove lapide, ſed aqua ipſa
<
lb
/>
acui. </
s
>
<
s
id
="
s.005401
">Id verò contingit, ob ſubſtantiæ tenui
<
lb
/>
tatem. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.005402
">
<
margin.target
id
="
marg776
"/>
Lapis inci
<
lb
/>
dens.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005403
">Onyx, eſt forma cuſpidis, potius quàm
<
lb
/>
gladij, & neque ſatis affabre: ſi omnes ſunt,
<
lb
/>
quales hi, quos ego vidi. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.005404
">Proximus marmori ac cotibus, craſſiore
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg777
"/>
<
lb
/>
tamen ſubſtantia, eſt Silex, & ipſe varij ge
<
lb
/>
neris, tener, durus, tenax, friabilis, grauis,
<
lb
/>
leuis, ignibus imperuius, & qui celeriter in
<
lb
/>
cineres tranſit, ſqualens, rubens, coloris
<
lb
/>
quoque varij. </
s
>
<
s
id
="
s.005405
">Squamoſus ſilex eſt, imbrium
<
lb
/>
ac frigoris patiens, liqueſcit plerumque,
<
lb
/>
demum in cineres vertitur: lapides reliqui </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>