Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

List of thumbnails

< >
121
121
122
122
123
123
124
124
125
125
126
126
127
127
128
128
129
129
130
130
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="118" xlink:href="025/01/122.jpg"/>
            <p type="main">
              <s id="s.001362">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001363"> Abſit, vt hoc dicam; licet enim fortè tantula compreſſio in Lunari
                <lb/>
              Atmoſphæra fiat, non tamen ad nos vſque
                <expan abbr="extẽditur">extenditur</expan>
              , vt videre eſt in explo­
                <lb/>
              ſione majoris bombardæ, ex qua circumfuſi aëris compreſſio ſequitur, quæ
                <lb/>
              tamen ad modicam diſtantiam producitur; intelligo igitur de ipſius aëris
                <lb/>
              pondere; vt enim aquæ pondus aëra in fontibus illis artefactis, quos ſæpè
                <lb/>
              videritis, contentum, comprimit, quidni pondus ſuperioris aëris alium
                <lb/>
              comprimat? </s>
              <s id="s.001364">cogita Cylindrum plumbeum tantæ altitudinis, quanta opus
                <lb/>
              eſt, vt tanti ponderis vi, versùs baſim ſubſidat, ac dilatetur; multò magis
                <lb/>
              ſi columnam ceream, vel ex butyro, aut charta erectam, maximæ ſcilicet
                <lb/>
              altitudinis tibi ante oculos ponas; ſubſidet enim pars inferior, quanquam
                <lb/>
              inæqualiter, erunt enim preſſiones, vt altitudines, nimirum vt pondera;
                <lb/>
              quidni ergo aër, qui certè dilatari nequit, vt butyrum, nec enim locus eſt,
                <lb/>
              ſed tantùm comprimi, innitentis ponderis vi comprimatur? </s>
              <s id="s.001365">cùm perinde
                <lb/>
              ſit, ex quacumque tandem materia pondus conſtet, & mille aëris libræ eun­
                <lb/>
              dem effectum gravitando habeant, quem totidem aquæ, vel alterius mate­
                <lb/>
              riæ libræ haberent. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001366">
                <emph type="italics"/>
              Chryſocom.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001367"> Sentiremus haud dubiè ingens illud pondus, nec ferendo pa­
                <lb/>
              res eſſemus. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001368">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001369"> An fortè ſentiunt vrinatores immerſi ingens aquæ pondus
                <lb/>
              illorum capiti ſuperfuſum? </s>
              <s id="s.001370">Minimè verò; immò ſentire non debent, cùm
                <lb/>
              præcipuus corporis gravitantis, liquidi ſcilicet, effectus ſit corpus
                <lb/>
              ſubjectum levius non deorſum, at ſurſum extrudere; ſic aqua in li­
                <lb/>
              gnum immerſum gravitat; equidem aqua in fundum vaſis lignei gravitat,
                <lb/>
              deorſumque pellit, ſi aër ſubtus eſt, vt patet, & ſimile pondus aquæ, ma­
                <lb/>
              nus foramini in fundo dicti vaſis appoſita ſentiret, modò manus foramen
                <lb/>
              adæquaret: at ſi lignum vel corpus levius aquæ immergatur, in id aqua
                <lb/>
              ita gravitat, vt illud ſurſum extrudat, non verò deprimat deorſum; ſi ve­
                <lb/>
              rò ſit gravius aqua, ex parte ſaltem illud ſuſtentat, vnde appenſum in
                <lb/>
              aqua, minùs illius pondus ſentitur: ab illo igitur periculo immunes ſumus,
                <lb/>
              nec timendum nobis eſt, ne ab aëre obruamur: at ni fallor, ex præmiſſa
                <lb/>
              gravitatione longè latéque aëris ſuperfuſi, ſequitur egregium illud experi­
                <lb/>
              mentum Mercurij in tubo vitreo contenti, & immerſa alterius illius ex­
                <lb/>
              tremitate, in ſubjectum Mercurium, ſcutella contentum; ſuſtinetur enim ad
                <lb/>
              duos pedes altitudinis paulò plus reliquo tubo vacuo prorſus manente, ab
                <lb/>
              aëris gravitantis Cylindro. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001371">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001372"> De hoc argumento in hoc congreſſu agere non poſſumus, cùm
                <lb/>
              ſufficiens alterius materia eſſe queat; in quo præclariſſima & ſanè mirifica
                <lb/>
              phænomena explicabimus & demonſtrabimus, quæ tum ab aliis, tum
                <lb/>
              à nobis explorata fuerunt; illud vnum vel obiter indicaſſe ſufficiat, ſcilicet
                <lb/>
              experimentum illud nullo modo cum à te præmiſſa hypotheſi conſentire;
                <lb/>
              quod ni fallor perſpicuè demonſtro. </s>
              <s id="s.001373">Sit enim diſtantia Lunæ à terra 50.
                <lb/>
              Semidiametrorum terræ & Semidiameter terræ iuxta vulgarem calculum
                <lb/>
              ſit paſſuum Geometricorum 3436363. quem numerum ſi ducas in 25.
                <lb/>
              quæ eſt ſemidiſtantia à terra ſcilicet ad lineam dirimentem, de qua ſupra
                <lb/>
              venient 86909075. paſſus, hæc eſt altitudo aëris gravitantis ; ſi autem </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>