Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[Item 1.]
[2.] Optic ae THE SAVRVS. ALHAZENI ARABIS libri ſeptem, nuncprimùm editi. EIVSDEM liber DE CREPVSCVLIS & Nubium aſcenſionibus. ITEM VITELLONIS THVRINGOPOLONI LIBRI X. Omnes inſtaurati, figuris illuſtrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, A' Federico Risnero.
[3.] Cum priuilegio Cæſareo & Regis Galliæ ad ſexennium BASILE AE, PER EPISCOPIOS. M D LXXII.
[4.] Triplicis uiſus, directi, reflexi & refracti, de quo optica diſputat, ar-gumenta.
[5.] FEDERICI RISNE-RI IN ALHAZENI ARABIS OPTICAM PRAEFATIO A D IL LVSTRISSIMAM REGINAM CA-tharinam Mediceam, matrem regis Galliæ Caroli noni.
[6.] CANDIDO LECTORI
[7.] ALHAZEN FILII ALHAYZEN OPTICAE LIBER PRIMVS.
[8.] QVOD LVX PER SE, ET COLORES ILLVMINATI OPE-renturin uiſum aliquam operationem. Cap. 1. 1. Lux per ſe, & color illuminat{us} feriunt oculos. Vitell. in hypotheſ. 6. 16 p 3.
[9.] QVOD LVX VEHEMENS OCCVLTAT QVAEDAM VI-ſibilia quæ lux debilis manifeſtat: & contrà. Cap. 2. 2. Lux uehemens obſcur at quædam uiſibilia, quæ lux debilis illuſtrat: & contrà. 28. 97. 109. 150. 155. 156 p 4.
[10.] QVOD COLORES CORPORVM DIVERSIFICENTVR APVD VI-ſum ſecundum diuerſitatem lucium ordentium ſuper ipſos. Cap. 3. 3. Color uariatur pro lucis qualitate. 1 p 3.
[11.] DE COMPOSITIONE OCVLI, FORMA ET SI-tu. Caput quartum. 4. Ortus & principium oculi exiſtit è cerebro: & conſtat è tribus humori-bus & quatuor tunicis. 4 p 3.
[12.] 5. In toti{us} oculi ſeu motu ſeu quiete, ſit{us} partium ſtabilis permanet. 25 p 3.
[13.] 6. Ocul{us} tot{us} & ſpher a uuea centris differunt: & oculi centrum ect alti{us}. 8 p 3.
[14.] 7. Rect a connectens centra ſphær arum corneæ & uueæ, continuata tranſit per centrum for aminis uueæ, & medium caui nerui optici. 9 p 3.
[15.] 8. Centrum ſphæræ uueæ eſt inferi{us} centris reliquarum oculi partium. 8 p 3.
[16.] 9. Recta connectẽs centra ſphærarũ cryſtallinæ & uueæ, cõtinuata cadit in centrũ circuli cõglutinãtis cryſtallinã & uitreã ſphær {as} cũ uuea: & eſt ad ipſum perpendicularis. 10 p 3.
[17.] 10. Centrum ſphæræ cryſtallinæ alti{us} eſt centro ſphæræ uitreæ. 11 p 3.
[18.] 11. Rect a connectens centra ſphær arum & uueæ, continuata cadit in centrum ui-treæ, & medium cauinerui optici. 12 p 3.
[19.] 12. Centra ſphær arum toti{us} oculi, cryſtallinæ, utriuſ ſuperficiei corneæ, & con-uexæ humoris albuginei, eſt unum punctum. 7 p 3.
[20.] 13. In toti{us} oculi ſeu motu ſeu quiete ſit{us} partium ſtabilis permanet. 25 p 3. Idem 9 n.
[21.] DE QVALITATE VISIONIS, ET AB ILLA DE-pendentibus. Cap. 5. 14. Viſio fit radijs à uiſibili extrinſec{us} ad uiſum manantib{us}. 6 p 3.
[22.] 15. Viſ{us} è ſingulis ſuæ ſuperficiei punctis ſingula uiſibilis punct a uidet. 17. 18 p 3.
[23.] 16. Humor cryſtallin{us} eſt præcipuum organum facult atis opticæ. 4. 18 p 3.
[24.] 17. Lux perpendicularis penetr at per qualibet diuerſa media: obliqua refringitur. 42. 43. 44. 45. 47 p 2.
[25.] 18. Viſio diſtincta fit rectis lineis à uiſibili ad ſuperficiem uiſ{us} perpẽdicularibus. Ita ſin-gula uiſibilis punct a eundem obtinent ſitum in ſuperficie uiſ{us}, quem in uiſibili. 17 p 3.
[26.] 19. Viſio fit per pyramidem, cui{us} uertex eſt in uiſu, baſis in uiſibili. 18. 21. 22 p 3.
[27.] 20. Oculus & ſphæra cryſtallina habent idem centrum. 7 p 3. Idem 12 n.
[28.] 21. Viſibile uiſui oppoſitum uidetur. 2 p 3.
[29.] 22. Viſibile per medium perſpicuum uidetur. 13 p 3.
[30.] 23. Viſio non fit radijs à uiſu emißis. s p 3.
< >
page |< < (117) of 778 > >|
123117OPTICAE LIBER IIII. columnæ huic oppoſitam: & circulus ſectionis trãſit per has duas lineas longitudinis: & linea con-
tingens
circulum ſectionis:
cum ſit in ſuperficie aliqua: ſecat columnam ſuper aliquas longitudinis
lineas
, ſibi inuicem æquidiſtantes:
& ſi tranſit per unam earum, tran-
27[Figure 27]a e g c b d h f ſibit per alteram, & ad paritatem angulorum.
Cum ergo tranſeat per
punctum
, in quo circulus ſectionis ſecat primã longιtudinis lineam:

tranſibit
etiam per punctũ, in quo alia longitudinis linea tangit hunc
circulum
:
& ita ſecat circulum. Quare non contingit, quod eſt contra
hypotheſin
.
Palàm ergo, quòd duæ illæ ſuperficies cõtingunt ſpecu-
lum
, & quod inter illas cadit ex ſuperficie ſpeculi, eſt, quod apparet
uiſui
.
Cum autem duarum illarum ſuperficierum ſit concurſus in cen
tro
uiſus, ſecabunt ſe, & linea ſectionis communis tranſibit per cen-
trum
uiſus:
& erit æquidiftans axi columnæ. Quoniam enim axis co-
lumnæ
orthogonalis eſt ſuper circulum ſectionis [per conuerſam 14
p
11] & lineæ longitudinis columnæ orthogonales ſuper eundẽ cir-
culum
[per 8 p 11:
latera enim cylindri parallela ſunt axi, perpendicu-
lari
ad circulum ſectionis per 21 d 11] etiam ſuperficies tangẽtes co-
lumnam
ſecũdum lineas has:
orthogonales erunt ſuper circulũ eun-
dem
[per 18 p 11:
] ergo & ſuper ſuperficiem ſecantẽ columnam in illo
circulo
.
Quare linea communis harum ſuperficierum eſt orthogona
lis
ſuper eandem ſuperficiem [per 19 p 11] quare æquidiſtans axi co-
lumnæ
[per 6 p 11.
]
DIco ergo, quòd à quolibet puncto portionis huius poteſt fieri reflexio lucis. Dato enim pun-
cto
, fiat ſuper ipſum circulus æquidiſtans columnæ baſibus:
ſi ergo ſuperficies à cẽtro uiſus
procedens
, & columnę ſuperficiem æquidiſtanter baſi ſecans, ſecet eam ſuper hunc circulũ:

& linea à centro uiſus ad circuli centrũ ducta, tranſeat per punctum datũ:
fiet reflexio ſormæ illius
puncti
per eandem lineam ad lineæ ortum [per 11 n] quia linea illa eſt axis uiſus ſuper axem colu-
mnæ
perpendicularis [per 21 d 11, 29 p 1.
] Sumpto autem puncto quocunq; per quod tranſeat axis,
perpendicularis
ſuper axem columnæ:
fiet reflexio illius puncti per eundẽ axem [per 11 n. ] Si ueró
prætereat
axem punctum ſumptum, quæcunq;
ſit linea à centro circuli, æquidiſtantis baſibus per
ipſum
punctum ducti, ad ſuperficiem in linea longitudinis columnæ per punctũ illud tranſeuntis,
contingentem
:
erit ſuper axem orthogonalis [per 21 d 11, & conuerſam 14 p 11. ] Quare ſuper lineam
longitudinis
per punctum illud trãſeuntem [per 29 p 1.
] Et quoniã uiſus eſt altior ſuperficie pun-
ctum
contingẽte:
linea à cẽtro uiſus ad punctum ſumptũ ducta, tenebit acutum angulũ perpen-
diculari
illa, à pũcto ad centrũ circuli ducta:
& hic eſt ex parte exteriore, quia obtuſum habet ex in-
teriore
:
& ex angulo recto, quem illa perpendicularis tenet cum linea ſuperficiei contingentis cir-
culum
[per 18 p 3] poterit abſcindi acutus huic æqualis:
& perpendicularis illa cum cẽtro uiſus eſt
in
eadem ſuperficie:
quare etiam cum linea à cẽtro ad punctum ducta: & erit linea reflexa in eadem
ſuperficie
:
quare cum linea à centro ad punctum ducta. Et erit hæc ſuperficies orthogonalis ſuper
ſuperficiem
, contingentem ſpeculum in puncto illo:
quoniam perpendicularis orthogonaliter ca-
dit
ſuper hanc ſuperficiem:
& huiuſinodi erit reflexionis ſuperficies.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index