Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
103
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg878
"/>
<
lb
/>
Rurſus inter formam & materiam duplex intercedit habitudo: prima, qua forma perfectionis
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
noĩe
">nomine</
expan
>
materiæ pręficitur; ſecunda, qua materies origine antecedit. </
s
>
<
s
>Neque tibi id moleſtiam ad
<
lb
/>
ferat, quòd materia caput alicuius ordinis in doctrina ſtatuatur, quòd notum eſſe debeat, illa ve
<
lb
/>
rò ſit ignota: accipitur enim materia quæ cogitatione comprehenditur, & eſt
<
foreign
lang
="
grc
">νοητή</
foreign
>
. </
s
>
<
s
>proinde
<
lb
/>
iam nota effecta principium ordinis eſſe poteſt. </
s
>
<
s
>His ſanè modis ſe habent principia naturę quę
<
lb
/>
diriguntur in ſcientiam: ex quibus effectum eſt, vt tres ordinum formulæ quibus ſcientiæ tra
<
lb
/>
duntur excogitatæ fuerint quos doctrinæ ordines appellabimus, proptereà quòd accommodent
<
lb
/>
res ad ſcientiam. </
s
>
<
s
>vnus à notione finis ad ea quibus finis comparatur, quem dicimus analyticum,
<
lb
/>
alter ab eorum notione ex quibus finis exiſtit, qui compoſitiuus appellatur: ac tertius ab eſſen
<
lb
/>
tia ad eſſentiæ principia, quem Galenus vocat definitiuum. </
s
>
<
s
>præter hos alius nullus ab approba
<
lb
/>
tis auctoribus vſurpatus, nec vnquam, vt puto, memoriæ commendatus. </
s
>
<
s
>Verumeninuerò cùm
<
lb
/>
dico finem, etiam generatim accipi volo id quod ſcire auemus, & laboramus vt noſcamus: ideò
<
lb
/>
propoſitum, & ſubiectum, cùm ſint fines; caput huius ordinis eſſe poterunt, quemadmodum
<
lb
/>
conſtat 1. T. 1. Phyſ. vbi propoſita ſcientia rerum naturalium illatum eſt agendum prius eſſe de
<
lb
/>
principiis. </
s
>
<
s
>Itaque aliud eſt ordo à via. </
s
>
<
s
>quòd (vt dictum eſt) via terminatur fabrica inſtrumen
<
lb
/>
torum, & ſumit nota, vt ex his inſtrumenta conflentur, ſed ordo nobis ſuppeditat locum in quo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg879
"/>
<
lb
/>
res ſubiecta, principia,
<
expan
abbr
="
parteſq́
">parteſque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſunt ſuis inſtrumentis & rationibus explicanda. </
s
>
<
s
>Vt primùm de
<
lb
/>
natura
<
expan
abbr
="
disserendũ
">disserendum</
expan
>
, mox de corporibus, & anteà de ſimplicibus, poſteà de mixtis. </
s
>
<
s
>ſed via definiti
<
lb
/>
ua disseritur de natura; adhibebitur
<
expan
abbr
="
demõſtratiua
">demonſtratiua</
expan
>
ad explicandas affectiones corporum natura
<
lb
/>
lium; hęc res à poſteriori noteſcit; à priori noſcetur alia; verùm hæc poſt illam. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Itaq.
">Itaque</
expan
>
aliud or
<
lb
/>
do, aliud via. </
s
>
<
s
>Quamobrem omnium horum officia paucis verbis
<
expan
abbr
="
cõplecti
">complecti</
expan
>
voluimus hoc modo.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg830
"/>
b 1. de An.
<
lb
/>
T. 5.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg831
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg832
"/>
c 1. Top.
<
lb
/>
c. 10.
<
lb
/>
<
lb
/>
1. de An.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg833
"/>
d 1. Phyſ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg834
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg835
"/>
a 5. Met.
<
lb
/>
c. 1.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg836
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg837
"/>
b T. 2.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg838
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg839
"/>
c Alex. 1.
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
q.
">que</
expan
>
1.
<
lb
/>
<
lb
/>
Ptol. </
s
>
<
s
>lib. 1.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg840
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg841
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg842
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg843
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg844
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg845
"/>
a 9. Met.
<
lb
/>
T. 20.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg846
"/>
b 1. Phyſ.
<
lb
/>
T. c. 57.
<
lb
/>
<
lb
/>
1. Phyſ.
<
lb
/>
T. c. 3.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg847
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg848
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg849
"/>
a 1. De An.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg850
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg851
"/>
b 1. de an.
<
lb
/>
T. 45.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg852
"/>
c Euſtr. 2.
<
lb
/>
Poſt.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg853
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg854
"/>
d 1. Magn.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Mor. </
s
>
<
s
>c. 1.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg855
"/>
e 2 ad Eud.
<
lb
/>
c. 1.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg856
"/>
f 1. de par.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>anim.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg857
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg858
"/>
a a. </
s
>
<
s
>Elen.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg859
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg860
"/>
b. 1. Elen.
<
lb
/>
1. Rhet.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg861
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg862
"/>
c 2. Met.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg863
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg864
"/>
d 2. Met.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg865
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg866
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg867
"/>
a Gal.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg868
"/>
b 1. Poſt.
<
lb
/>
T. 35. c. 8.
<
lb
/>
<
lb
/>
2. Met.
<
lb
/>
<
lb
/>
1. de An.
<
lb
/>
T. 5.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg869
"/>
c In prob.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>mag. </
s
>
<
s
>com
<
lb
/>
ment.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg870
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg871
"/>
d 1. Rhet.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg872
"/>
e Proclus
<
lb
/>
2. in Tim.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg873
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg874
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg875
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg876
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg877
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg878
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg879
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Inſtrumenta docent; ſumit via, collocat ordo
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>Hæc
<
expan
abbr
="
aũt
">aut</
expan
>
omnia quæ prima conſtituimus, vt nobis nota ſtatuuntur, ſiue ſint ex eorum ordi
<
lb
/>
ne quę proximè colliguntur à ſenſu; ſeu facta ſint nota nobis ex aliis quę ſint nota nobis. </
s
>
<
s
>Etenim
<
lb
/>
& materia, quanuis ſit ignota per ſe, cùm facta eſt
<
expan
abbr
="
intelligẽda
">intelligenda</
expan
>
eſſe poteſt nonmodò principium
<
lb
/>
rei, ſed cognitionis. </
s
>
<
s
>At enim cuiuſque ordinis vſus ex Ariſtotele & Galeno facilè expedietur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>quandoquidem reſolutiuus ad inuentionem faciat, ad notitiam pariendam compoſitiuus. </
s
>
<
s
>Defi
<
lb
/>
nitiuus ad breuitatem & memoriam. </
s
>
<
s
>Nam primus ille ordo proficiſcitur ex fine, à quo omnia
<
lb
/>
ſuppeditantur quibus eſt opus ad
<
expan
abbr
="
conſequendũ
">conſequendum</
expan
>
id quod optamus,
<
expan
abbr
="
eaq́
">eaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſerie qua ſemper ex con
<
lb
/>
ſequente prius accipimus, vt eò demum perueniat quod futurum eſt principium effectionis, ſiue
<
lb
/>
executionis, vt in
<
expan
abbr
="
oĩ
">omni</
expan
>
actione humana, niſi temeraria ſit, euenire ſolet: ſic & propoſito fine colli
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg880
"/>
<
lb
/>
guntur illa quę perducunt ad eum finem: eſt
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
finis principium vnà rei & ſermonis, & (vt ait
<
lb
/>
Proclus)
<
foreign
lang
="
grc
">κάλλιστον ὁρμητήριον</
foreign
>
, ideſt, gradus optimus ad
<
expan
abbr
="
agendũ
">agendum</
expan
>
& cogitandum. </
s
>
<
s
>Proinde cùm
<
lb
/>
inuentio cęteris actibus ſcientiæ pręcedat: iure primus omnium ponetur reſolutiuus. </
s
>
<
s
>Cùm verò
<
lb
/>
in altero qui eſt
<
expan
abbr
="
cõpoſitiuus
">compoſitiuus</
expan
>
, ſuccedat, vt priora & cauſſa quæ reſoluendo inuentæ fuerant; po
<
lb
/>
ſterioribus & effectis adnectantur, & in hoc poſita ſit rerum ſcientia, compoſitiuus ad ſcientiam
<
lb
/>
faciet, non eo quòd doceat: iam enim eſt hoc inſtrumenti, non quòd ſumat id quod eſt viæ, ſed
<
lb
/>
quoniam res ſcibiles in eo ſic diſponuntur, vt optimè ex ipſo vię pateant, & principia ex quibus
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
inſtrumẽta
">inſtrumenta</
expan
>
ſciendi conflentur. </
s
>
<
s
>Idcirco cùm ex inuentis
<
expan
abbr
="
cõſtituatur
">conſtituatur</
expan
>
, iam poſterior ordo
<
expan
abbr
="
habẽdus
">habendus</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Quanquam hic ordo ſupra cæteros vtilis eſt, vbi productio & effectio proponuntur vt in arti
<
lb
/>
bus: neque
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
efficiendo aliter progredi licet. </
s
>
<
s
>Verùm ſi incidamus in commune ad vnum, & eius
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
quoq.
">quoque</
expan
>
tractatio ex reſolutione & compoſitione conſtat: etenim vbi notum fuerit, ita reſoluitur,
<
lb
/>
vt ratione prius, & eiuſmodi, vt à partibus ſeparari poſsit, quia ſine
<
expan
abbr
="
quaq.
">quaque</
expan
>
cogitari valeat; partes
<
lb
/>
vbi conuenientia conſtituta fuerit, prima illa mentis appulſione ſine hoc communi nequaquam,
<
lb
/>
quia nimirùm eſſentia ſit eadem eius quod eſt in parte, & partis vt ſubſtantiæ & ſubſtantiæ en
<
lb
/>
tis, vt ſuo loco diſputauimus, quòd ſi ignotum fuerit, ex partibus tanquam natura prioribus vt
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
cõmune
">commune</
expan
>
ſecundùm rationem reperitur, & ad earum notitiam quoquo modo pertinet, vt expoſi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg881
"/>
<
lb
/>
tum eſt in diſceptatione de
<
expan
abbr
="
cõmuni
">communi</
expan
>
ad vnum. </
s
>
<
s
>Sed cùm partes ſint, & origine, & natura priores.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>in vtroque partium notitia flagitatur, & præcipuè primæ illius partis à qua cæterę deſcendunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Verùm à prima parte ad alias, & ab his ad vniuerſum eſt ordo compoſitiuus. </
s
>
<
s
>Etenim ordo prius
<
lb
/>
elucet in poſteriore: neque enim ordo ſpectatur in pedibus animalis, quia per ſe noteſcunt; nec
<
lb
/>
aliud ad ſui notitiam flagitant, ſed in pedibus ſcamni quos ſine pedibus animalis animo comple
<
lb
/>
cti non licet; idcircò in
<
expan
abbr
="
eorũ
">eorum</
expan
>
notitiam reſoluuntur, & ex eorum
<
expan
abbr
="
cõprehenſione
">comprehenſione</
expan
>
<
expan
abbr
="
pedũ
">pedum</
expan
>
ſcamni co
<
lb
/>
gnitio conſtat; mox ipſius
<
expan
abbr
="
cõmunis
">communis</
expan
>
ex
<
expan
abbr
="
vtriuſq.
">vtriuſque</
expan
>
notitia. </
s
>
<
s
>Quamobrem
<
expan
abbr
="
vbiq.
">vbique</
expan
>
compoſitiuus ordo
<
lb
/>
ad ſcientiam proximè pertinebit, qui cùm maximè appareat in vniuocis, vbi à genere deducimur
<
lb
/>
ad ſpecies; videtur eſſe ratio potiſsima, cur ibi à
<
expan
abbr
="
cõmunibus
">communibus</
expan
>
exordiamur; in iis quæ ſunt ad
<
expan
abbr
="
vnũ
">vnum</
expan
>
,
<
lb
/>
non ſemper; ac niſi commune aliundè cognitum fuerit, vel per ſuperiora in eadem ſcientia, vel
<
lb
/>
etiam per alia nota nobis, vt enim genera
<
expan
abbr
="
quandoq.
">quandoque</
expan
>
ex partibus ſubiectis, nonnunquam ex inhę
<
lb
/>
rentibus & notis nobis ſæpè noteſcunt, ſic & de communibus ad vnum idem eſt iudicandum. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>