Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

Table of Notes

< >
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
[Note]
< >
page |< < (99) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div203" type="section" level="1" n="132">
          <pb o="99" file="0119" n="123"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div206" type="section" level="1" n="133">
          <head xml:id="echoid-head145" xml:space="preserve">LIBER DECIMVS
            <lb/>
          DE SOLE.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9874" xml:space="preserve">POſt Lunam luminare minus, conueniens eſt ad Solem alterum luminare maius, quod inter
              <lb/>
            omnia naturæ opera pulchritudine ac maieſtate antecellit, gradum facere, cum ipſe veluti
              <lb/>
            eæterorum planetarum Dominus, medium inter eos locum communi Aſtronomorũ con-
              <lb/>
            ſenſu obtineat. </s>
            <s xml:id="echoid-s9875" xml:space="preserve">præterea quoniam ipſius regio cæleſtis, ſeu cælum, necnon ipſius gyratio-
              <lb/>
            nes terræ ac mundi centrum@, non ſecus ac elementa, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9876" xml:space="preserve">Luna reſpiciunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s9877" xml:space="preserve">aliam rationem.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s9878" xml:space="preserve">addunt Aſtronomi non adeo veteres, ſed tamen probatiſſimi Copernicus, Tycho, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9879" xml:space="preserve">nunc
              <lb/>
            etiam Keplerus, quod videlicet Sol ipſe ſit veluti centrum, circa quod reliqui omnes plane-
              <lb/>
            tæ, præter Lunam, ſuos curſus circumducant. </s>
            <s xml:id="echoid-s9880" xml:space="preserve">quod ipſi proprijs obſeruationibus ſe depræhendiſſe aſſerunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s9881" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quamuis, quod ad Mercurium, ac Venerem attinet, etiam veteres idem ſenſerint, vt ex Vitruuio, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9882" xml:space="preserve">Martiano
              <lb/>
            Capella manifeſtum eſt, quorum verba ſuis locis recitabuntur. </s>
            <s xml:id="echoid-s9883" xml:space="preserve">tandem quoniam ſupra Lunam in cæleſtium
              <lb/>
            corporum ordine primus collocari debeat: </s>
            <s xml:id="echoid-s9884" xml:space="preserve">quamuis enim Venus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9885" xml:space="preserve">Mercurius, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9886" xml:space="preserve">ſecundum Tychonem
              <lb/>
            atque Keplerum, Mars etiam, aliquando Lunam ac Solem interſint, id tamen non eſt perpetuum; </s>
            <s xml:id="echoid-s9887" xml:space="preserve">imo ſæpè
              <lb/>
            contingit eos ſimul ſupra Solem efferri, nihilque propterea tunc, quod ſciamus inter duo luminaria, præter
              <lb/>
            ingens cæli interuallum interponi.</s>
            <s xml:id="echoid-s9888" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div207" type="section" level="1" n="134">
          <head xml:id="echoid-head146" style="it" xml:space="preserve">De loco Solis, ſiue distantia eius à centro Terræ. Cap. I.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9889" xml:space="preserve">1 SOlem eſſe Luna altiorem ex ſolaribus eclypſibus perſpicuum eſt, ideo enim Sol priuatur lumine, quòd
              <lb/>
            infra ipſum tunc temporis Luna ſubterlabatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s9890" xml:space="preserve">quod quidem ſenſu ipſo percipimus; </s>
            <s xml:id="echoid-s9891" xml:space="preserve">vt infra patebie
              <unsure/>
              <lb/>
            eum de hac eclypſi, ac modis eam inſpiciendi agemus. </s>
            <s xml:id="echoid-s9892" xml:space="preserve">Idem patet ex vmbris Solis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9893" xml:space="preserve">Lunæ, vt in Luna.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s9894" xml:space="preserve">diximus.</s>
            <s xml:id="echoid-s9895" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9896" xml:space="preserve">2 At vero quantum ſupra Lunam eleuetur, ſeu quanta ſit eius à centro mundi diſtantia, hiſce rationibus
              <lb/>
            indagare conati ſunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s9897" xml:space="preserve">quarũ ſit ea, quæ à parallaxi deſumitur, quæ vt probè percipiatur repetenda prius ſunt
              <lb/>
            ea, quæ ſupra de parallaxi Lunæ diximus. </s>
            <s xml:id="echoid-s9898" xml:space="preserve">ex ſententia igitur Copernici, ac Tychonis, quorum obſeruationes
              <lb/>
            maximè probantur, aliquam Sol exhibet parallaxim, quoniam terræ ſemidiameter non eſt prorſus inſenſibi-
              <lb/>
            lis ad diſtantiam Solis à terra. </s>
            <s xml:id="echoid-s9899" xml:space="preserve">Vtautem hanc aſpectus diuerſitatem aſſequerentur, neceſſe fuit eos prius cer-
              <lb/>
            tum habuiſſe Solis centrum ſemper ſub eclyptica progredi, quod Aſtronomi hiſce modis compererunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s9900" xml:space="preserve">pri-
              <lb/>
            mo per organicas obſeruationes menſurando quotidie eius ab æquatore declinationem, præſertim cum me-
              <lb/>
            ridianum circulum pertranſit; </s>
            <s xml:id="echoid-s9901" xml:space="preserve">collegerunt enim eum ad æquatorem ſenſim ac proportionaliter, ita accede-
              <lb/>
            re, ac recedere, vt eclypticam ipſam deſcribat. </s>
            <s xml:id="echoid-s9902" xml:space="preserve">ſecundo & </s>
            <s xml:id="echoid-s9903" xml:space="preserve">quidem certius à Lunæ defectibus idem cognoue-
              <lb/>
            runt, in ijs enim luminaria diametraliter, ſaltem ſecundum partem aliquam, opponuntur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9904" xml:space="preserve">varij Lunæ de-
              <lb/>
            fectus, qui modo magni, modo parui, modo boreales, modo auſtrales, modo partiales, modo totales, omnes ſi-
              <lb/>
            mul manifeſtè conuincunt vmbram terræ quæ directè in auerſas Soli partes eijcitur, ita ferri in eclyptica, vt
              <lb/>
            axis eius, ſiue medium eius ſemper eclypticam obtineat. </s>
            <s xml:id="echoid-s9905" xml:space="preserve">vnde collegerunt Solis quoque medium in parte dia-
              <lb/>
            metraliter oppoſita, eclypticam poſſidere. </s>
            <s xml:id="echoid-s9906" xml:space="preserve">hoc igitur aſſumpto ſic Solis parallaxim rimat
              <unsure/>
            i ſunt, per Aſtrono-
              <lb/>
            micum quadrantcm aſtronomice collocatum, obſeruant Solis meridianam ſupra horiyontem altitudiuem,
              <lb/>
            præſertim eam, quæ circa gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s9907" xml:space="preserve">45. </s>
            <s xml:id="echoid-s9908" xml:space="preserve">aut ſupra eleuatur, ibi enim refractiones ceſſant, quę parallaxibus negotium
              <lb/>
            faceſſunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s9909" xml:space="preserve">Hæc igitur Solis altitudo organicè depræhenſa minor erit altitudine illius eclypticæ gradus, quẽ
              <lb/>
            Sol tunc temporis occupabit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9910" xml:space="preserve">conſequẽter minor vera Solis altitudine. </s>
            <s xml:id="echoid-s9911" xml:space="preserve">facile eſt autem cognoſcere veram
              <lb/>
            gradus cuiuſuis eclypticæ altitudinem horizontalem, cognita enim poli altitudine datæ regionis, ſequitur
              <lb/>
            notas eſſe meridianas omnium eclypticæ punctorum altitudinem; </s>
            <s xml:id="echoid-s9912" xml:space="preserve">quia notas habent ab æquatore declina-
              <lb/>
            @iones; </s>
            <s xml:id="echoid-s9913" xml:space="preserve">æquator autem notam habet merid. </s>
            <s xml:id="echoid-s9914" xml:space="preserve">altitudinem, quæ ſemper eſt altitudinis poli complementum, vt
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0119-01" xlink:href="fig-0119-01a" number="76">
                <image file="0119-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0119-01"/>
              </figure>
            ſupra oſtenſum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s9915" xml:space="preserve">differentia igitur, inter veram Solis altitudinem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9916" xml:space="preserve">
              <lb/>
            obſeruatam erit quæſita viſus ab erratio, ſeu parallaxis, quæ melius in fi-
              <lb/>
            gura percipientur, in qua Sol ſit vbi D. </s>
            <s xml:id="echoid-s9917" xml:space="preserve">eleuatus ſupra horizontem F E.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s9918" xml:space="preserve">quantitate arcus D E. </s>
            <s xml:id="echoid-s9919" xml:space="preserve">v.</s>
            <s xml:id="echoid-s9920" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s9921" xml:space="preserve">grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s9922" xml:space="preserve">45. </s>
            <s xml:id="echoid-s9923" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s9924" xml:space="preserve">conſequenter diſtet a@vertice A. </s>
            <s xml:id="echoid-s9925" xml:space="preserve">to-
              <lb/>
            tidem gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s9926" xml:space="preserve">45. </s>
            <s xml:id="echoid-s9927" xml:space="preserve">ſitque hæc vera eius eleuatio, aut diſtantia ab horizonte co-
              <lb/>
            gnita ex eleuatione gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s9928" xml:space="preserve">Solis, in qua Sol tempore obſeruationis moratur,
              <lb/>
            vt ſupra indicatum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s9929" xml:space="preserve">iam ſi ab oculo in ſuperficie terræ poſito, v.</s>
            <s xml:id="echoid-s9930" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s9931" xml:space="preserve">in
              <lb/>
            B. </s>
            <s xml:id="echoid-s9932" xml:space="preserve">indagetur per inſtrumentum diſtantia eius à vertice A. </s>
            <s xml:id="echoid-s9933" xml:space="preserve">apparebit hæc
              <lb/>
            diſtãtia maior, quam gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s9934" xml:space="preserve">45. </s>
            <s xml:id="echoid-s9935" xml:space="preserve">ideſt maior quam vera, ſeu maior quã ſit arcus
              <lb/>
            A D. </s>
            <s xml:id="echoid-s9936" xml:space="preserve">angulus enim A B D. </s>
            <s xml:id="echoid-s9937" xml:space="preserve">maior eſt angulo B C D. </s>
            <s xml:id="echoid-s9938" xml:space="preserve">per 16. </s>
            <s xml:id="echoid-s9939" xml:space="preserve">primi Elem. </s>
            <s xml:id="echoid-s9940" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quare ſi ex cẽtro B. </s>
            <s xml:id="echoid-s9941" xml:space="preserve">deſcriptus, intelligatur arcus H I M. </s>
            <s xml:id="echoid-s9942" xml:space="preserve">is plures gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s9943" xml:space="preserve">con-
              <lb/>
            tinebit, quam arcus A D. </s>
            <s xml:id="echoid-s9944" xml:space="preserve">hunc arcum exhibet inſtrumentum obſeruato-
              <lb/>
            ris, veluti quadrans, quia centrum eius ponitur in B. </s>
            <s xml:id="echoid-s9945" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s9946" xml:space="preserve">latus vnum con-
              <lb/>
            gruens lineæ A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s9947" xml:space="preserve">linea flducia in dioptra congruit lineæ B D. </s>
            <s xml:id="echoid-s9948" xml:space="preserve">arcus </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>