Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N15C22" level="3" n="1" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N1BD9F" level="4" n="15" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N1BF78">
                  <s xml:id="N1BFAB" xml:space="preserve">
                    <pb chead="De motu quo ad cauſã in medio non reſiſtente." file="0124" n="124"/>
                  incipit moueri continuo mouebitur et talis medie-
                    <lb/>
                  tas eſt vniformis: igitur continuo vniformiter mo-
                    <lb/>
                  uebitur: </s>
                  <s xml:id="N1BFB7" xml:space="preserve">Patet conſequentia cum minore. </s>
                  <s xml:id="N1BFBA" xml:space="preserve">et argui-
                    <lb/>
                  tur maior: et capio punctum / in quo eſt in medietate
                    <lb/>
                  in qua incipit moueri in aliquo inſtanti temporis
                    <lb/>
                  terminati ad inſtans initiatiuum motus per quod
                    <lb/>
                  mouetur in illa medietate </s>
                  <s xml:id="N1BFC5" xml:space="preserve">(Totalis enim motꝰ quo
                    <lb/>
                  illa potentia mouetur incipit ab aliqua velocitate
                    <lb/>
                  proueniente a proportione quam habet potentia
                    <lb/>
                  ad aliquem punctum intrinſecum illius medietatis
                    <lb/>
                  vt ↄ̨ſtat e)x dictis / et arguo ſic / vel talis pūctus velo­
                    <lb/>
                  cius mouetur quam potentia: vel tardius: vel eque­
                    <lb/>
                  velociter: </s>
                  <s xml:id="N1BFD4" xml:space="preserve">Si primum ſequitur /  talis potentia nõ
                    <lb/>
                  eſt in illo puncto quia inceperunt poña et talis pun­
                    <lb/>
                  ctus ab eodem puncto in eodem inſtanti etc. et poña
                    <lb/>
                  mouebatur tardius puncto in quo ponitur eſſe: et
                    <lb/>
                  potentia et punctus mouentur vniformiter: igitur.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N1BFE0" xml:space="preserve">Nec ſecundum puta  tardius / quia tunc ſequere-
                    <lb/>
                  tur /  non eſt in illo puncto quoniam continuo ta-
                    <lb/>
                  lis punctus mouetur tardius ꝙ̄ potentia, et incepe­
                    <lb/>
                  runt in eodem inſtanti ab eodem puncto etc. / igitur
                    <lb/>
                  dicendum eſt tertium puta /  mouetur equaliter: et
                    <lb/>
                  per conſequens ſemper mouebitur cum illo pūcto
                    <lb/>
                  et ſic ſemper erit in eadem medietate: quod fuit pro­
                    <lb/>
                  bandum. </s>
                  <s xml:id="N1BFF1" xml:space="preserve">Patet igitur correlarium.</s>
                </p>
                <note position="left" xml:id="N1C004" xml:space="preserve">3. correl.</note>
                <p xml:id="N1C008">
                  <s xml:id="N1C009" xml:space="preserve">¶ Sequitur tertio /  vbicun aliqua latitudo reſi­
                    <lb/>
                  ſtētie difformiter difformis cuiꝰ multe ꝑtes ſūt vni­
                    <lb/>
                  formes et nulla difformis ſecundum ſe et quodlibet
                    <lb/>
                  ſui a non quanto incipiat progredi partibiliter ꝑ
                    <lb/>
                  medium non reſiſtens, quolibet eius puncto intrin­
                    <lb/>
                  ſeco continuo vniformiter mouente: omnis potētia
                    <lb/>
                  que cum tali reſiſtentia ab eodeꝫ puncto incipit mo­
                    <lb/>
                  ueri continuo vniformiter mouebitur. </s>
                  <s xml:id="N1C01A" xml:space="preserve">Probatur /
                    <lb/>
                  quia cum quacun illarum partium vniformium
                    <lb/>
                  talis poña īcipit moueri: cū ea ſemꝑ mouebit̄̄: igit̄̄
                    <lb/>
                  cõtinuo vniformiter mouebitur. </s>
                  <s xml:id="N1C023" xml:space="preserve">Conſequentia pa-
                    <lb/>
                  patet arguitur antecedens / quoniam in quacū
                    <lb/>
                  parte vniformi prīo mouetur cum illa continuo mo­
                    <lb/>
                  uetur: igitur propoſitum. </s>
                  <s xml:id="N1C02C" xml:space="preserve">Probatur antecedens / q2
                    <lb/>
                  dato aliquo inſtanti temporis per quod mouetur
                    <lb/>
                  in tali parte in qua primo mouetur / arguitur ſic / vel
                    <lb/>
                  punctus in quo in illo īſtanti eſt: mouetur velocius
                    <lb/>
                  quam potentia: vel tardius: vel equaliter: </s>
                  <s xml:id="N1C037" xml:space="preserve">Nõ pri-
                    <lb/>
                  mum nec ſecundum / quod probatur ſicut in precedē­
                    <lb/>
                  ti correlario: igitur dicendum eſt tertium videlicet /
                    <lb/>
                   equaliter / et per conſequens /  continuo mouebi-
                    <lb/>
                  tur in illa parte et in illo puncto et ſic continuo vni­
                    <lb/>
                  formiter / quod fuit probandum. </s>
                  <s xml:id="N1C044" xml:space="preserve">¶ Intelligatur cor­
                    <lb/>
                  relarium dūmodo talis potētia ab aliqua certa ꝓ­
                    <lb/>
                  portione incipiat moueri. </s>
                  <s xml:id="N1C04B" xml:space="preserve">Quia alias dabitur vna
                    <lb/>
                  latitudo reſiſtentie in qua non dabitur (ſaltem di-
                    <lb/>
                  ceret aduerſarius) pars cum qua potentia incipit
                    <lb/>
                  moueri </s>
                  <s xml:id="N1C054" xml:space="preserve">Imo quacun data dabitur aliqua magis
                    <lb/>
                  reſiſtens cum qua antea mouebatur (vt diceret ad-
                    <lb/>
                  uerſarius) vt puta ſi alicuius latitudinis quelibet
                    <lb/>
                  pars proportionalis certa proportione ſit vnifor-
                    <lb/>
                  mis alia et alia vniformitate vſ ad equalitatē po­
                    <lb/>
                  tentie aſcendendo excluſiue.</s>
                </p>
                <note position="left" xml:id="N1C061" xml:space="preserve">4. correl.</note>
                <p xml:id="N1C065">
                  <s xml:id="N1C066" xml:space="preserve">¶ Sequitur quarto /  vbi potētia mouetur vt poni­
                    <lb/>
                  tur in caſu precedentis correlarii ipſa continuo eſt
                    <lb/>
                  in eodem puncto </s>
                  <s xml:id="N1C06D" xml:space="preserve">Probatur / quia non poteſt dici / 
                    <lb/>
                  punctus in quo potentia eſt moueatur velocius aut
                    <lb/>
                  tardius ipſa / vt patet eſt probatione precedētis cor­
                    <lb/>
                  relarii / ergo mouetur equaliter / et per conſequens
                    <lb/>
                  continuo eſt in illo / quod fuit probandum.</s>
                </p>
                <note position="left" xml:id="N1C078" xml:space="preserve">5. correl.</note>
                <p xml:id="N1C07C">
                  <s xml:id="N1C07D" xml:space="preserve">¶ Sequitur quinto /  ſi in medio non reſiſtēte a nõ
                    <lb/>
                  quanto progrediatur latititudo reſiſtentie ſic ſe ha­
                    <lb/>
                  bens /  cuiuſlibet partis eius proportionalis pro-
                    <lb/>
                  portione dupla minoribus terminatis verſus pun­
                    <cb chead="De motu quo ad cauſã in medio non reſiſtente."/>
                  ctum quieſcens prima medietas ſic reſiſtat poñe vt
                    <lb/>
                  8.  quilibet eius punctus tardius moueatur ꝙ̄ po­
                    <lb/>
                  tentia ſufficit adequate moueri cum illo: et ſecunda
                    <lb/>
                  medietas ſic eidem potentie reſiſtat  quilibet eius
                    <lb/>
                  punctus velociꝰ moueatur quã potentia ſufficit mo­
                    <lb/>
                  ueri cum illo: talis poña in eodem inſtanti cum illa
                    <lb/>
                  reſiſtentia ab eodem puncto progrediens continuo
                    <lb/>
                  cum tali reſiſtentia mouetur vniformiter. </s>
                  <s xml:id="N1C097" xml:space="preserve">Probatur /
                    <lb/>
                  q2 talis poña cum illa reſiſtentia mouetur / vt patet /
                    <lb/>
                  quia ad quemlibet punctum illius habet proportio­
                    <lb/>
                  nem maioris inequalitatis: et ab aliquo puncto ali­
                    <lb/>
                  cuius partis proportionalis incipit moueri (vt con­
                    <lb/>
                  ſtat) et continuo eſt ad punctum medium eiuſdeꝫ par­
                    <lb/>
                  tis proportionalis qui continuo mouetur vniformi­
                    <lb/>
                  ter: ergo continuo talis poña mouetur vniformiter /
                    <lb/>
                  quod fuit probandum: </s>
                  <s xml:id="N1C0AA" xml:space="preserve">Patet cõſequentia cum ma­
                    <lb/>
                  iore: et minor videlicet /  continuo eſt ad punctū me­
                    <lb/>
                  dium talis partis proportionalis probatur eodeꝫ
                    <lb/>
                  modo ſicut probatur in argumento potentiã ſemꝑ
                    <lb/>
                  eſſe in puncto medio reſiſtentie de qua fit mentio in
                    <lb/>
                  caſu eiuſdem argumenti. </s>
                  <s xml:id="N1C0B7" xml:space="preserve">eadem enim eſt probatio:
                    <lb/>
                  patet ergo correlarium. </s>
                  <s xml:id="N1C0BC" xml:space="preserve">¶ Et ſi dicas non eſt maior
                    <lb/>
                  ratio /  continuo ſit in puncto medio vnius partis
                    <lb/>
                  proportionalis illius reſiſtētie quã alterius. </s>
                  <s xml:id="N1C0C3" xml:space="preserve">quia ī
                    <lb/>
                  cuiuſlibet partis proportionalis puncto medio po­
                    <lb/>
                  terit ſic vniformiter moueri: ergo continuo eſt cum
                    <lb/>
                  cuiuſlibet partis proportionalis puncto medio vel
                    <lb/>
                  nullius. </s>
                  <s xml:id="N1C0CE" xml:space="preserve">Dico negando antecedens: imo deus illud
                    <lb/>
                  determinat  potius ſit in puncto medio vnius par­
                    <lb/>
                  tis proportionalis quam alteriꝰ: et volūtas ſua eſt
                    <lb/>
                  ratio in propoſito.
                    <note position="right" xlink:href="note-0124-01a" xlink:label="note-0124-01" xml:id="N1C0E5" xml:space="preserve">regula.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N1C0DC" xml:space="preserve">Oportet enim ſupponere hanc
                    <lb/>
                  regulam in philoſophia.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1C0EB">
                  <s xml:id="N1C0EC" xml:space="preserve">Ubicun aliqua potentia naturalis
                    <lb/>
                  ex ſe eſt omnino indifferens ad aliqua multa, et nõ
                    <lb/>
                  poteſt omnia illa ſimul:
                    <note position="right" xlink:href="note-0124-02a" xlink:label="note-0124-02" xml:id="N1C125" xml:space="preserve">phūs .12.
                      <lb/>
                    met. tex.
                      <lb/>
                    co. 38.</note>
                  prima cauſa omnium rerū
                    <lb/>
                  naturalium a qua dependet celuꝫ et natura tota (vt
                    <lb/>
                  ait philoſophus duodecimo methaphiſices) illam
                    <lb/>
                  potentiam ad alterum illorum ſua voluntate deter­
                    <lb/>
                  minat, et hoc ſecundum ordinem nature et concurſu
                    <lb/>
                  generali operatur ipſe rerum omnium opifex. </s>
                  <s xml:id="N1C102" xml:space="preserve">Nec
                    <lb/>
                  hec ſolutio extranea videatur quoniaꝫ oportet ita
                    <lb/>
                  ſoluere argumentum defractione fili equalis forti­
                    <lb/>
                  tudinis in omnibus partibus ſuis:
                    <note position="right" xlink:href="note-0124-03a" xlink:label="note-0124-03" xml:id="N1C12F" xml:space="preserve">pḣs 2. ce.
                      <lb/>
                    et mun.</note>
                  cuius meminit
                    <lb/>
                  philoſophus ſecundo celi et mundi in calce. et argu­
                    <lb/>
                  mentum de introductione graduum caliditatis: et
                    <lb/>
                  de productiõe luminis a cãdela: quare videlicet pri­
                    <lb/>
                  us produxit lumen a. in vna camera quã in altera
                    <lb/>
                  cum prius illuminat vnam cameram, et poſtea alte­
                    <lb/>
                  ram. </s>
                  <s xml:id="N1C11C" xml:space="preserve">Et hec ē comunis ſolutio in philoſophia: et p̄-
                    <lb/>
                  cipue apud parrhiſienſes.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1C137">
                  <s xml:id="N1C138" xml:space="preserve">Secundo ad idem arguitur ſic. </s>
                  <s xml:id="N1C13B" xml:space="preserve">Si la­
                    <lb/>
                  titudo reſiſtentie vniformiter difformis poſſet ſic ꝓ­
                    <lb/>
                  gredi partibiliter quo ad ſubiectum tantum / vt di-
                    <lb/>
                  citur in prīa ſuppoſitione: ſequeretur /  etiam ipſa
                    <lb/>
                  manens vniformiter difformis continuo poſſet cõ-
                    <lb/>
                  denſari ad non quantum ſubiecto eius quieſcente:
                    <lb/>
                  ſed conſequens eſt falſum: igitur illud ex quo ſequi­
                    <lb/>
                  tur. </s>
                  <s xml:id="N1C14C" xml:space="preserve">Conſequentia eſt nota. </s>
                  <s xml:id="N1C14F" xml:space="preserve">Et arguitur falſitas cõ­
                    <lb/>
                  ſequentis / quia ſi ita poſſet condenſari manens con­
                    <lb/>
                  tinuo vniformiter difformis. </s>
                  <s xml:id="N1C156" xml:space="preserve">ſequeretur /  eadē po­
                    <lb/>
                  tentia vel equalis citius pertranſiret eandeꝫ vel eq̈­
                    <lb/>
                  lem reſiſtentiam magis extenſam quam minꝰ exten­
                    <lb/>
                  ſam: ſed conſequēs eſt falſum / igitur illud ex quo ſe­
                    <lb/>
                  quitur </s>
                  <s xml:id="N1C161" xml:space="preserve">Sequela tamen probatur: et capio duas la-
                    <lb/>
                  titudines vniformiter difformes equales extenſiue
                    <lb/>
                  et intenſiue omnino puta a quarto vſ ad non gra-
                    <lb/>
                  dum extenſas per duo pedalia gratia exempli: et vo­
                    <lb/>
                  lo /  in inſtanti a. ponatur vna potentia vt .8. in ex­ </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>