Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
104
"/>
Definitiuus autem ſua breuitate
<
expan
abbr
="
cõducit
">conducit</
expan
>
ad memoriam, quòd eſſentiam proponit, vt iam conſti
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg882
"/>
<
lb
/>
tutam, &
<
expan
abbr
="
oĩa
">omnia</
expan
>
reuocans ad illius principia quę pauca ſunt, compendio conſulit. </
s
>
<
s
>Tametſi ſiquis
<
lb
/>
interius ſcrutetur, definitiuum cum reſolutiuo numerare poterit: cùm in ipſo definitio reſolua
<
lb
/>
tur in ſua principia, & ſicuti reſolutiuus ad ſcientiæ complementum flagitat compoſitiuum: ſic
<
lb
/>
quoque definitiuus efficit ſcientiam, vbi mens ab initiis definitionis reuertitur ad definitionem,
<
lb
/>
& ab hac ad definitum quod eſt
<
expan
abbr
="
cõpoſitum
">compoſitum</
expan
>
ex materia ſenſili. </
s
>
<
s
>Quapropter hic ordo natura po
<
lb
/>
ſterior eſt reliquis. </
s
>
<
s
>Omnes igitur à priori ſecundùm
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
progrediuntur. </
s
>
<
s
>nanque vniuerſalia
<
lb
/>
ſunt priora ſingularibus origine: finis & eſſentia ſunt priora perfectione. </
s
>
<
s
>Vnde naſcitur, vt &
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
oĩs
">omnis</
expan
>
diſpoſitio quæ habetur ex ordine; ſit ex prioribus ſecundùm
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
ad poſteriora, &
<
expan
abbr
="
oĩs
">omnis</
expan
>
me
<
lb
/>
thodus conſimiliter, ſed vt non omnes ordines ab eo quod eſt origine prius, incipiunt; ſic omnis
<
lb
/>
ſcientia vult ex primis origine proficiſci. </
s
>
<
s
>Quamobrem facilè dabitur nobis
<
expan
abbr
="
ordinẽ
">ordinem</
expan
>
doctrinę cum
<
lb
/>
ordine naturæ congruere. </
s
>
<
s
>Et quanquam definitiuus naturę ordini minus reſpondere videatur,
<
lb
/>
ſed eſſe ſolùm mentis noſtræ progreſſus; neque enim ſic natura progreditur. </
s
>
<
s
>Eſto enim quòd
<
lb
/>
natura, ſi
<
expan
abbr
="
domũ
">domum</
expan
>
ſtructura eſſet, non aliter efficeret quàm ædificator; quippe quòd ſine conſtituto
<
lb
/>
parietes erigere ſtuderet, vt eos erigere poſſet, iaceret fundamenta;
<
expan
abbr
="
itaq.
">itaque</
expan
>
reſolueret &
<
expan
abbr
="
cõponeret
">componeret</
expan
>
,
<
lb
/>
nullus tamen eſt progreſſus naturæ, qui ſimilis ſit ordini definitiuo: reſpondebimus
<
expan
abbr
="
ordinẽ
">ordinem</
expan
>
do
<
lb
/>
ctrinæ cum ordine naturæ
<
expan
abbr
="
cũgruere
">congruere</
expan
>
<
expan
abbr
="
bifariã
">bifariam</
expan
>
, vel quòd ſicuti natura ſemper exorditur à primis, ſic
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg883
"/>
<
lb
/>
etiam doctrina, vel quia progreſſum naturæ imitetur quem ipſa tenet in rebus naturalibus pro
<
lb
/>
ducendis, eiuſmodi progreſſum ordo reſolutiuus &
<
expan
abbr
="
cõpoſitiuus
">compoſitiuus</
expan
>
<
expan
abbr
="
imitãtur
">imitantur</
expan
>
: definitiuus eo ſolùm
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
noĩe
">nomine</
expan
>
reſpondet naturæ, quae ex primis exorditur ſecundùm naturam. </
s
>
<
s
>A primis igitur ſecundùm
<
lb
/>
naturam methodus
<
expan
abbr
="
oĩs
">omnis</
expan
>
exorditur, quocunque modo prima ſint. </
s
>
<
s
>Et quanuis aliqua reſoluendo
<
lb
/>
procedat, id quod eſſe videtur à poſteriori tendere ad prius, vt cùm ab effectibus ad cauſſas, & à
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
cõpoſitis
">compoſitis</
expan
>
ad principia componentia, & à priori & poſteriori ſimul progreditur, vt puta à priore
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
ſecũdùm
">ſecundùm</
expan
>
<
expan
abbr
="
perfectionẽ
">perfectionem</
expan
>
, origine tamen poſteriore. </
s
>
<
s
>Nam demum reſolutio terminatur parte quæ
<
lb
/>
materię
<
expan
abbr
="
vicẽ
">vicem</
expan
>
ſubit, illa verò ad id quod eſt actu, tametſi natura prior pfectione,
<
expan
abbr
="
tñ
">tantum</
expan
>
eſt poſterior:
<
lb
/>
quippe ab actu cognito ad potentia cognita, & à toto ad partes
<
expan
abbr
="
quib.
">quibus</
expan
>
materialiter definitio
<
expan
abbr
="
cõ-flatur
">con
<
lb
/>
flatur</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Sic reſolutionis
<
expan
abbr
="
rõ
">ratio</
expan
>
conſeruatur quæ
<
expan
abbr
="
videt̃
">videtur</
expan
>
ad priora proficiſci, & methodus à primis ſe
<
lb
/>
cundùm
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
exorditur. </
s
>
<
s
>Verumenimuerò,
<
expan
abbr
="
q̃uis
">quauis</
expan
>
tot ordines
<
expan
abbr
="
exiſtãt
">exiſtant</
expan
>
, & ad varios vſus inſtituti
<
lb
/>
ſint,
<
expan
abbr
="
neutiq̃
">neutiquam</
expan
>
tamen ab eis qui
<
expan
abbr
="
methodũ
">methodum</
expan
>
profitentur (ſunt verò Ariſtoteles & Galenus)
<
expan
abbr
="
eodẽ
">eodem</
expan
>
mo
<
lb
/>
do vſurpatos fuiſſe perſpicio. </
s
>
<
s
>quippe quae Ariſt. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
nullã
">nullam</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſciẽtiam
">ſcientiam</
expan
>
ordine definitiuo tradidiſſe perſpi
<
lb
/>
ciatur:
<
expan
abbr
="
eoq́
">eoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſolus vſus fuerit Galenus: quin
<
expan
abbr
="
ẽt
">etiam</
expan
>
nunquam de tali ordine
<
expan
abbr
="
mentionẽ
">mentionem</
expan
>
fecerit Ariſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Vt verò, ego facilè concedo
<
expan
abbr
="
nullã
">nullam</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſcientiã
">ſcientiam</
expan
>
ab Ariſt. </
s
>
<
s
>fuiſſe
<
expan
abbr
="
confectã
">confectam</
expan
>
ordine definitiuo; ſic nos illo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg884
"/>
<
lb
/>
vſum fuiſſe in methodi partibus negare
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
expan
abbr
="
patit̃
">patitur</
expan
>
explicatio
<
expan
abbr
="
demõſtrationis
">demonſtrationis</
expan
>
& naturę. </
s
>
<
s
>Illud qui
<
lb
/>
dem fateor ab Ariſtotele, ne verbo
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſignificatũ
">ſignificatum</
expan
>
fuiſſe, ſiue quae ſub reſolutiuo
<
expan
abbr
="
cõprehenderet̃
">comprehenderetur</
expan
>
,
<
lb
/>
ſeu quia maximè diſtaret à facienda doctrina, cùm incipiat ab
<
expan
abbr
="
eſsẽtia
">eſsentia</
expan
>
rei quę nota eſt ſecundùm
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
& nobis ignota, ſiue
<
expan
abbr
="
ẽt
">etiam</
expan
>
, quia
<
expan
abbr
="
ſcientiã
">ſcientiam</
expan
>
ſimpliciter
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
abſolueret. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
nã
">nam</
expan
>
multa requirit tractata,
<
lb
/>
& explicata fuſius quæ per illum ordinem in pauca capita,
<
expan
abbr
="
eademq́
">eademque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>breuiſsima digeruntur, ſiue
<
lb
/>
etiam propter omneis cauſſas. </
s
>
<
s
>Neque enim abſurdum eſt, vt quod non poſſunt ſingula, multa
<
lb
/>
iuuent, vt poëta dixit. </
s
>
<
s
>Quòd autem non fuerit de tali ordine
<
expan
abbr
="
mẽtio
">mentio</
expan
>
facta ante Galenum, dici po
<
lb
/>
teſt, quae vt reſoluentis ſpecies habita fuerit, illum enim imitatur, dum progreditur ab eo quod pri
<
lb
/>
mum intenditur, eſſentia rei nimirum ad eius parteis, ſed eo nomine reſoluens, quatenus ab eo
<
lb
/>
quod eſt vt finis,
<
expan
abbr
="
nẽpe
">nempe</
expan
>
definitum. </
s
>
<
s
>huius
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
noſcendi cupiditas nobis inceſsit, ad illa procedit quæ
<
lb
/>
eius gratia mens complecti voluit; nam partes illæ quas perſequitur, in eius definitione ſu
<
lb
/>
muntur. </
s
>
<
s
>reſolutiuus propriè illic adhibitus vbi res, aut non dum perſpecta, aut non ſatis commo
<
lb
/>
dè fuiſſet expoſita. </
s
>
<
s
>Quocirca cùm Ariſtoteles primus, aut ſolo Anaxagora excepto
<
expan
abbr
="
ſubſtantiã
">ſubſtantiam</
expan
>
<
lb
/>
extra materiam
<
expan
abbr
="
cõſtituerit
">conſtituerit</
expan
>
, & aliud genus ſubſtantię monſtrarit quod eſſet vltra naturam, aliud
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
quoq.
">quoque</
expan
>
philoſophiæ genus propoſuit, quod cùm eſſet nouum, ab eo quoque ordine reſolutiuo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg885
"/>
<
lb
/>
tractandum fuit. </
s
>
<
s
>Etenim ex natura ſapientiæ quæ verſatur in notitia principiorum
<
expan
abbr
="
vniuerſaliũ
">vniuerſalium</
expan
>
,
<
lb
/>
nos per principia cognitionis
<
expan
abbr
="
primũ
">primum</
expan
>
, deinde per eſſentias materiatas, ad eas quæ ſeparatæ ſunt,
<
lb
/>
& demum
<
expan
abbr
="
vſq.
">vſque</
expan
>
ad primum omnium principium deduxit. </
s
>
<
s
>Et cùm ethicen primus omnium So
<
lb
/>
crates attigiſſet,
<
expan
abbr
="
neq.
">neque</
expan
>
ſatis accuratè tractaſſet, Ariſtoteles eam conſimili ordine abſoluit. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Eodẽq́
">Eodenque</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>modo diſpoſita eſt ars ſyllogiſtica, ſi rectè perpendatur, quòd ante Ariſtotelem à nemine
<
expan
abbr
="
vnquã
">vnquam</
expan
>
<
lb
/>
ſcripta fuerit. </
s
>
<
s
>Naturalis ordine compoſitiuo tradita; quòd potius ſcientia rerum à veteribus in
<
lb
/>
uentarum quàm inuentio deſideraretur;à pluribus enim anteà
<
expan
abbr
="
copioſiſsimèq́ue
">copioſiſsimèque</
expan
>
tractata fuerat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Definitiuum autem non ita reſtringo, quod quidam facit, vt exordiri velim à definitione
<
expan
abbr
="
ſciẽtiæ
">ſcientiæ</
expan
>
,
<
lb
/>
vel artis, quid enim vetat, quominus exordiar à definitione ſubiecti, vt ſi à definitione
<
expan
abbr
="
demõſtra-tionis
">demonſtra
<
lb
/>
tionis</
expan
>
incipiam tractationem? </
s
>
<
s
>Neque vim inferendi propriam ordinis eſſe puto: ſicuti
<
expan
abbr
="
neq.
">neque</
expan
>
etiam
<
lb
/>
viæ. </
s
>
<
s
>De via manifeſtum eſt, vt ſi diuidens ſumatur, de ordine etiam patet, vbi definitiuum acci
<
lb
/>
pias: nanque definitionis partes vt rudius notæ conſtituuntur, & explicantur ſolùm. </
s
>
<
s
>in ſola via </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>