Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[121.] 71. Viſibile obtutu & antegreſſa cognitione ſimul, minore tempore percipitur, quàm ſolo ob-tutu. 64 p 3.
[122.] 72. Generales uiſibilis ſpecies citi{us} percipiuntur ſingularib{us}. 71 p 3.
[123.] 73. E uiſibilib{us} communib{us} alia alijs citi{us} percipiuntur. 72 p 3.
[124.] 74. Temp{us} obtut{us} pro ſpecierum uiſibilium uarietate uariat. 56 p 3.
[125.] 75. Viſio per anticipatam notionem & breuem obtutum, eſt incerta. 65 p 3.
[126.] 76. Vera uiſibilis forma percipitur obtutu: accurata conſideratione: & dilig enti omnium uiſibilium ſpecierum diſtinctione. 57 p 3.
[127.] ALHAZEN FILII ALHAYZEN OPTICAE LIBER TERTIVS.
[128.] PROOEMIVM LIBRI. CAP. 1. 1. Viſ{us} in perceptione uiſibilium aliquando allucinatur. 1 p 4.
[129.] DE IIS QVAE DEBENT PRAEPONI SERMONI in deceptionibus uiſus. Cap. II. 2. Axes pyramidum opticarum utriuſ uiſ{us} per centrum foraminis uueæ tranſeuntes, in uno uiſibilis puncto ſemper concurrunt: & ſunt perpendiculares ſuperficiei uiſ{us}. 32. 35 p 3.
[130.] 3. Sit{us} uiſibilis erga utrun uiſum eſt plerun ſit{us} ſimilis. Ita axes pyramidum optica-rum & lineæ ab utro uiſu ductæ ad cõcurſum duorum axιum, factũ in recta linea adutrun axem perpendiculari, ſunt æquales. 40. 42 p 3.
[131.] 4. Duærectæ lineæ ab utro uiſu ductæad concurſum duorum axium, factum in recta linea ad utrun axem obliqua, ſunt ferè inæquales. 41 p 3.
[132.] 5. E plurib. uiſibilib. ordinatim intraopticos axes diſpoſitis: remotiora incertè uidẽtur. 50 p 3.
[133.] 6. Si duæ rectæ lineæ à medio nerui cõmunis ſint contermi-nærectæ cõnectenti centra for aminum gyrineruorum cauo-rum: conſtituent triangulum æquicrurum. 30 p 3.
[134.] 7. Si recta linea ſit à medio nerui communis admedium rectæ lineæ connectentis centra fo-raminum gyrineruorum cauorum: erit ad ipſam perpendicularis. 33 p 3.
[135.] 8. Si axes, communis & duo optici, in uno uiſibilis puncto concurrant: erunt in eodem plano cum rectis, connectente centra foraminum gyrineruorum cauorum, & duab{us} à medio nerui communis connectenti conterminis. 34 p 3.
[136.] 9. Vtro uiſu uiſibile unum plerun uidetur. 28 p 3. Idem 27 n 1.
[137.] 10. Concurſiis axium opticorum in axe communifacit uiſionem certißimam: extrà, tantò certiorem, quantò axi propinquior fuerit. 44 p 3.
[138.] 11. Viſibile intra axes opticos ſitum: ueluni uiſui rectè, reliquo obliquè oppoſitum: uidetur geminum. 104.103 p 4.
[139.] 12. Viſibile aliàs unum: aliàs geminum uideri organo ostenditur. 108 p 4.
[140.] 13. Viſibile medio unius uiſus rectè, reliquo obliquè oppoſitum, uidetur geminum. 103 p 4. Idem II n.
[141.] 14. Viſibile, in quo concurrunt axes optici, aut radij his propinqui: uidetur unum. 46 p 3.
[142.] 15. Viſibile in axium opticorum concurſu certißimè uidetur: extratantò certius, quantò concurſui fuerit propinquius. 45 p 3.
[143.] 16. Viſibile magnum ſimul totum æquabiliter non uidetur. 48 p 3.
[144.] 17. Viſibile uiſui directũ, certißimè uidetur: obliquũ tantò minus, quantò obliquius. 33 p 4.
[145.] DE CAVSSIS, QVIBVS VISVI ACCIDIT DE-ceptio. Cap. III. 18. Ad uiſionem perficiendam octo neceſſaria ſunt: quorum quodlibet ad uitandum allu-cinationes, uiſibili ſymmetrum eſſe oportet. 1. 2. 13. 14. 15. 16. 19. 56 p 3. 1 p 4. Vide 36 n 1.
[146.] DE DISTINGVENDIS ERRORIBVS VI-ſus. Cap. IIII. 19. In uiſione erratur aut ſolo uiſu: aut anticipata notione: aut ſyllogiſmo.
[147.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE fiunt ſolo ſenſu. Cap. v. 20. Erratur ſolo uiſu in luce & colore, propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymme-triam. 156 p 4.
[148.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE fiuntin ſcientia & cognitione. Cap. VI. 21. Erratur anticipata nõtione: cum forma anticipata, obiecto uiſibili perperam aßimila-tur, propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymmetriam. 155 p 4.
[149.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE AC-cidunt in ſyllogiſmo & ratione. Cap. VII. 22. Erratur ſyllogiſmo propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymmetriam.
[150.] 23. Diſtantia immoder ata cre at errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In remotione. 16 p 4.
< >
page |< < (118) of 778 > >|
CVm ſuperficiebus columnæ & reflexionis linea recta fuerit cõmunis, quodcunq; punctum
illius
lineæ intueatur uiſus:
fiet reflexio in ſuperficie eadem, in qua eſt axis. Quoniam eſt ſu-
perficies
unica, contingens columnam in linea illa longitudinis:
& quocunq; puncto huius
lineæ
ſumpto:
perpendicularis ab eo ad axem ducta, erit in eadem ſuperficie cum axe: & hæc linea
erit
orthogonalis ſuper ſuperficiem, contingentem ſuperficiem columnæ [Nam quia per 21 d 11 la-
tus
cylindri eſt parallelum axi:
erit recta linea perpendicularis axi: perpendicularis tum lateri per
29
p 1, tum rectæ circulum per idem lateris punctum deſcriptum, tangenti, per 18 p 3.
Quare per
4
p 11 erit perpendicularis plano ſpeculum tangenti.
] Sed centrum uiſus eſt in ſuperficie orthogo-
nali
ſuper eandem ſuperficiem:
quia in una ſuperficie eſt centrum uiſus & linea communis & axis
columnæ
[per 6.
13 n] & una ſola eſt ſuperficies orthogonalis ſuper illam ſuperficiem [per 13 p 11. ]
Quare
omnes reflexiones à punctis huius lineæ factæ, ſunt in eadem reflexionis ſuperficie.
Verùm
cum
linea cõmunis ſuperficiei reflexionis & columnæ fuerit circulus, quo cunq;
puncto illius cir-
culi
uiſo:
fiet in una & eadem ſuperficie reflexio. Quoniam quæcunq; perpendicularis à puncto re-
flexionis
ducta:
erit diameter huius circuli: quare in ſuperficie huius circuli eſt: & punctum uiſus
ſimiliter
:
& ſuperficies hæc orthogonalis eſt ſuper ſuperficiẽ, quodcunq; punctũ huius circuli ſum-
ptum
contingentem.
Quare in hac ſola ſuperficie erit cuiuslibet puncti, prædicti circuli reflexio.
QVacunq; uerò alia linea communi ſumpta: fiet in eadem reflexionis ſuperficie reflexio,
niſi
ex uno tantùm huius lineæ puncto.
Quoniam perpẽdicularis ducta à puncto reflexio-
nis
, orthogonalis eſt ſuper lineam longitudinis columnæ per punctũ illud tranſeuntis [per
3
d 11] quare & ſuper axem [per 29 p 1] & perpendicularis illa, eſt diameter circuli, æquidiſtantis
baſibus
columnæ:
& ſuperficies reflexionis & circulus ille ſecant ſe: & linea ijs communis, eſt dia-
meter
illius circuli:
& eſt illa diameter perpendicularis ſuper ſuperficiem, columnam in illo puncto
contingentem
, & ſuperficies reflexionis ſecat illam lineam longitudinis columnæ ſuper quam fit
contingentia
, & eſt declinata ſuper ipſam:
ergo & ſuper axem erit illa ſuperficies reflexionis decli-
nata
:
& in ſuperficie plana ſuper lineam aliquam declinata poteſt intelligi, niſi una linea ortho-
gonaliter
cadens in illam.
Sed ſi à duobus ſuperficiei reflexionis punctis fieret reflexio in eadem
ſuperficie
:
eſſent duæ lineæ illius ſuperficiei orthogonales ſuper axem: quod eſſe non poteſt, cum
ſuperficies
illa ſit declinata ſuper eum.
Nam perpendicularis à puncto reflexionis cadit in circu-
lum
, æquidiſtantem baſibus columnæ, & in punctum axis, & eſt ſectio cõmunis ſuperficiei circuli
& ſuperficiei reflexionis.
Si ergo ab alio lineæ communis puncto, in eadem ſuperficie fieret refle-
xio
:
alia perpendicularis ab alio puncto ducta: eſſet diameter alteius circuli columnæ, huic æqui-
diſtãtis
, & caderet in punctũ axis, in quod cadit ſuperficies reflexionis.
Et ita in omnibus ſuper-
ficiebus
reflexionis eſt intelligendũ:
quòd ab uno puncto tantùm lineæ communis fiat reflexio in

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index