Vitruvius, M. Vitrvvivs Per Iocvndvm Solito Castigatior Factvs Cvm Figvris Et Tabvla Vt Iam Legi Et Intelligi Possit, 1511

Table of figures

< >
[101] a. caftellumb. triplex im miflariumc. fornix a b c
[102] a. triplex im mifſariumb. ſpecusc. caſtellum a b c
[103] Hæc figura cõis eſſe põt & fiſtulis : & tubulis tã fi-ctilib{us} q̈ ligne is: quibus ho die nonnulli utuntur: & ra tio utrorũ eſt facilis: q̄ tñ ampliori deſcriptiõe ī digerer: ſed hæc mõ ſatis uifa eſt.
[104] c. mortatiũa. Fiſtuca feu uectes ligneib. opus ſigni num c b a
[105] a. latera qua-drati pedum denũ: qui effi ciunt areæ ped. quadra-to℞. ioo.b. linea dia- gõia: ex qua ſi ducat̃ qua-dratum .b. c. d.e.id erit pe dum quadra torum ducẽ-torum. a b c d
[106] a. regula pe dum trium.b. regula pe- dũ quatuorc. regula pe dum qnd. quadratũ pedũ noueme. quadratũ pedũ ſexdecĩf. quadratũ pedũ uiginti quin e d b a c f
[107] a. cõtinet par tes tres ab ſũ-ma coaxatio ne ad imum libramentũb. ſcapus par tium ꝗn cu ius inclinatio iuſta ratione ꝑficit̃: gradi buſ ſatis cõ moda.c. partiũ qua tuor: dũ rece-dim{us} ab imo ppendiculo partiũ trium uſ ad calcẽ ſcapi.d. retractio graduũ: quæ (ſi. c. fuerit pe dũ ſexdeci) ea erit ped. i.e. altitudo graduum: ea-dem ratione erit unciarũ nouem. e d b a c
[Figure 108]
[109] a. cylindrusb. meſolabiũ a b
[110] a. circulus at ticus.b. urſa maiorc. perſeusd. aurigae. geminif. tropicus cã cri.g. cancer.h. leoi. linea ecli- pticæK. taurusl. gorgoneũm. canisn. oriono. linea æqui noctialis.p. hydraq. nauis at- gosr. eridanusſ. lepus.t. canis ſyri{us}u. tropicus capricorni In hac ſigura & in ſequẽti nõ oĩa q̃ de-ſcribit auctor facta ſunt: nã ad ea deſcri-benda ſphera ſolida opus eſſet:& hodi ernus horum uſus diuer-ſus eſt. a b c d e f g h i j k l m n o p q u
[111] a. dracob. polusc. uulturd. tropicus cancrie. bootesf. coronag. ingenicu- latus.h. aquilai. delphinusk. fagittal. ophiuchusm. ſerpensn. equi duoo. uolucrisp. linea æqui noctialisq. librar. linea ecli- ptica.s. ſagitariust. capricorn{us}u. aquariusx. ſcorpiusy. coronaz. tropicus capricorni &. ara b{us}. piſcis me-redionalis. a b c d e f g h i k l m n o p q r s t u x y z
[112] Vmbræ gno monis.a. roma gno mo.ix. um-bra. viii.b. tarentum gnomo .xi. umbra. ix.c. athene gnomo. iiii. umbra. iii.d. rhodus gnomo. vii. umbra. v.e. alexandria gnomo. v. umbra. iii.Eleuationes polif. alexandria gr. xxxvi.g. thodus gr. xxxvi.h. athene gr. xxxvii. & quartæ. i.i. tarentum gr. xxxix. & quartæ. iii.K. roma gr. xxxxii.Gnomonesa. gnomo ro mæ.b. gnomo athenarumc. gnomo rhodid. gnomo tarentie. gnomo alexandrieQuotiẽs me timur um-bras reduci mus gnomo nes ubi eft. a. & gnomo romæ a b c d e f g h i k
[113] orizonparsæſtuiagnomonaxonradiusæſtiu{us}æqnoclacotomusmonach{us}hibernushibernaAnalemmaLinea planitſæ a b c e f g h i k l m o p q s t u x
[114] Solare horo-logium Romæ!GnomonRadiusæſtiuusMaLacoRadius æquitom{us}noctialisnochushibernusLinea PlanitieiOrizon ♒ ♓ @ @ ♋ @ @ ♎ ♏ @ @
[115] a. ſpeculumbi taberna tõ ſoria a b
[116] a. Suculab. cheloniæc. fibulad. troclea ſeu rechamus.e. troclea ife- rior ſeu re chamusf. ferrei forfi- ces.g. ductarius funis.Orbiculi ſũt rotulæ quæ circũ axicu-los in trocle-is uerſantur. a b c d e f g
[117] a. ergatab. tympanũc. fibulatio a b c
[118] a. tignumb. retinaculac. cheloniũd. troclea fub q̃ regula poſita eſtf. ductarii fu nese. troclea quã græci epagonta no ſtri artemo nẽ dicunt b c d f a e
[119] a. ſcapi triẽta lesb. columnæc. armilla in qua choda ces qui in ca-pite colũnæ ſunt implum bati uertunt̃. a b c
[120] a. rotæ pedũ duodenumb. epiſtyliumc. chodix ꝗ uertitur in ar milla a b c
[121] a. hypomo clion.b. uectisc. onus b a c
[122] a. axisb. tympanũc. ftipesd. ſemipeda- les aperturæ: Columbaria aũt.i. caua & canales fiunt i ſingulis oc-tantibus axis p quæ aq̈ cõ. cepta in tym pano educit̃ ad eos uſus: ad quos deſti nata fuerit. a b d c
[123] a. modiolib. caſtellũc. axis a b c
[124] a. fi ulib. caftellũc. axis a b c
[125] a. modioli.b. pinne: hæ nã alterna-tim poſitæ ſunt cũ mo-diolis.c. caſtellumd. axis b a d c
[126] a. molab. ifudibulũc. pinne rotæ a b c
[127] a. coclea ad rationem tri goni pytha-gorici erectab. tigna in q̃ uerſatur co-clea. b a
[128] a. modioli æreib. catinusc. penula uti infudibulum inuerſumd. fiſtula quæ tuba dicit̃e. emboli maſculi. Reli qua ex littera ſatis itelligũ-tur a peritis. Singula enĩ & in his ma-chinis & in multis ſupe-rio℞ re℞ de-ſcriptiõib{us}; ſi-ꝗ̃s declarare uellet op{us} eẽt & plura ſcri-bere: & cuiuſ-que rei uari as figuratio nũ facies pin gere: ꝗb{us} & q̃ reb{us} ipſis: ĩtra ſũt & extra: mõſtrari poſ-ſent: ſed ſatis mihi feciſſe uideor apuiſ-ſe .ſ. ſtudioſis fores & oſtẽ-diſſe ſemitas ꝗb{us} hic au-ctor intelligi ualeret. a b c d e
[129] Quæ in hac hydraulica deſcriptione dñr ab aucto re non facile pictura cõſeꝗ pñt ꝗ̃obrẽ ſa tis eſſe duxi ſtudioſis ſuã ꝑtẽ relĩquere & ĩ extremo libro uocabu la declarare
[130] Rhedaa. capſú rhe- deb. rotac. tympanũ Reliqua ĩtel-liguntur ex lectione a b c
< >
page |< < (58) of 256 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div57" type="section" level="1" n="42">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2273" xml:space="preserve">
              <pb o="58" file="0125" n="125" rhead="SEXTVS."/>
            bus naturaliter eſt collocata, ad eundem modum etiam ad regionũ ratiões
              <lb/>
            cœli varietates, uidentur ædificiorum debere dirigi collocationes, Subſe
              <lb/>
            ptẽtrione ædificia teſtudinata & </s>
            <s xml:id="echoid-s2274" xml:space="preserve">maxime concluſa & </s>
            <s xml:id="echoid-s2275" xml:space="preserve">non patentia, ſed con
              <lb/>
            uerſa ad calidas partes oportere fieri videntur, Cõtra autem ſub impetu ſo
              <lb/>
            lis, meridianis regionibus quod præmuntur a calore, patentiora cõuerſa
              <lb/>
            ad ſeptentrionem & </s>
            <s xml:id="echoid-s2276" xml:space="preserve">aquilonem ſunt faciũda, ita quod vltro natura lædit,
              <lb/>
            arte erit emendandum, Item reliquis regionibus ad eundem modum tem-
              <lb/>
            perari quemadmodum cœlum eſt ad inclinationem mundi collocatũ, Hæc
              <lb/>
            autem ex natura rerum ſunt animaduertenda & </s>
            <s xml:id="echoid-s2277" xml:space="preserve">conſideranda, at etiã ex
              <lb/>
            membris corporibuſ gentium obſeruanda, Nã ſol quibus locis medio-
              <lb/>
            criter profundit vapores, in his conſeruat corpora temperata, que proxi
              <lb/>
            me currendo deflagrat, eripit exugendo temperaturam humoris, Contra
              <lb/>
            uero refrigeratis regionibus, quod abſunt a meridie lõge, non exhauritur
              <lb/>
            a caloribus humor, ſed ex cœlo roſidus aer in corpora fundens humorem,
              <lb/>
            efficit ampliores corporaturas, vociſ ſonitus grauiores, Ex eo quo ſub
              <lb/>
            ſeptentrionibus nutriuntur gentes immanibus corporibus, candidis colo-
              <lb/>
              <handwritten xlink:label="hd-0125-1" xlink:href="hd-0125-1a" number="23"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0125-1" xlink:href="hd-0125-1a" number="24"/>
            ribus, directo capillo & </s>
            <s xml:id="echoid-s2278" xml:space="preserve">rufo, oculis cæſiis, ſanguine multo, quoniam ab hu
              <lb/>
            moris plenitate, cœli refrigerationibus ſunt conformati, Qui autem ſunt
              <lb/>
            proximi ad axem meridianum ſubiecti ſolis curſui breuioribus corpori-
              <lb/>
            bus, colore fuſco, criſpo capillo, oculis nigris, cruribus inualidis, ſanguine
              <lb/>
            exiguo, ſolis impetu perficiuntur, Ita etiam propter ſanguinis exiguita-
              <lb/>
            tem timidiores ſunt ferro reſiſtere, ſed ardores ac febres ſufferunt ſine timo
              <lb/>
              <handwritten xlink:label="hd-0125-1" xlink:href="hd-0125-1a" number="23"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0125-1" xlink:href="hd-0125-1a" number="24"/>
            re, Quod nutrita ſunt eorum membra cum feruore, Ita corpora quæ na-
              <lb/>
            ſcuntur ſub ſeptentrione a febri ſunt timidiora & </s>
            <s xml:id="echoid-s2279" xml:space="preserve">imbecilla, Sanguinis aũt
              <lb/>
            abundantia, ferro reſiſtunt ſine timore, Non minus ſonus uocis in generi-
              <lb/>
            bus gentium diſpares & </s>
            <s xml:id="echoid-s2280" xml:space="preserve">uarias habet qualitates, ideo quod terminatio ori
              <lb/>
            entis & </s>
            <s xml:id="echoid-s2281" xml:space="preserve">occidentis circa terræ librationem, Qua diuiditur pars ſuperior & </s>
            <s xml:id="echoid-s2282" xml:space="preserve">ĩ
              <lb/>
            ferior mundi habere uidetur libratam naturali modo circuitionem, Quã
              <lb/>
            etiam mathematici orizonta dicunt, Igitur quoniam id habemus certũ ani
              <lb/>
            mo ſuſtinentes, a labro quod eſt in regione ſeptentrionali linea traiecta, ad
              <lb/>
            id quod eſt ſuper meridianum axem, ab eo alteram obliquam in altitudi
              <lb/>
            nem ad ſummum cardinem, qui eſt poſt ſtellas ſeptentrionum, ſine dubita
              <lb/>
            tione animaduertemus ex eo eſſe ſchema trigoni mundo, vti organi, quã
              <lb/>
            σαμζύχΗβ græci dicunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s2283" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>